Bảo hiểm vượt ngân hàng

Tổng công ty Bảo hiểm Việt Nam (Bảo Việt) có khả năng trở thành “đại gia” đầu tiên về đích cổ phần hóa, để lại các ngân hàng ở phía sau với khoảng cách khá xa.

Bảo Việt đã xác định xong giá trị doanh nghiệp xấp xỉ 13.000 tỷ đồng, vốn điều lệ 4.500 tỷ đồng. Theo dự thảo phương án cổ phần hóa trình Bộ Tài chính, Chính phủ, Bảo Việt dự kiến phát hành 20% cổ phần cho đối tác chiến lược, 29% bán cho cán bộ công nhân viên và bên ngoài, Nhà nước nắm giữ 51%.

Việc bán đấu giá cổ phần ra bên ngoài sẽ thực hiện trong quí 1-2007 và trên cơ sở giá đấu giá thành công, tổng công ty sẽ quyết định giá phát hành cho đối tác chiến lược. Theo nguồn tin của chúng tôi, hai đối tác chiến lược nước ngoài sẽ được chọn. Về phía đối tác chiến lược trong nước, Bảo Việt đang “ngắm nghía” tám tổng công ty vốn là khách hàng truyền thống. Ngoài ra, nhiều ngân hàng thương mại cho biết họ cũng đã có những cuộc tiếp xúc, bàn thảo với Bảo Việt về khả năng trở thành cổ đông. Như vậy, nếu phương án cổ phần hóa được Chính phủ phê duyệt, công chúng và người lao động trong tổng công ty sẽ được tham gia mua hơn 1.300 tỷ đồng mệnh giá cổ phiếu Bảo Việt. Đây sẽ là lần đấu giá cổ phiếu công khai lớn nhất từ trước đến nay.

Điều đáng nói là Bảo Việt, với sự hỗ trợ đắc lực của Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp Trung ương, Bộ Tài chính, đã tự xác định giá trị doanh nghiệp và tiến hành việc này một cách tích cực. Ban đầu, một tổ chức tài chính hàng đầu của Thụy Sỹ được gợi ý là đơn vị tư vấn cho Bảo Việt. Nhưng cuối cùng, tổng công ty đã “tự thân vận động” và đi những bước khá khẩn trương trên đường cổ phần hóa.

Trong khi đó, hai ngân hàng Vietcombank và Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long (MHB) vẫn đang “ì ạch” leo dốc cổ phần hóa. Vietcombank vẫn chưa xác định xong tư vấn nước ngoài. Ở MHB, hai nhà tư vấn đã được chọn vào chung kết là Deustche Bank (Đức) và ING (Hà Lan). Ông Huỳnh Nam Dũng, Chủ tịch ngân hàng, cho biết hiện MHB đang đàm phán với cả hai. Việc “chấm điểm” có thể kết thúc trong tháng 11-2006. Sau đó MHB sẽ trình kết quả lên Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ quyết định. Các bước tiếp theo của MHB sẽ là ký hợp đồng với nhà tư vấn. Đơn vị tư vấn triển khai xác định giá trị doanh nghiệp, lên phương án cổ phần hóa. Nếu Chính phủ chấp thuận phương án, việc phát hành cổ phiếu qua đấu giá sẽ thực hiện trong quí 1-2007.

Mười tháng đầu năm nay, MHB đạt lợi nhuận trước thuế gần 100 tỷ đồng. Vốn điều lệ của ngân hàng trên 700 tỷ đồng. Với quy mô nhỏ, việc cổ phần hóa MHB tỏ ra thuận lợi và có thể kết thúc sớm hơn Vietcombank.

Thoáng và mở cho cổ phần hóa

Các thành viên WTO sẽ quan sát kỹ lưỡng tiến trình cổ phần hóa, vốn được xem là xương sống của cải cách khu vực quốc doanh. Vì thế việc chuyển đổi sở hữu của Bảo Việt, Vietcombank, MHB, MobiFone, Vinaphone, các nhà máy điện, doanh nghiệp khai thác than... là những trường hợp điển hình. Trong quá trình đàm phán, các thành viên WTO đã yêu cầu những cam kết cụ thể. Chẳng hạn với Vietcombank, phía Việt Nam đưa ra lộ trình bán 10% cổ phần trong năm 2006. Việc bán tiếp, đến 49% cổ phần, sẽ diễn ra từ năm 2007-2010. Nhưng rõ ràng, việc bán 10% cổ phần Vietcombank trong năm nay khó có thể diễn ra khi mà việc chọn tư vấn của ngân hàng này chưa gút được.

Một điểm đáng chú ý là Việt Nam cam kết vai trò của Nhà nước trong các doanh nghiệp đã cổ phần hóa sẽ không còn như trước. Với những đơn vị mà Nhà nước còn sở hữu trên 10% cổ phiếu, Nhà nước có quyền đưa một đại diện ra ứng cử vào hội đồng quản trị. Nhưng nếu ứng cử viên này không được đại hội cổ đông bầu, Nhà nước chấp thuận không có đại diện trong hội đồng quản trị. Sự thay đổi có tính bước ngoặt này sẽ tạo một cơ chế linh hoạt hơn trong quản trị, điều hành của các công ty cổ phần. Mặt khác, các thành viên WTO cũng đề nghị Việt Nam xem xét lại định nghĩa về đối tác chiến lược nước ngoài. Theo như cam kết và theo dự thảo sửa đổi Nghị định 187 về chuyển đổi sở hữu doanh nghiệp nhà nước, nhà đầu tư nước ngoài cũng được xem là nhà đầu tư chiến lược và họ được hưởng mọi ưu đãi như nhà đầu tư chiến lược trong nước.

Trong số các doanh nghiệp niêm yết trên sàn, Vinamilk là công ty duy nhất được đề cập trong quá trình đàm phán liên quan đến doanh nghiệp quốc doanh. Một thành viên của WTO đã thắc mắc vì sao những doanh nghiệp quy mô như Vinamilk, Tổng công ty Cà-phê (Vinacafe), Tổng công ty Chè (Vinatea), Tổng công ty Muối không được phía Việt Nam định nghĩa như doanh nghiệp nhà nước.

Giải thích của phía Việt Nam là hiện Nhà nước chỉ còn nắm giữ 50,1% vốn của Vinamilk; chín công ty thành viên của Vinacafe, tám thành viên của Vinatea đã cổ phần hóa. Đối với Tổng công ty Muối, sáu công ty con đã cổ phần hóa, trong đó Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối ở bốn công ty và cổ phần không chi phối ở hai đơn vị. Tỷ lệ cổ phần nhà nước ở các công ty này hiện ở mức 51-57%. Những chi tiết như thế này không chỉ cho thấy các thành viên WTO theo dõi sát quá trình cổ phần hóa, mà còn chỉ rõ các cam kết của Việt Nam sắp tới đây sẽ phải được thực thi. Như vậy, cổ phần hóa từ năm 2007 sẽ rất mở và rất thoáng. Vấn đề tiếp theo sẽ là: các doanh nghiệp trong danh sách cổ phần hóa sẽ bắt nhịp tiến độ này đến đâu.      

Thời báo kinh tế Sài Gòn

Nguồn: nhandan.com.vn, ngày 22/11/2006