Theo các chuyên gia xuất khẩu lao động, để đưa hoạt động này trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, bản đồ xuất khẩu lao động của Việt Nam cần phải vẽ lại bằng một chiến lược đầu tư dài hơi, xây dựng cho được cơ chế xuất khẩu lao động chuyên nghiệp.

Khó thực hiện mục tiêu

Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, mục tiêu đặt ra là đến năm 2010, nâng tỉ lệ lao động xuất khẩu có nghề lên mức tối thiểu 75% trong tổng số lao động đưa đi hằng năm, trong đó lao động có trình độ từ trung cấp nghề trở lên chiếm 40%; đến năm 2015, chủ yếu xuất khẩu lao động có nghề, lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật và chuyên gia; 100% lao động xuất khẩu được đào tạo ngoại ngữ, giáo dục định hướng. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã xây dựng xong đề án nói trên và đang tiến hành các bước triển khai.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia xuất khẩu lao động, các mục tiêu đề ra là rất khó hoàn thành. Các số liệu cho biết từ năm 1998 - 2005, cả nước đưa được 360.959 lao động đi làm việc ở nước ngoài (riêng 6 tháng đầu năm 2006 là 35.171 lao động), trong đó 61.300 lao động có nghề chuyên môn, chiếm 27,5%.

Điều đáng nói là nếu như năm 1998, tuy số lượng lao động đi xuất khẩu lao động chỉ có 12.240 người, nhưng tỉ lệ lao động có nghề chiếm tới 39,9%; trong khi năm 2003 tỉ lệ lao động có nghề giảm còn 16,17% trong số 75.000 lao động được đưa đi.

Riêng trong 2 năm 2004 và 2005, ước tỉ lệ lao động có nghề đi xuất khẩu lao động cũng chỉ chiếm khoảng dưới 20% trong tổng số 140.000 lao động được đưa đi. Cái lo là xuất khẩu lao động chỉ mới tập trung giải quyết việc làm trước mắt cho lao động nghèo, trình độ thấp, còn việc liên kết đào tạo, chuẩn bị nguồn nhân lực nghề cho xuất khẩu lao động thì chưa được chú trọng.

Chưa khai thác hết tiềm năng

Số lượng lao động được đưa đi làm việc ở nước ngoài của Việt Nam tăng đều hằng năm. Trong 5 năm trở lại đây, bình quân mỗi năm cả nước có trên 50.000 lao động đi xuất khẩu lao động, nguồn thu ngoại tệ tính theo thu nhập thực tế do người lao động chuyển về nước đạt khoảng 1,5 tỉ USD/năm.

Mặc dù đóng góp không nhỏ cho tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm xã hội, nhưng xuất khẩu lao động vẫn chưa được xem là ngành kinh tế mũi nhọn. Nếu so với tiềm năng lao động dồi dào với khoảng 25 triệu người ở độ tuổi từ 18 đến 35 thì xuất khẩu lao động của Việt Nam vẫn chưa khai thác hết. Còn nếu nhìn sang các nước, Việt Nam vẫn còn thua xa về năng lực xuất khẩu lao động. Philippines.

Hiện có hơn 700 doanh nghiệp xuất khẩu lao động (trong khi Việt Nam chỉ có 160), hằng năm đưa được khoảng 800.000 người ra nước ngoài, dòng kiều hối do người lao động gửi về đạt trên 10 tỉ USD/năm. Nguồn thu từ xuất khẩu lao động đóng góp 8% vào tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Một số liệu rất đáng lưu ý khác đó là trái ngược với nỗ lực chung về khai thác thị trường mới, bản đồ xuất khẩu lao động của Việt Nam đang dần bị thu hẹp.

Từ năm 2000 trở về trước, lao động Việt Nam được đưa đi làm việc ở 38 quốc gia và vùng lãnh thổ, hiện chỉ còn 18. Trong nhiều năm liền, xuất khẩu lao động của Việt Nam chỉ quanh quẩn với 4 thị trường Đài Loan, Malaysia, Hàn Quốc và Nhật Bản, trong khi tỉ lệ lao động sang các thị trường mới chiếm chưa tới 5%.

Nguồn: http://www.vneconomy.com.vn, ngày 31/7/2006