Thứ trưởng thường trực Bộ Tài chính Trần Văn Tá nói như vậy trong buổi họp báo lúc 17 giờ chiều nay (9/8). 16 giờ cùng ngày, giá xăng, dầu cũng đã đồng loạt tăng trên toàn quốc.

Giảm và bỏ dần bù lỗ

Giá bán định hướng xăng, dầu trong nước buộc phải tăng vì giá dầu thế giới đã lên mức cao và dự báo sẽ tiếp tục ở mức cao. Theo liên bộ Tài chính – Thương mại, giá dầu có thể sẽ vẫn giao động từ 75 – 80 USD/thùng từ nay đến cuối năm. Và với mức giá này, khả năng bù lỗ của ngân sách là có hạn.

Bộ Tài chính tính toán: Trong 7 tháng đầu năm vừa qua, Nhà nước đã phải bù lỗ cho kinh doanh dầu khoảng 6.800 tỷ đồng. Nếu với giá xăng, dầu thị trường thế giới tiếp tục giao động ở mức cao như hiện nay và giữ nguyên giá bán xăng, dầu trong nước, thì kinh doanh tất cả các chủng loại xăng dầu đều lỗ lớn (diesel, dầu hỏa lỗ từ 2.500 – 2.600 đồng/lít, xăng lỗ 800 đồng/lít, ma dút lỗ 1.100 đồng/kg); và ngân sách phải bù lỗ khoảng 9.500 tỷ đồng cho 5 tháng còn lại của năm và cả năm có thể lên đến 16.300 tỷ đồng (chưa tính ngân sách bị thất thu do giữ thuế nhập khẩu 0%).

Với giá mới, từ 16 giờ chiều nay, nếu giá dầu thế giới tiếp tục duy trì như từ tháng 7 vừa qua đến nay, dự kiến ngân sách phải bù lỗ trong 5 tháng cuối năm là khoảng 6.100 tỷ đồng.

Như vậy, với giá mới, theo tính toán trên, ngân sách đã giảm bù lỗ được khoảng 3.400 tỷ đồng. Trong tương lai gần, ngân sách sẽ không tiếp tục gánh vác nhiệm vụ này.

Chuyển hẳn sang cơ chế thị trường

Trong một lần trao đổi với VnEconomy gần đây, một chuyên gia của một trong ba tập đoàn môi giới năng lượng lớn nhất châu Á cho rằng không nên dùng từ “kinh doanh” để nói về hoạt động của các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu Việt Nam hiện nay.

“Mua giá thả nổi, bán ra với giá trần, càng bán càng lỗ. Đó là một nghịch lý. Và tối kỵ hơn trong kinh doanh là bản thân không chủ động được mức lỗ, lãi của mình”, chuyên gia này nói.

Ý kiến trên là một trong những cơ sở để Chính phủ tính tới và định hướng đưa khái niệm “kinh doanh” trở về đúng nghĩa với các doanh nghiệp xăng dầu. Đó là phải “buông” giá xăng, dầu theo cơ chế thị trường.

Thứ trưởng Trần Văn Tá cho biết, trong năm 2006, mặt hàng xăng sẽ được chuyển sang kinh doanh theo cơ chế thị trường; các mặt hàng dầu sẽ chuyển dần theo từ năm 2007; đến cuối năm 2008, các mặt hàng xăng, dầu chuyển hẳn sang kinh doanh theo cơ chế thị trường.

“Điều đó có nghĩa là từng bước điều hành giá dầu bảo đảm bù đắp được chi phí và chấm dứt hỗ trợ tài chính đối với kinh doanh các mặt hàng dầu muộn nhất vào cuối năm 2008”, Thứ trưởng Tá nói.

Thứ trưởng thường trực Bộ Thương mại Phan Thế Ruệ cũng khẳng định: “Sẽ làm hết sức mình để mặt hàng xăng, dầu được kinh doanh theo cơ chế thị trường”. Ông cho biết thêm, từ nay trở đi, riêng với mặt hàng xăng, liên bộ sẽ chủ động điều chỉnh theo nhịp thị trường, còn mặt hàng dầu vẫn phải trình Chính phủ phê duyệt vì tác động của giá mặt hàng này là rất lớn.

Và cũng từ năm 2007 trở đi, cuối năm 2008 với mặt hàng dầu, doanh nghiệp và người dân sẽ phải chấp nhận “sống chung với lũ”; giá bán trong nước sẽ được điều chỉnh theo sự cao, thấp của giá thế giới. Theo đó, khái niệm “kinh doanh” đích thực sẽ được trả về cho doanh nghiệp xăng dầu, doanh nghiệp chủ động được lỗ - lãi.

“Đó cũng là hướng đi bắt buộc, theo lộ trình hội nhập và cam kết hội nhập”, Thứ trưởng Tá nói. Và không phải ngẫu nhiên mà thời gian gần đây báo chí đã đề cập khá nhiều đến vấn đề mở cửa thị trường xăng dầu.

Trịnh Minh Đức

Nguồn: http://www.vneconomy.com.vn. Ngày 9/8/2006