Ông Dương Xuân Túy, Tổng giám đốc Tổng công ty dâu tằm tơ Việt Nam, chia sẻ với chúng tôi những suy nghĩ về vấn đề này.

Được biết một số thành viên thuộc Tổng công ty Dâu tằm tơ Việt Nam lâm vào tình trạng phải phá sản. Dư luận muốn biết đâu là nguyên nhân, tình hình tài chính, và Tổng công ty thực hiện tiến trình phá sản cho các đơn vị này ra sao, thưa ông?

Ngày 27/5/2005 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 115/QĐ-TTg về việc sắp xếp đổi mới các doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Sau thời gian nghiên cứu, cân nhắc kỹ nhiều yếu tố, Ban đổi mới doanh nghiệp của Tổng công ty đã chính thức trình Ban đổi mới doanh nghiệp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đưa 8 doanh nghiệp thành viên thuộc diện phá sản.

Tại Lâm Đồng có Công ty tơ Việt Ý, Xí nghiệp chế biến Tơ tằm Bảo Lộc, Xí nghiệp dâu Tằm tơ tháng 8, Công ty dâu Tằm tơ Bắc Lâm Đồng, Công ty dâu Tằm tơ Nam Lâm Đồng. Ba đơn vị kế tiếp là Công ty dâu Tằm tơ Tân Lộc ở Đồng Nai, Công ty dâu Tằm tơ ii ở Bình Định và Xí nghiệp dâu Tằm tơ Đắc Lắc. Tất cả tài sản của các doanh nghiệp này đều được hình thành chủ yếu từ vốn vay, tài sản đầu tư quá lớn từ trước khi Tổng công ty dâu Tằm tơ Việt Nam được thành lập (1996).

Những năm gần đây, do thị trường luôn biến động, nguồn nguyên liệu từ sản xuất nông nghiệp (trồng dâu, nuôi tằm) trong nước không đủ cung ứng cho công nghiệp chế biến nên sản phẩm tơ, lụa làm ra có giá thành rất cao, hàng năm không khấu hao được, các doanh nghiệp bị thua lỗ nhiều năm, không có khả năng thanh toán, phải sản xuất cầm chừng nhiều năm rồi nhiều đơn vị ngừng sản xuất hẳn, không có phương án phục hồi sản xuất kinh doanh.

Tính đến hết năm 2005, 8 doanh nghiệp nêu trên lỗ lũy kế tổng cộng 131,395 tỷ đồng, nợ phải trả lên tới hơn 502,8 tỷ đồng.

Việc tiến hành phá sản các doanh nghiệp thành viên đã được lãnh đạo và Ban đổi mới doanh nghiệp Tổng công ty tiến hành đúng các trình tự thủ tục pháp lý. Trước tiên phải có hội nghị với các chủ nợ để xin ý kiến đồng ý để doanh nghiệp phá sản. Tiếp đó các doanh nghiệp nộp đơn lên Toà án kinh tế địa phương xin phá sản.

Tính đến 31/7/2006 tất cả 8 doanh nghiệp trên đã được tòa án thụ lý hồ sơ, ra quyết định mở thủ tục phá sản. Tổng công ty đã thành lập Tổ quản lý và thanh lý tài sản tại từng doanh nghiệp. Tại mỗi nơi, tổ chuyên trách này đã triển khai các bước tiếp theo như đối chiếu công nợ để cung cấp đủ các hồ sơ chứng từ. Toà án có trách nhiệm xem xét đối chiếu các tiêu chí của Luật phá sản để thực hiện cho đúng luật.

Công nhân các đơn vị dâu tằm tơ trong diện giải thể ở Bình Định, Lâm Đồng đã gửi đơn, cử đại diện đến các cơ quan Nhà nước ở tỉnh, và các cơ quan tiếp dân ở Trung ương kiến nghị về quyền lợi. Tổng công ty giải đáp thế nào về tình trạng này, thưa ông?

Việc đối chiếu công nợ ở một số doanh nghiệp gặp phải khó khăn vì từ trước các đơn vị này đã qua nhiều lần sáp nhập, chia tách, qua nhiều đời giám đốc, kế toán trưởng nên việc quản lý, lưu trữ hồ sơ bị thất lạc. Do vậy trước tháng Bảy, Toà án kinh tế Lâm Đồng mới công bố 1 doanh nghiệp là Xí nghiệp chế biến tơ tằm Bảo Lộc thuộc diện phá sản.

