Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Dự thảo mới về Luật Thuế thu nhập cá nhân: Trường hợp nào được "Chiết giảm gia cảnh"?

06/08/2010 - 654 Lượt xem

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) được Bộ Tài chính công bố ngày 5.9 sẽ được lấy ý kiến các bộ, ngành để hoàn chỉnh trình Chính phủ trong phiên họp thường kỳ tháng 9 và sau đó được trình xin ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và trình lấy ý kiến của đại biểu QH tại kỳ họp vào tháng 10 tới. Thanh Niên đã phỏng vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh về một số vấn đề nêu trong dự thảo luật.

* Thưa Bộ trưởng, theo như dự thảo Luật Thuế TNCN thì dường như khả năng thuế TNCN sẽ chưa làm tăng thu cho ngân sách ?

Thực ra về diện thu thì cũng chưa rộng lắm. Các hộ kinh doanh đưa vào chịu thuế TNCN thì rõ ràng có lợi hơn vì mức thu giảm đi. Việc chiết giảm gia cảnh với đa số người nộp thuế cũng là yếu tố làm giảm thu. Có những hộ kinh doanh sau khi được chiết trừ các khoản như tiền nuôi con... thì có khi còn không phải nộp thu? Các quy định về đánh thuế với các khoản thu nhập từ chuyển nhượng vốn, lãi vốn góp, quà tặng, thừa kế... thì tuy có phần thu thêm nhưng cũng chưa nhiều. Thậm chí ngay cả quy định về có thu các khoản này hay không thì vẫn còn có hai luồng ý kiến khác nhau. Ban đầu ban soạn thảo định là chưa thu, nhưng cũng có một số ý kiến là các khoản thu nhập đó phải có sự điều tiết. Hơn nữa, thuế suất cũng giảm đi, mức thu cũng giảm, giãn cách giữa các khoản thu nhập chịu thuế cũng khác đi. Cho nên nhìn chung, thu thuế với người Việt Nam là giảm. Đây cũng là chủ trương của Nhà nước nhằm khoan sức dân. Mục tiêu của luật thuế này trước mắt không phải là tăng thu. Bây giờ vấn đề là tạo nền nếp, thói quen nộp thuế thu nhập đã, khi nào kiểm soát được thu nhập mới tính đến việc tăng thu.

* Trong dự luật có quy định về chiết giảm gia cảnh. Nếu cả hai vợ chồng cùng chịu thuế thì có chiết giảm cho cả hai hay chỉ được tính cho một người? Dự luật cũng dự kiến mức trừ tối đa cho những người phụ thuộc không quá 10 triệu đồng/tháng (tương đương với trường hợp người nộp thuế nuôi từ 5-7 người) nhưng trên thực tế, có những gia đình có nhiều người phụ thuộc hơn thế?

- Cũng có ý kiến là chọn 1 trong 2 người, hoặc có thể tính cả hai vợ chồng vào rồi trừ chung. Ban soạn thảo họp chiều 5.9 cũng có bàn vấn đề này. Nhưng cũng phải tính thế nào cho người ta có lợi. Còn số lượng người phụ thuộc thì hiện nay cũng có ý kiến là không nên hạn chế số lượng, nhưng thực tế thì những gia đình đông người thường có thu nhập thấp, chưa phải chịu thuế nên chúng tôi cứ tạm đưa ra một mức, còn nếu người nộp thuế chứng minh đúng thì có thể chấp nhận được.

* Dự thảo đưa ra 3 mức giảm trừ cho các người phụ thuộc của người nộp thuế như 50% với mỗi người phụ thuộc là người tàn tật, 40% với người phụ thuộc dưới 18 tuổi và 30% với các đối tượng khác. Điều này có vẻ khá phức tạp khi thực hiện?

- Các tỷ lệ đó là tương đối thôi. Các nước họ có quan điểm là cứ có thu nhập là đánh thuế. Nhưng sau thảo luận, ban soạn thảo cũng thấy rằng, trong hoàn cảnh của Việt Nam, phải đủ ăn rồi mới nộp thuế. Cho nên phải cho giảm trừ ở mức độ nhất định. Phải căn cứ vào mức thu nhập trung bình của xã hội. Ở Hà Nội, TP.HCM... có thể mức thu nhập 4-5 triệu đồng chưa cao nhưng ở nông thôn có mức thu nhập 4 triệu/tháng hiện có thể coi là khá lắm. Cho nên, mức giảm trừ phải đảm bảo cho người phải nuôi dưỡng con cái, cha mẹ đảm bảo cuộc sống của họ. Nhiều nước họ không tính thế. Họ chỉ trừ cho anh một mức tượng trưng thôi, không nhất thiết phải dựa vào mức sống. Cũng đang có ý kiến nghiên cứu lại các mức giảm trừ này. Có thể là chỉ áp dụng một mức 50% thôi nhưng lại có ý kiến chia nhỏ nữa ra. Nhiều ý kiến lắm...

PTS Trần Ngọc Thơ - Đại học Kinh tế TP.HCM:
“Việc Ban soạn thảo nâng mức khởi điểm chịu thuế lên 4 triệu - 5 triệu đồng/tháng thay vì 1 triệu đồng/tháng ở dự thảo luật lần 7 là có sự tiếp thu nghiêm túc từ dư luận. Tôi đồng ý với việc phải thu thuế TNCN đối với khoản lợi từ tiền gửi tiết kiệm mang lại. Tuy nhiên, một trong những vấn đề nhạy cảm mà Ban soạn thảo cần tính đến là trường hợp những người hưởng lương hưu trí tích cóp gửi ngân hàng, lãi được hưởng không đủ bù đắp trượt giá”.

Ông Nguyễn Văn Dũng (ngụ ở đường Tân Kỳ Tân Quý, Q.Tân Bình, TP.HCM):

“So với lần trước, lần này ban soạn thảo đã "thoáng" hơn cho người nộp thuế khi đưa ra mức phần trăm chiết trừ gia cảnh, nếu quy ra cụ thể thì số tiền gấp hơn 3 - 5 lần số tiền lần trước. Tuy nhiên, có gì đó hơi lấn cấn phần chiết trừ gia cảnh. Theo dự luật, phần chiết trừ gia cảnh đối với người phụ thuộc có 3 mức: 50%/mức khởi điểm chịu thuế đối với mỗi người tàn tật phụ thuộc; 40%/mức khởi điểm chịu thuế đối với mỗi người phụ thuộc dưới 18 tuổi; 30% đối với người phụ thuộc khác. Như vậy, các sinh viên (trên 18 tuổi)... sẽ phải chi tiêu ít hơn học sinh (?). Tôi hy vọng ban soạn thảo sẽ công khai dự thảo trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân góp ý”.

Ông Nguyễn Hùng Lực (nhà đầu tư chứng khoán, ngụ ở đường Nguyễn Kim, Q.10, TP.HCM):

“Dự luật Thuế TNCN đưa phần lời có được từ kinh doanh chứng khoán vào diện chịu thuế. Dù thuế suất chỉ 5%/tổng lợi nhuận nhưng giới đầu tư cũng phân vân rất nhiều. Cơ quan thuế có trừ ra phần phí mà nhà đầu tư phải đóng cho công ty chứng khoán hay không? Trường hợp nhà đầu tư kinh doanh lỗ thì phần lỗ đó có được tính khi quyết toán thuế TNCN cuối năm hay không?”.

Thanh Xuân (ghi)

M.Q

Nguồn: http://www.thanhnien.com.vn, ngày 6/9/2006