Tại Mỹ, thị trường việc làm bất ngờ gây thất vọng, và chỉ số USD index có tới năm ngày giảm điểm. Nhiều hoài nghi đã được đặt ra đối với chính sách tiền tệ của FED. Ở trong nước, sau một thời gian lặng sóng, các ngân hàng thương mại (NHTM) âm thầm bước vào cuộc đua lãi suất mới, không những chỉ tiền đồng mà còn cả USD.

Những thông tin ảm đạm về chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của châu Âu và khả năng cuộc khủng hoảng nợ lan sang Tây Ban Nha và Bỉ khiến cho các nhà đầu tư hoàn toàn bi quan về triển vọng của châu lục này trong ngày đầu tuần trước. Đồng EUR mất giá không phanh, có lúc về tới mức 1,2872 trong ngày 10.1.2011.

Châu Á giải cứu châu Âu

Tuy nhiên, sau khi Nhật Bản và Trung Quốc tuyên bố sẽ mua vào trái phiếu của châu Âu, mọi việc đã quay ngoắt 180 độ. Tâm lý của các nhà đầu tư bắt đầu thay đổi rõ rệt, đặc biệt sau khi Bồ Đào Nha đấu giá thành công trái phiếu của mình. Hôm 12.1.2011 Bồ Đào Nha đã bán hết 599 triệu EUR trái phiếu đáo hạn vào năm 2020 và 650 triệu EUR trái phiếu đáo hạn vào năm 2014, với lượng đặt mua lớn hơn nhiều lần so với lượng bán. Đây là nền tảng giúp những cuộc đấu giá tiếp theo của Tây Ban Nha và Italia cũng thành công. Kết quả, đồng EUR đã có bốn phiên tăng giá liên tiếp, chốt ngày cuối tuần tỷ giá EUR/USD đạt 1,3376.

Tuy nhiên có một điểm đáng chú ý là, trong hai cuộc đấu giá, lợi tức của trái phiếu của cả Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha đều tăng thêm. Lợi tức trái phiếu đáo hạn năm 2014 của Bồ Đào Nha tăng lên tới 5,396% từ mức 4,041% còn lợi tức trái phiếu năm năm của Tây Ban Nha cũng tăng từ 3,576% lên mức 4,542%. Điều này cho thấy, các nhà đầu tư vẫn đòi hỏi một mức phí cao hơn để bù đắp cho những rủi ro lạm phát mà họ gặp phải trong thời gian tới.

Kinh tế Mỹ vẫn bấp bênh

Những diễn biến kinh tế Mỹ tuần vừa qua đã cho thấy nền kinh tế Mỹ vẫn cần gói hỗ trợ 600 tỉ USD của FED. Doanh số bán lẻ của Mỹ trong kỳ nghỉ lễ Giáng sinh đã không được như mong đợi. Con số tăng 0,6% thấp hơn kỳ vọng 0,8% là rất đáng lưu tâm bởi có quá nhiều chuyên gia cho rằng doanh số bán lẻ sẽ vượt mức kỳ vọng.

Sau châu Âu, Mỹ có lẽ cũng không thể đứng mãi ngoài cuộc chiến chống lạm phát của toàn thế giới. Chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ đột ngột tăng tới 1,5% trong tháng 12.2010. Đây là còn số vượt qua kỳ vọng 1,3% của các nhà đầu tư và cũng là con số cao nhất tính từ tháng 5.

Việt Nam: cuộc đua lãi suất lại tiếp tục

Sau gần một tháng duy trì mức lãi suất huy động VND ở mức đồng thuận 14%, bao gồm cả các hình thức khuyến mãi, các NHTM lại bắt đầu rục rịch đưa ra các hình thức khuyến mãi mới, trong khi vẫn niêm yết tại nhiều kỳ hạn ở mức 14%/năm. Hình thức khuyến mãi của các ngân hàng hướng tới khách hàng cá nhân trong đợt này chủ yếu là quay số bốc thăm trúng thưởng và những phần quà khác (căn hộ, xe máy, nón bảo hiểm, tặng tiền vào tài khoản mới). Sau khi cộng thêm các chi phí khuyến mãi, lãi suất huy động VND hiện ở mức 15 – 15,5%.

Trong khi cuộc đua lãi suất VND diễn ra âm thầm thì cuộc đua lãi suất USD lại diễn ra công khai. Một số NHTM nhỏ như Việt Á, Phương Tây, Thương Tín nâng lãi suất huy động USD kỳ hạn từ 3 tháng trở lên từ 5,5% đến 6,1% trong những ngày đầu tháng 1.2011.

Bên cạnh lý do kỳ vọng lạm phát ở Việt Nam đã đạt tới đỉnh, việc lãi suất huy động USD tăng liên tục từ tháng 6.2010 còn có nguyên nhân xuất phát từ sự mất cân đối giữa giá trị huy động và cho vay ngoại tệ của toàn bộ hệ thống ngân hàng. Theo ngân hàng Nhà nước, trong năm 2010, tín dụng ngoại tệ tăng trưởng 49,3% so với đầu năm. Mặc dù ngân hàng Nhà nước chưa công bố số liệu huy động ngoại tệ cho cả năm 2010 nhưng đến tháng 6.2010, huy động vốn bằng ngoại tệ mới chỉ tăng 3,09% trong khi tín dụng ngoại tệ đã tăng 27,5% so với tháng 12.2009. Rõ ràng trong năm nay, sau khi bỏ gói hỗ trợ lãi suất, chênh lệch lãi suất cho vay VND và USD đã tăng lên (từ mức khoảng 2% lên 10 – 12%) khiến nhiều doanh nghiệp chuyển từ vay VND mua USD sang vay USD.

Chính sự mất cân đối giữa huy động và cho vay ngoại tệ, đặc biệt ở các NHTM nhỏ đã khiến cho các NHTM này phải tăng lãi suất lên rất mạnh. Các NHTM nhỏ rất khó có thể huy động được ngoại tệ như các ngân hàng lớn, bởi nhiều NHTM nhỏ không có nhiều khách hàng xuất khẩu và khó thu hút được nguồn tiền gửi tiết kiệm ngoại tệ từ nguồn kiều hối bên ngoài. Trong khi đó các NHTM này vẫn phải cho vay bằng ngoại tệ đối với các khách hàng nhập khẩu khác.

Cuối năm, nguồn kiều hối thường về rất nhiều, chủ yếu qua các NHTM lớn. Thông thường, người nhận tiền thường gửi tiền ngay tại các NHTM lớn này khi nhận được tiền để tránh phí rút tiền. Tuy nhiên, sau khi hết kỳ hạn gửi đầu, nếu rút tiền ra thì mức phí rút tiền sẽ không mất. Do vậy, để thu hút được với các khách hàng cá nhân này, việc tăng lãi suất lớn hơn các NHTM lớn từ 0,5% đến 1% gần như là con đường duy nhất với các NHTM nhỏ.

Nguồn: SGTT