Xin ông cho biết lý do nào để thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã?

Tính đến cuối năm 2005, cả nước có trên 17.000 hợp tác xã, trong đó có khoảng 8.500 hợp tác xã nông nghiệp, 2.150 hợp tác xã công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, trên 600 hợp tác xã thương mại - dịch vụ, trên 500 hợp tác xã xây dựng, gần 500 hợp tác xã thuỷ sản, trên 1.100 hợp tác xã giao thông vận tải, trên 2.600 hợp tác xã dịch vụ điện năng, 50 hợp tác xã môi trường ... và trên 900 quỹ tín dụng nhân dân. Các hợp tác xã đã tạo việc làm và thu nhập cho trên 10 triệu lao động với mức thu nhập bình quân 300.000 - 500.000 đồng/tháng, đóng góp 8% GDP.

Mục tiêu đặt ra là đến năm 2010, số lượng hợp tác xã sẽ tăng bình quân 7,2% mỗi năm, số lượng xã viên tăng khoảng 7,3%. Tỷ trọng tổng sản phẩm của khu vực kinh tế tập thể (bao gồm cả kinh tế của các thành viên) chiếm bình quân khoảng 13,8% GDP cả nước; thu nhập bình quân của lao động trong kinh tế tập thể, của xã viên hợp tác xã, thành viên tổ hợp tác tăng gấp đôi so với năm 2005.

Để thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển, Chính phủ sẽ tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho mô hình kinh tế tập thể phát triển có hiệu quả; hỗ trợ và tạo điều kiện thuân lợi để các tổ chức kinh tế tập thể mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh.

Thời gian qua, Chính phủ cũng đã ban hành một số chính sách về tài chính, tín dụng như: hỗ trợ kinh phí từ ngân sách các cấp để bồi dưỡng, đào tạo cho ban quản trị, ban chủ nhiệm, ban kiểm soát, kế toán trưởng, xã viên đang làm công việc chuyên môn kỹ thuật, nghiệp vụ của hợp tác xã; ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp đối với phần thu nhập từ các hoạt động dịch vụ phục vụ sản xuất, kinh doanh của xã viên hợp tác xã theo quy định của các luật thuế; hỗ trợ các hợp tác xã đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất thuộc chương trình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo; được các tổ chức tín dụng (ngân hàng thương mại, quỹ tín dụng nhân dân, Ngân hàng Phát triển Việt Nam...) cho vay vốn để đầu tư mới, đầu tư nâng cấp, đầu tư mở rộng năng lực sản xuất, kinh doanh, dịch vụ...

Vì vậy, Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ, ngành và Liên minh hợp tác xã Việt Nam xây dựng mô hình hoạt động Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã để hỗ trợ và nâng cao hiệu quả hoạt động của loại hình kinh tế tập thể.

Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã phục vụ cho những hoạt động gì và có cung cấp tín dụng cho các hợp tác xã không, thưa ông?

Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã được xây dựng theo hướng là một quỹ tài chính được thành lập tại Liên minh hợp tác xã Việt Nam nhằm hỗ trợ các hợp tác xã đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động, thúc đẩy hình thành các mô hình hợp tác xã mới, mô hình điển hình tiên tiến, tạo điều kiện để kinh tế hợp tác, hợp tác xã phát huy vai trò và đóng góp ngày càng nhiều vào phát triển chung của nền kinh tế.

Trên cơ sở ấy, chính sách hỗ trợ khuyến khích của Nhà nước đối với hợp tác xã thông qua Quỹ sẽ tập trung hỗ trợ cho các hoạt động như: đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý hợp tác xã, dạy nghề cho người lao động, đổi mới phát triển sản phẩm, công nghệ, kỹ thuật; phát triển và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm; xây dựng và nhân rộng các mô hình hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã mới, các mô hình điển hình tiên tiến.

Nguồn hỗ trợ tài chính của Nhà nước để hình thành vốn điều lệ ban đầu của Quỹ chỉ đóng vai trò "vốn mồi" nhằm khuyến khích các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã cùng tham gia góp vốn vào quỹ theo nguyên tắc tự nguyện và hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau.

Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã sẽ hoạt động phù hợp với xu hướng đổi mới các chính sách trong nước theo yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, không mâu thuẫn, không chồng chéo với hoạt động của các tổ chức tín dụng hiện có.

Cũng có ý kiến cho rằng nên thành lập Quỹ theo mô hình ngân hàng thương mại hoặc một tổ chức chuyên cung cấp tín dụng và bảo lãnh tín dụng cho các hợp tác xã. Tuy nhiên, hiện nay việc cung cấp tín dụng, bảo lãnh tín dụng cho các hợp tác xã đã có các tổ chức tín dụng như: các ngân hàng thương mại, ngân hàng phát triển, hệ thống các quỹ tín dụng nhân dân, quỹ bảo lãnh tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ đảm nhiệm.

Như vậy, nguồn vốn cũng như nguyên tắc tài chính đối với hoạt động của Quỹ sẽ được quy định ra sao?

Dự kiến Nhà nước sẽ cấp vốn điều lệ ban đầu để Quỹ hoạt động. Ngoài vốn điều lệ, vốn hoạt động của Quỹ sẽ được huy động từ các nguồn như: các khoản do các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã đóng góp hàng năm theo quy định tại Điều lệ của Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã; các khoản đóng góp tự nguyện; các khoản viện trợ, tài trợ, vốn nhận uỷ thác từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước dành cho lĩnh vực phát triển hợp tác xã và nguồn vốn từ các chương trình, dự án trong và ngoài nước hỗ trợ phát triển hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã...

Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Việc hỗ trợ các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã phải phù hợp với khả năng nguồn lực tài chính của Quỹ.

Ngoài hoạt động hỗ trợ, Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã có thể sử dụng một phần vốn hoạt động để cho vay các dự án trong các lĩnh vực thuộc phạm vi nêu trên đối với các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. Các điều kiện để nhận hỗ trợ và vay vốn từ Quỹ sẽ do Liên minh hợp tác xã Việt Nam quy định cụ thể trên cơ sở nhiệm vụ, điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ.

Quang Phúc thực hiện

Nguồn: http://www.vneconomy.com.vn, ngày 17/7/2006