Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin tức

Đánh thuế thu nhập tiền lãi tiết kiệm: Nhiều người phải chịu thuế 2 lần? (11/9)

06/08/2010 - 240 Lượt xem

Nền kinh tế sẽ bị ảnh hưởng

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Trương Chí Trung, người chủ trì và trực tiếp tham gia soạn thảo dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân, do những người có tiền gửi tiết kiệm thường là những người không có cơ hội kinh doanh, đầu tư, nên dự luật chỉ điều tiết thu nhập từ lãi tiền gửi tiết kiệm có mức lãi từ trên 4-5 triệu đồng/tháng, tương đương với mức giảm trừ cho người nộp thuế.

Với dự kiến này thì số tiết kiệm có tiền gửi khoảng 700 - 800 triệu đồng trở lên mới phải nộp thuế. Thuế suất dự kiến đối với đối tượng này dự kiến là 5%. “Nếu không đánh thuế vào tiền lãi tiết kiệm, những người làm công ăn lương chỉ thu nhập khoảng 6 - 7 triệu đồng/tháng phải đóng thuế, trong khi người gửi tiết kiệm thu được lãi chục triệu đồng hàng tháng lại không phải đóng thuế thì sẽ mất công bằng” - ông Trung lý giải.

Trong khi đó, ngay khi dự luật được công bố, giới ngân hàng tỏ ra đặc biệt lo ngại. Trên thực tế, nguồn huy động vốn bằng tiết kiệm của các ngân hàng hiện nay tỏ ra khá hiệu quả. Các ngân hàng quốc doanh lớn như Incombank, Agribank… qua những đợt tiết kiệm dự thưởng vừa qua, chỉ trong 1 - 2 tháng đã có thể huy động được 5.000 - 7.000 tỷ đồng.

Ở các ngân hàng cổ phần, lượng khách hàng gửi tiết kiệm vài trăm triệu đến hàng tỷ đồng chiếm tỷ lệ rất cao. Do vậy, nếu đánh thuế thu nhập tiền lãi với những người có tiền gửi tiết kiệm 700 - 800 triệu đồng trở lên, thì tác động đến hoạt động của các ngân hàng là rất lớn. Nhiều ngân hàng cho rằng, trong khi các ngân hàng đang tìm đủ mọi cách để thu hút tiền, thì chính sách thuế này sẽ khiến người dân tìm cách dự trữ khác (mua vàng, ngoại tệ chẳng hạn).

Điều này dẫn đến lượng vốn huy động vào hệ thống tín dụng sụt giảm đáng kể, và chắc chắn nền kinh tế sẽ phải chịu ảnh hưởng trước tiên do quay vòng vốn thấp. Đó là chưa kể, để giảm thiệt thòi cho khách hàng, các ngân hàng sẽ tiếp tục rơi vào “cuộc chiến” tăng lãi suất huy động vốn. Đương nhiên, đến lúc đó lãi suất cho vay cũng buộc phải tăng. “Chúng tôi cho rằng, Bộ Tài chính cần tổ chức hội thảo riêng về vấn đề này để các ngân hàng góp ý kiến” - đại diện một ngân hàng cổ phần bức xúc nói.

Khó khả thi?

Mặt khác, việc đánh thuế thu nhập đối với tiền lãi tiết kiệm được coi là khó khả thi, vì đơn giản là với những với khoản tiền gửi lớn, người gửi có thể “lách luật” bằng cách chia thành nhiều tài khoản, nhờ người khác đứng tên, hoặc gửi ở nhiều ngân hàng. Thứ trưởng Trương Chí Trung cho biết đã lường trước vấn đề này, và dự kiến sẽ áp dụng cách khấu trừ tại nguồn của các sổ tiết kiệm.

Đến khi quyết toán, ngân hàng sẽ tổng cộng lại, nếu chưa đạt đến con số 700 - 800 triệu đồng như trường hợp nói trên thì sẽ trả lại khoản khấu trừ đó. Nhưng trên thực tế, theo đánh giá của nhiều chuyên gia, phương thức khấu trừ tại nguồn như vậy là khó áp dụng. Nguyên tắc của hoạt động ngân hàng là phải bảo đảm bí mật thông tin cá nhân khách hàng, nên các ngân hàng sẽ khó hợp tác với cơ quan thuế trong vấn đề này. Hơn nữa, như đã nói ở trên, bản thân các ngân hàng cũng không đồng tình với quy định này, vì nếu áp dụng, việc họ bị mất nguồn khách hàng là khó tránh.

Không chỉ các ngân hàng tỏ ra lo ngại, mà nhiều người dân cũng sợ rằng với quy định đánh thuế tiền lãi tiết kiệm, họ sẽ phải nộp thuế… 2 lần. Theo dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân, nhiều hoạt động kinh doanh mua đi bán lại phát sinh thu nhập sẽ phải chịu thuế. Ví dụ một người dân mua một căn nhà, sau đó bán lại thì sẽ phải chịu một khoản thuế thu nhập từ việc chuyển đổi bất động sản là 25%. Sau đó, người dân đó mang tiền bán nhà đi gửi tiết kiệm thì lại tiếp tục bị đánh thuế thu nhập. 

Bảo Minh

Nguồn: http://www.sggp.org.vn, ngày 11/9/2006