Kết quả điều tra của Dự án Nâng cao năng lực cạnh tranh Việt Nam (VNCI) cùng với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) mới công bố ngày 1/6/2006 cho thấy: Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh về môi trường kinh doanh (PCI) của Hà Nội đã tụt từ vị trí số 14 của năm 2005 xuống thứ hạng số 40 của năm 2006.

Tốt mà vẫn... tệ

Theo phân tích của các chuyên gia, trong 10 chỉ số thành phần phản ánh những khía cạnh của môi trường kinh doanh cấp tỉnh chịu sự tác động trực tiếp từ thái độ và hành động của cơ quan chính quyền địa phương, duy nhất chỉ có tính minh bạch và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp (DN) tiếp cận thông tin của bộ máy cơ quan chính quyền TP Hà Nội được giới DN đánh giá là có cải thiện.

Mặc dù vậy, giới DN cho rằng để có các văn bản quy phạm pháp quy phục vụ cho kinh doanh, có tới 57,89% DN được hỏi xác nhận đã phải sử dụng các mối quan hệ cá nhân thân quen mới lấy được, chứ không phải do chính quyền công khai cung cấp.

Điều này chứng tỏ các văn bản pháp quy cho DN hiểu biết để kinh doanh đúng pháp luật vẫn bị "bưng bít", và phần đông giới DN của Việt Nam vẫn phải "mò mẫm" kinh doanh trước những quy định của luật pháp mà không nhận được sự hỗ trợ vô tư từ chính quyền.

32,43% DN khi có "vướng mắc" với cán bộ thành phố trong kinh doanh đã dám thẳng thắn phản ứng để bảo vệ quyền lợi của DN. Nhưng hơn 67% DN được hỏi đã phải sử dụng mối quan hệ của gia đình, bạn bè... để giải quyết những khúc mắc này.

Một sự thật khá bất ngờ mà chỉ qua điều tra mới thấy được: 74,73% DN được hỏi đã xác định có thương lượng và chấp nhận ăn chia với cán bộ thuế để giảm bớt nghĩa vụ thuế.

Sự gian lận này được coi là phần thiết yếu trong hoạt động kinh doanh, và cả cán bộ thuế và DN đều có lợi từ việc làm này. Những con số thể hiện sự minh bạch của cơ quan chính quyền vẫn làm cho những người am hiểu nhức nhối.

Vậy mà theo các chuyên gia của dự án, so với kết quả điều tra 2005, Hà Nội đã có nhiều tiến bộ rồi.

Cán bộ trục lợi

Kết quả điều tra đã được các DN xác định: 9 chỉ số khác tạo nên PCI của Hà Nội đều sụt giảm so với năm 2005, và có những thành phần giảm đáng kể.

Thí dụ, trong lúc các tỉnh tích cực cải thiện môi trường kinh doanh cho DN thì chính sách phát triển khu vực tư nhân và tính năng động của chính quyền thủ đô hầu như không thay đổi so với năm 2005 nên có điểm số rất thấp.

Là một địa phương nằm ngay Trung ương, nhưng chỉ 56,82% DN được hỏi công nhận Hà Nội triển khai tốt các quy định của Trung ương; 46,43% DN công nhận chính quyền TP có tính sáng tạo và sáng suốt trong việc giải quyết những trở ngại đối với cộng đồng DN...

Nhưng lại có tới 80,85% DN thừa nhận phải chi phí những khoản tiền không chính thức "mới được việc", thậm chí có 13,83% DN phải chi hơn 10% doanh thu cho những khoản chi phí "ma" để hoạt động kinh doanh không bị cản trở. Và 44,76% DN thừa nhận đã phải chi trước tiền để "bôi trơn" thì công việc kinh doanh mới được giải quyết.

Thậm chí, có tới 76,74% DN ở Hà Nội xác định cán bộ chính quyền đã sử dụng các quy định của địa phương với mục đích trục lợi(!). Đã vậy, lòng tin của DN vào thiết chế pháp lý ở thủ đô đang bị xói mòn.

Cụ thể, có tới 71,43% DN được hỏi không tin vào các thiết chế pháp lý để DN có thể khởi kiện hành vi tham nhũng của cán bộ công quyền, mà phải "âm thầm" chấp nhận chuyện làm luật của quan chức sở tại.

Khả năng tiếp cận đất đai và sự ổn định trong việc sử dụng đất của giới DN Hà Nội cũng rất thấp. Chỉ có 25% DN được khảo sát có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc đang được làm thủ tục; 26,42% DN đang phải thuê lại đất từ DN nhà nước mà không có biện pháp nào thuê đất trực tiếp của chính quyền thành phố...

Đáng lưu tâm hơn, do khó khăn về mặt bằng sản xuất, các DN không thể phát triển kinh doanh, và đã 70% DN được hỏi đã khẳng định: Sẽ mở rộng kinh doanh nếu dễ dàng được tiếp cận đất đai hơn nữa.

Vấn đề mà công đồng DN đang chờ đợi là với kết quả PCI 2006 rất đáng buồn nêu trên, chính quyền Hà Nội sẽ làm gì để cải thiện vị trí năng lực cạnh tranh để lấy lại hình ảnh thủ đô?

Theo Lao Động

Nguồn http://www.tienphongonline.com.vn. Ngày 4/6/2006