Bộ trưởng có thể nói điều gì là mới nhất trong các nghị định thi hành Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư mới ban hành tháng 9 vừa qua?

Tư tưởng chung của các nghị định này là tạo điều kiện thống nhất cho các doanh nghiệp và phân cấp mạnh mẽ nhất trong các cơ quan quản lý nhà nước. Từ nay, Bộ Kế hoạch và đầu tư sẽ không cấp một giấy phép đầu tư nào như trước đây mà hoàn toàn phân cấp cho các địa phương.

Chúng tôi chủ trương tối ưu hoá việc quản lý để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư. Các thủ tục là minh bạch và theo tôi là hết sức đơn giản, tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp.

Chẳng hạn trước đây một nhà đầu tư nước ngoài muốn có thêm dự án đầu tự mới (không phải là tăng vốn) thì đồng thời cũng phải đăng ký thành lập một doanh nghiệp mới tương ứng. Nay nếu đã đăng ký kinh doanh và đầu tư mà muốn thực hiện các dự án đầu tư mới thì không cần phải xin phép nữa.

Tất nhiên các cơ quan quản lý sẽ kiểm tra sự tuân thủ pháp luật cũng như đối với các dự án khác.

Còn đối với công tác quy hoạch và cấp phép cho các doanh nghiệp chẳng hạn, việc quản lý sẽ diễn ra như thế nào?

Việc kiểm tra sẽ vừa chặt chẽ trên các nguyên tắc lớn, như không trái với chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, quy hoạch sử dụng đất quy hoạch đô thị, quy hoạch môi trường và các vấn đề xã hội khác.

Trong khi đó, với các quy hoạch sản xuất thì nay chỉ được xem như những định hướng để cung cấp thông tin cho nhà đầu tư, mà không phải là quy hoạch cứng. Mọi doanh nghiệp đều được đối xử bình đẳng theo các quy định của pháp luật.

Thưa, ý đồ như vậy là tốt, nhưng năng lực còn hạn chế của nhiều địa phương làm cho việc thực thi phân cấp lại có thể gây khó khăn cho doanh nghiệp chăng?

Đây đúng là câu hỏi thường thấy với một số người lo lắng. Thực tế vừa qua, trong cùng một môi trường pháp lý đang đổi mới, có chỗ còn chưa thông thoáng như hiện nay mà đã có nhiều điển hình tốt, chủ động tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Tỉnh Bình Dương là một ví dụ điển hình, mà ngay các cuộc điều tra về năng lực cạnh tranh cấp tỉnh cũng ghi nhận. Kinh nghiệm một cửa sẽ giúp nhiều trong việc đơn giản hoá thủ tục đối với các doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Chúng tôi cho rằng, với cơ chế thông thoáng và sự trợ giúp của các ban ngành, nhiều tỉnh có thể thực thi tốt ngay từ ngày đầu thi hành. Còn với những địa phương nào còn gặp khó khăn thì Bộ Kế hoạch và đầu tư chúng tôi cũng như Tổ thi hành Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư mới được Thủ tướng thành lập sẽ có trách nhiệm hướng dẫn, trợ giúp trực tiếp.

Trước đây, các tỉnh đã có thể cấp phép đến 5 triệu USD, thì với những cải cách đã đề ra hiện nay, các tỉnh cũng có thể thực hiện tốt việc phân cấp, quản lý các dự án quy mô lớn hơn hàng trăm triệu USD. Tất cả phải nhằm phục vụ cho doanh nghiệp, cho nhà đầu tư vì sự phát triển chung của đất nước.

Trong điều kiện phân cấp như vậy thì cán bộ Bộ Kế hoạch và đầu tư lâu nay theo dõi doanh nghiệp và đầu tư sẽ phải chuyển hướng công tác như thế nào?

Thật ra mọi sự đã diễn ra theo đúng lộ trình chung của cải cách hành chính trong các nghị quyết của Đảng và Nhà nước. Các nghị định vừa ban hành chỉ là cụ thể hoá tiến trình đã được quyết định này.

Trong điều kiện phân cấp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phải tập trung nhiều hơn vào các vấn đề chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, cơ chế chính sách và đặc biệt là đẩy mạnh khâu kiểm tra, giám sát việc thực hiện ở các ngành, các địa phương. Sẽ có các hình thức đa dạng để hỗ trợ và khi có sai lệch thì phải phát hiện kịp thời và cùng điều chỉnh. Cơ quan kế hoạch đầu tư còn phải tiến hành các hoạt động về xúc tiến đầu tư, thu hút thêm nguồn lực đa dạng ở trong và ngoài nước cho phát triển đất nước.

Tất nhiên, với một số dự án lớn có quy mô quốc gia, Thủ tướng đã giao trách nhiệm cho các bộ, trong đó có Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiểm tra về các mặt quy hoạch, chính sách lớn để bảo đảm rằng các dự án đó đang đi đúng hướng mà Quốc hội và Chính phủ đã đề ra.

Từ đó, các địa phương có thể quyết định cụ thể việc chấp nhận đầu tư của các dự án mà nhà đầu tư phải tự chịu trách nhiệm về hiệu quả kinh tế xã hội và hiệu quả tài chính của chúng.

Thế còn sự kết hợp giữa các cơ quan Nhà nước?

Cùng với việc phân cấp, cũng quy định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước. Một công việc quản lý chỉ do một cơ quan tiến hành (như thu thuế là của cơ quan thuế, xuất nhập khẩu thì phải qua hải quan, vấn đề kiểm soát ô nhiễm là của cơ quan môi trường, v.v...). Trên cơ sở đó, các cơ quan sẽ phối hợp với nhau.

Trong điều kiện đó, địa phương nào thực hiện tốt cơ chế “một cửa” thì địa phương đó sẽ thực hiện tốt được các nghị định vừa ban hành và được các nhà đầu tư hoan nghênh. Như vậy đòi hỏi các địa phương, các cán bộ và công chức phải nỗ lực hơn, phối hợp đồng bộ hơn theo các quy trình rõ ràng, minh bạch để phục vụ doanh nhân và nhà đầu tư.

Nếu có thông điệp nào mà Bộ trưởng muốn nhắn đến các nhà đầu tư?

Tôi mong rằng việc thi hành các nghị định mới sẽ tạo bước đột phá trong cải thiện môi trường kinh doanh và đầu tư. Mong rằng chúng ta sẽ cùng hợp tác để tạo nên bước tiến mới cho Việt Nam như nhận định của nhiều chuyên gia kinh tế quốc tế trong Hội nghị vừa qua của IMF tại Singapore.

Bộ trưởng dự báo thế nào về dòng đầu tư vào Việt Nam trong năm nay?

Tôi cho rằng các dòng vốn đầu tư sẽ lớn hơn năm 2005. Riêng vốn FDI có thể đạt trên 6 tỷ USD.

Sơn Lê thực hiện

Nguồn: http://www.vneconomy.com.vn, ngày 2/10/2006