Tiềm năng rất lớn

Sáng 21/9, tại khách sạn Furama (Đà Nẵng) đã khai mạc hội nghị “Doanh nhân VN ở nước ngoài với sự nghiệp xây dựng, phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế của VN” do Bộ Ngoại giao phối hợp với các bộ, ngành hữu quan tổ chức. Gần 250 đại biểu là doanh nghiệp (DN) kiều bào đang đầu tư trong nước, DN kiều bào hoạt động kinh doanh ở nước ngoài cùng đại diện các bộ, ngành và các đơn vị sản xuất kinh doanh trong nước đã về dự.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Phú Bình, Chủ nhiệm Uỷ ban về người VN ở nước ngoài cho hay: “Tháng 3/2004, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 36/NQ-TW về công tác đối với người VN ở nước ngoài. Đây là Nghị quyết công khai đầu tiên của Đảng về vấn đề này, và ngay sau đó Chính phủ đã thông qua kế hoạch hành động để sớm đưa Nghị quyết 36/NQ-TW vào cuộc sống. Trong thời gian qua,  nhiều hoạt động phong phú đã được triển khai, thu đạt kết quả bước đầu rất đáng khích lệ.

Gần đây, Luật Đất đai mới ban hành đã tăng thêm diện kiều bào được mua nhà với những quy định về thủ tục dễ dàng hơn. Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội để giải quyết các giao dịch dân sự về nhà ở thuộc sở hữu tư nhân được xác lập trước ngày 1/7/1991 có người VN định cư ở nước ngoài tham gia vừa được thông qua cũng khẳng định quyền thừa kế của bà con kiều bào. Hiện các cơ quan hữu quan đang tiếp tục tích cực xem xét các biện pháp tạo thuận lợi hơn cho bà con được xuất nhập cảnh, lưu trú khi về thăm nhà…”. Với những sự tạo thuận lợi như vậy, các hoạt động đầu tư, làm ăn của doanh nhân VN ở nước ngoài về nước cũng ngày càng tăng.

Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Ngọc Phúc cho hay, cộng đồng người VN đang sinh sống ở nước ngoài gần 3 triệu người, trong đó gần 300.000 trí thức, thu nhập hàng năm khoảng 30 tỉ USD là một nguồn lực rất lớn.. Theo thống kê chưa đầy đủ, đến 30/7/2006 đã có 1.465 dự án của doanh nhân VN ở nước ngoài đầu tư về nước theo Luật Khuyến khích đầu tư trong nước với tổng vốn đăng ký trên 4.925 tỉ đồng (380 triệu USD); 108 dự án đầu tư theo Luật Đầu tư nước ngoài tại VN với tổng vốn đăng ký 382,8 triệu USD. Trong 5 năm 2001 - 2005, lượng ngoại tệ của kiều bào gửi về VN đạt gần 16 tỉ USD. Riêng năm 2005, kiều hối ước đạt 3,8 tỉ USD (tăng 42,9% so với năm 2004), cao hơn cả tổng vốn đầu tư nước ngoài thực hiện (khoảng 3,3 tỉ USD).

Theo Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Phúc, doanh nhân VN ở nước ngoài đã góp phần bổ sung nguồn vốn, tạo thế và lực phát triển mới cho nền kinh tế đất nước; góp phần mở rộng thị trường, thúc đẩy các hoạt động dịch vụ, tạo cầu nối cho các DN trong nước xuất khẩu tại chỗ hoặc tiếp cận với thị trường thế giới; góp phần hình thành tiến đến chuyển giao phương pháp quản lý và phương thức kinh doanh hiện đại ở trong nước.

Đây cũng là một nhân tố thúc đẩy DN trong nước đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh. Lao động trong nước có thêm cơ hội được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao tay nghề, tiếp thu công nghệ tiên tiến, rèn luyện tác phong công nghiệp. Qua các dự án đầu tư, nhiều nguồn lực trong nước như lao động, đất đai, tài nguyên được sử dụng và phát huy có hiệu quả..

Nhưng hiệu quả còn khiêm tốn

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Phúc thì số dự án và lượng vốn đầu tư của doanh nhân VN ở nước ngoài về nước vẫn còn nhỏ bé so với tiềm lực. Quy mô của các dự án chủ yếu là nhỏ.

Các lĩnh vực khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng triển khai, đặc biệt là dịch vụ thương mại quốc tế rất cần doanh nhân VN ở nước ngoài về đầu tư nhưng lại chưa được quan tâm. Đặc biệt, nguồn kiều hối chuyển về nước khá lớn nhưng chưa phát huy có hiệu quả trong hoạt động đầu tư, kinh doanh.

Một số doanh nhân VN ở nước ngoài khi đầu tư về nước chưa cập nhập được các chính sách, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực đầu tư, trong các văn bản pháp luật dân sự, kinh tế. Cũng có trường hợp hiểu rõ chính sách và pháp luật nhưng còn tư tưởng e ngại, không dám công khai nên đã thông qua thân nhân, người quen đứng ra tiến hành đầu tư, xác lập các giao dịch dân sự kinh tế.

Về phía mình, Phó Chủ nhiệm Thường trực Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến hiệu quả thu hút nguồn lực đầu tư từ các doanh nhân VN ở nước ngoài chưa cao là do nhiều việc chúng ta triển khai còn chưa đủ, chậm, thiếu đồng bộ hoặc thiếu nhất quán. Một số chính sách chưa hợp lý nhưng chưa được điều chỉnh kịp thời, thủ tục hành chính còn rườm rà. Và thậm chí, ở một số nơi doanh nhân Việt kiều còn bị cán bộ cơ sở sách nhiều, gây khó khăn.

Ông Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: "Những vấn đề này đã tác động không nhỏ đến một bộ phận cộng đồng, tạo ra những bức xúc nhất định, trực tiếp nhất là đối với những bà còn thường xuyên về nước để đầu tư sản xuất, kinh doanh, tiến hành các hoạt động hợp tác về khoa học, kỹ thuật, văn hoá, đào tạo hoặc trên các lĩnh vực khác!".

Chính vì vậy, theo Chủ nhiệm Uỷ ban về người VN ở nước ngoài Nguyễn Phú Bình, cuộc hội nghị lần này là dịp để các cơ quan chức năng trong nước cùng các doanh nhân VN ở nước ngoài phân tích, đánh giá đầy đủ hơn tiềm năng của kiều bào, tìm các phương thức để kiều bào có thể đóng góp nhiều hơn cho đất nước. Nhất là tìm những biện pháp để tạo thuận lợi hơn nữa cho các hoạt động đầu tư, kinh doanh của kiều bào về nước. Làm sao để trong thời gian tới, ngày càng có thêm nhiều kiều bào về nước làm ăn vì lợi ích của bản thân và vì lợi ích của đất nước.

Hội nghị sẽ tiếp tục làm việc đến hết chiều 22/9.

Hải Châu

Nguồn: http://www.vietnammet.vn, ngày 22/9/2006