Trước bức xúc của bà con, lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng đã chủ trì cuộc họp giữa Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Toà án tỉnh, Tổng công ty và UBND huyện Bảo Lộc tìm hướng giải quyết. Ngày 31-7-2006, Toà án kinh tế tỉnh Lâm Đồng đã có văn bản xác nhận 5 đơn vị này không còn khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn và phương án phục hồi sản xuất kinh doanh.

Tổng công ty dâu tằm tơ Việt Nam và các doanh nghiệp thuộc diện phá sản đang gấp rút hoàn chỉnh hồ sơ lao động dôi dư để trình các cấp phê duyệt, giải quyết chế độ lao động dôi dư khi sắp xếp lại hoặc phá sản theo tinh thần Nghị Định 41-CP của Chính phủ.

Nhờ vậy, tình hình khiếu kiện tập thể của công nhân các đơn vị phá sản đã lắng xuống. Bà con đã hiểu ra và yên tâm rằng sau khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Tài chính công nhận các đơn vị phá sản, nguồn tài chính để thực hiện Nghị định 41-CP sẽ được đưa về địa phương. Cơ quan chủ trì việc giải thể doanh nghiệp lúc này là toà án sẽ cấp phát cho từng người.

Số tiền này, chúng tôi được biết là khấm khá để người lao động yên tâm lo việc làm ăn mới. Số lao động bị mất việc làm ở 8 doanh nghiệp là 1.193 người, tập trung tại các đơn vị ở Lâm Đồng 1.065 người.

Qua cuộc “cải tổ” này, ông đánh giá gì về triển vọng của ngành dâu tằm tơ Việt Nam cũng như thương hiệu Viseri trên thị trường quốc tế?

Chủ tịch Hội đồng quản trị và Tổng giám đốc Viseri hiện tại đều mới nhận cương vị lãnh đạo Tổng công ty từ tháng 1/2003 nhưng đều là những cán bộ xuất thân từ ngành dâu tằm tơ Việt Nam, hiểu rõ tiềm năng và triển vọng rất lớn của ngành trên trường quốc tế. Việc sắp xếp đổi mới lại doanh nghiệp là để ngày càng mạnh hơn.

Tại thông báo số 1830 ngày 24/2/2006, Ban đổi mới Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đưa ra lộ trình đổi mới các đơn vị phụ thuộc trước ngày 31/9/2006. Theo đó, Tổng công ty sẽ tiến hành cổ phần hóa 4 xí nghiệp xe tơ xuất khẩu trên địa bàn Lâm Đồng.

Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng năm 2005, Tổng công ty cũng có doanh thu thuần sản xuất kinh doanh đạt 451,1 tỷ đồng, trực tiếp xuất khẩu đạt 22,33 triệu USD, ngoài mặt hàng xuất khẩu chính là tơ xe còn có sản phẩm may mặc bằng lụa sang Nhật, lụa thô, lụa cà vạt và lụa Kimono các loại. 7 tháng đầu năm 2006, Tổng công ty xuất khẩu đạt 16,85 triệu USD, đây là một nỗ lực đáng kể.

Do làm ăn thua lỗ nhiều năm nên nhiều đơn vị chế biến tơ phải giải thể. Chúng tôi nhận định, tại các đơn vị, nhiều thiết bị máy móc còn thuộc loại tốt. Khi hoàn tất thủ tục phá sản, tiến hành bán đấu giá sẽ sôi động, có thể chính các đơn vị mới hoạt động theo mô hình Công ty cổ phần của Viseri sẽ là người mua lại. Lâm Đồng và Bảo Lộc có đội ngũ công nhân kỹ thuật ngành dâu tằm tơ giỏi.

Chúng tôi tin chắc rằng khi hoàn tất việc đổi mới, sắp xếp lại doanh nghiệp, Tổng công ty và ngành dâu tằm tơ sẽ có cuộc bứt phá mới.

Hưng Văn thực hiện

Nguồn: http://www.vneconomy.com.vn, ngày 12/9/2006