Thay đổi mô hình phát triển và cơ cấu lại nền kinh tế là hai nội dung thường được đề cập đồng thời, bởi trong bối cảnh Việt Nam, căn nguyên của thay đổi mô hình và cơ cấu lại chính là xuất phát từ những yếu kém nội tại của nền kinh tế, những hạn chế của quá trình phát triển, đồng thời chúng đều hướng đến mục tiêu chung là nâng cao năng suất, hiệu quả, chất lượng, sức cạnh tranh và tạo ra động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế, từ đó đạt được phát triển nhanh và bền vững

Đầu tư công (hay đầu tư của Nhà nước) bao gồm tất cả các khoản đầu tư do chính phủ và các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế nhà nước tiến hành:  Đầu tư từ ngân sách (phân cho các Bộ ngành Trung ương, và phân cho các địa phương); Đầu tư theo các chương trình hỗ trợ có mục tiêu; Tín dụng đầu tư (vốn cho vay) có mức độ ưu đãi nhất định; Đầu tư của các doanh nghiệp Nhà nước.

Tiếp sau hai đề án về “Đổi mới và đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng nâng cao năng suất, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế giai đoạn 2010-2020” và “Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tăng trưởng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế”, nội dung của tài liệu này bổ sung thêm theo hướng làm rõ yêu cầu và tính cấp bách của chuyển dịch cơ cấu kinh tế; và tái cơ cấu, nâng cao hiệu quả đầu tư , nhất là đầu tư nhà nước là giải pháp cơ bản  hàng đầu phải thực hiện để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng.

Sau 4 năm  gia nhập WTO (2007-2010), khu vực nông nghiệp vừa phát huy các thế mạnh sẵn có về điều kiện tự nhiên, lao động, đồng thời phải đối mặt với những thách thức to lớn do các điều kiện thấp kém về: kết cấu hạ tầng, trình độ công nghệ và tính chuyên nghiệp của nguồn nhân lực nông nghiệp, thêm vào đó khủng hoảng tài chính toàn cầu đã làm tăng mạnh giá các loại đầu vào của sản xuất, trong khi giá nông sản tăng không tương xứng đã tác động tiêu cực tới người sản xuất, tạo ra nhiều khó khăn, thách thức đối với sự phát triển tiếp theo của khu vực kinh tế quan trọng này. Bài viết này điểm lại những tác động chính vào sản xuất nông nghiệp sau 4 năm Việt Nam trở thành thành viên chính thức của WTO, từ đó góp phần tạo căn cứ cho việc điều chỉnh chính sách nông nghiệp phù hợp với lộ trình cam kết WTO và hạn chế các tác động ngịch của quá trình này

Năm 2010 đánh dấu một cột mốc quan trọng của sự chuyển tiếp giữa hai thập kỷ phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam. Trong mười năm qua, nền kinh tế tiếp tục giữ được đà tăng trưởng, mức sống và thu nhập người dân được nâng cao, đặc biệt là Việt Nam đã hội nhập sâu vào nền kinh tế toàn cầu và vươn lên thành một trong những điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Mặc dù vậy, nền kinh tế đã và đang bộc lộ những thách thức và vấn đề nội tại, năng lực cạnh tranh còn yếu trên nhiều mặt. Bên cạnh đó, những diễn biến và thay đổi của môi trường bên ngoài đang diễn ra nhanh chóng và phức tạp, ngày càng tác động nhiều hơn tới nền kinh tế mở của Việt Nam. Tất cả những yếu tố này đã nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của việc xác định và xây dựng một định hướng và mô hình tăng trưởng cho Việt Nam trong giai đoạn tới, lấy năng lực cạnh tranh và hiệu quả bền vững làm trung tâm.

Khu vực kinh tế tư nhân là nhân tố quyết định cho sự phát triển kinh tế, đóng vai trò quan trọng trên bình diện xã hội, chính trị, góp phần hình thành một xã hội công dân, qua đó, người dân có được vị thế kinh tế xã hội độc lập hơn và có điều kiện phát huy khả năng trong môi trường cạnh tranh lành mạnh. Tại Việt Nam, khu vực kinh tế tư nhân đã trải qua nhiều biến động trong suốt hai thập niên qua. Kể từ khi nhà nước từ bỏ vai trò độc quyền hoạt động kinh tế và công nhận thành phần kinh tế tư nhân, khu vực này không ngừng lớn mạnh. Có thể nói, sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân cùng với chính sách mở cửa mậu dịch đã trở thành nhân tố chính dẫn đến sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Việt Nam.

Báo cáo đưa ra các bằng chứng về tác động của đầu tư tới tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế và chỉ ra một số bất cập trong chính sách của Việt Nam như chính sách ngành, chih sách đầu tư công, chính sách thương mại, chính sách ưu đãi đầu tư,… trong mối liên hệ với tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Thành công của đổi mới kinh tế nói chung và tái cơ cấu kinh tế nói riêng sẽ phụ thuộc đáng kể vào tái cơ cấu và đổi mới khu vực doanh nghiệp Nhà nước. Bài viết này xin đề cập một số vấn đề và kiến nghị một số giải pháp tiếp tục đổi mới để nâng cao năng suất, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Nhà nước; và các giải pháp này cần thực hiện ít nhất trong 5 năm 2011-2015.

Nếu hệ thống ngân hàng được ví là huyết mạch thì ngân hàng trung ương (NHTW) có thể coi là trái tim của nền kinh tế. Một nền kinh tế chỉ có thể phát triển lành mạnh khi có một NHTW thực hiện tốt chức năng điều tiết hệ thống tiền tệ. Ngược lại, những trục trặc trong hoạt động của NHTW cũng có thể gây ra những cú “đột quỵ” đối với cả nền kinh tế. Vì vậy, ở bất kỳ quốc gia nào, NHTW cũng đều đóng vai trò đặc biệt trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.

Nhiều nghiên cứu và thực tế đã chỉ ra rằng chính các Doanh nghiệp nhỏ và vừa là một động lực quan trọng thúc đẩy phát triển và đổi mới kinh tế - xã hội. Sự xuất hiện của các Doanh nghiệp nhỏ và vừa đã thực sự định nghĩa lại những mảng thị trường hoàn toàn mới, khởi đầu cho những làn sóng sáng tạo - đổi mới không ngừng không chỉ cho quốc gia mà cả thế giới.