° PV: Thưa Bộ trưởng, ông nhận định như thế nào về triển vọng thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đặc biệt là sau khi Việt Nam trở thành thành viên của WTO và vừa tổ chức thành công Hội nghị APEC 2006?

° Bộ trưởng VÕ HỒNG PHÚC: Như các phương tiện thông tin đại chúng đã đưa, trong khuôn khổ Tuần lễ APEC vừa qua đã có hàng loạt thỏa thuận với trị giá lên tới 2 tỷ USD được ký kết, hứa hẹn sự gia tăng mạnh mẽ của dòng vốn đầu tư nước ngoài trong thời gian tới.

Hiện nay, ông Fujio Mitarai, Chủ tịch Liên đoàn các tổ chức kinh tế Nhật Bản (Nippon Keidanren) cũng đang dẫn đầu một đoàn gồm 130 đại diện doanh nghiệp lớn của Nhật Bản tháp tùng Thủ tướng Shinzo Abe đến thăm và tìm hiểu cơ hội đầu tư tại Việt Nam.

Tuy nhiên, nếu không kể những động thái mới này thì tình hình đến thời điểm này cũng rất khả quan và có nhiều khả năng về đích sớm. Vốn FDI đăng ký mới trong năm 2006 có thể vượt 6,5 tỷ USD. Các chỉ số khác về vốn thực hiện, nhất là về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, cũng có khả năng vượt mức dự kiến. Xu hướng gia tăng dòng vốn FDI có thể sẽ vẫn tiếp tục trong các năm tới. Trong 5 năm (2006 - 2010), vốn cấp mới sẽ có thể đạt hơn 30 tỷ USD; vốn FDI thực hiện đạt khoảng 24 - 25 tỷ USD.

° Với việc VN gia nhập WTO, hy vọng sẽ có sự gia tăng dòng vốn đầu tư từ Hoa Kỳ và nhiều nền kinh tế lớn khác. Ông có bình luận gì?

° Tôi cho rằng cơ cấu đầu tư theo đối tác sẽ có sự chuyển biến tích cực theo hướng gia tăng tỷ trọng đầu tư từ các nước nông nghiệp phát triển, không chỉ từ Hoa Kỳ mà cả từ Nhật Bản và EU. Về FDI của Hoa Kỳ tại Việt Nam, nếu không kể đầu tư qua nước thứ 3, Hoa Kỳ có gần 290 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký trên 2 tỷ USD, đứng thứ 9/74 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại VN.

Đáng lưu ý là riêng 8 tháng đầu năm nay, đã có 25 dự án của các nhà đầu tư Hoa Kỳ được cấp phép với tổng vốn đăng ký 444,2 triệu USD, đứng thứ 3/33 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư vào Việt Nam. Trong số các thỏa thuận đầu tư vừa được ký kết tại Diễn đàn Xúc tiến thương mại và đầu tư với Việt Nam, lớn nhất là Dự án Nhà máy điện Mông Dương 1,4 tỷ USD ký với Tập đoàn AES (Mỹ). Đại diện nhiều tập đoàn lớn của Hoa Kỳ cũng đã đến tham dự và có những kế hoạch của họ.

° Để thực hiện những cam kết về tự do hóa thương mại và đầu tư của APEC, vừa qua, Bộ KH-ĐT đã đưa ra những sáng kiến gì?

° Những sáng kiến và khuyến nghị của Bộ KH-ĐT được thể hiện trong Tuyên bố Hà Nội và Tuyên bố của các Bộ trưởng về tăng cường năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa của các nền kinh tế APEC. Một trong những nội dung quan trọng của Tuyên bố Hà Nội chính là khuyến khích các thành viên APEC chia sẻ kinh nghiệm cải thiện môi trường kinh doanh, đặc biệt là các kinh nghiệm nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong thương mại và đầu tư.

Nhóm công tác doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ xác định và phổ biến các biện pháp và thông lệ tốt hướng tới tạo dựng một môi trường kinh doanh thuận lợi để tiến hành hoạt động thương mại và đầu tư, đặc biệt đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa và các doanh nghiệp siêu nhỏ.

° Trong lĩnh vực quản lý của mình, Bộ KH-ĐT đã chuẩn bị và triển khai thực hiện những cam kết về mở cửa thương mại và đầu tư như thế nào?

° Trong xây dựng hệ thống văn bản pháp quy về đầu tư, Bộ KH-ĐT đã chú trọng tham chiếu các chuẩn mực quốc tế để đảm bảo tự do đầu tư, kinh doanh, đảm bảo sự bình đẳng giữa các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Rõ nét nhất là hai luật mới đã được Quốc hội thông qua: Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp chung. Bộ KH-ĐT sẽ quản lý, giám sát để đảm bảo việc “mở cửa” đầu tư, kinh doanh được thực hiện đúng theo lộ trình mà Việt Nam đã cam kết. Tuy nhiên, để những luật này thực sự tạo nên sức bật mới cho nền kinh tế, cần tiếp tục tiến trình cải cách thủ tục hành chính. Hiện nay, đây vẫn là một cản ngại rất lớn.

° Đối với các doanh nghiệp Việt Nam đang hy vọng đứng vững trên sân nhà và tiến đến “bước ra biển lớn”, ông có khuyến nghị gì?

° Tôi cho rằng trong tình hình này, mặc dù có những khó khăn nhất định, nhưng đối với các doanh nghiệp Việt Nam, thuận lợi vẫn là cơ bản. Có nhiều ngành nghề, lĩnh vực mà Việt Nam có lợi thế, thậm chí có thể đầu tư ra nước ngoài, nhất là những lĩnh vực sử dụng nhiều lao động, như dệt may, nông lâm sản, sản xuất hàng thủ công nghiệp, vật liệu xây dựng, chế biến kinh doanh thực phẩm…

Nhưng dù là trong lĩnh vực nào, dù là đầu tư trong hay ngoài nước, nếu muốn làm ăn với doanh nghiệp của các nền kinh tế khác, có hai chiếc chìa khóa quan trọng mà doanh nghiệp Việt Nam phải nắm được. Đó là biết được chính xác khả năng cạnh tranh của mình trên thị trường bạn và hiểu được kỹ càng, toàn diện về luật pháp của bạn. Có như vậy mới tránh được nhiều chuyện rất đáng tiếc như trong thời gian vừa qua.

° Xin cảm ơn Bộ trưởng! 

Anh Thư thực hiện

Nguồn: Sài Gòn giải phóng, ngày 21/11/2006