Quốc hội đã bỏ chế định về "Điều tra trốn thuế, gian lận thuế", trong dự thảo đã trình mà thay thế bằng quy định "Biện pháp áp dụng trong thanh tra thuế đối với trường hợp có dấu hiệu trốn thuế, gian lận thuế" - một động thái được đánh giá là sự cẩn trọng, tránh khả năng lạm quyền của cơ quan thuế.

Vấn đề gây tranh luận này nằm trong 7 điều cụ thể được xin biểu quyết riêng trước khi thông qua toàn văn Luật. Theo giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước các đại biểu, có 2 lý do chính để quyết định bãi bỏ chế định điều tra thuế.

Thứ nhất, nhiều ý kiến lo ngại kết quả xử lý vi phạm của cơ quan thuế, khi ngay cả các cơ quan điều tra chuyên môn thời gian qua cũng không đảm bảo được khả năng thi hành án các vụ vi phạm thuế.

Thứ hai, theo đánh giá, nhóm các biện pháp điều tra nêu trong dự thảo Luật chưa đủ mạnh, thậm chí còn nhẹ hơn các biện pháp quy định cho thanh tra chuyên ngành trong Pháp lệnh thanh tra và các biện pháp quy định trong Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính. ở nước ta hịên nay, điều tra hành chính còn là vấn đề mới, chưa được nghiên cứu kỹ, còn ý kiến khác nhau về nội dung, phạm vi, mối quan hệ với điều tra hình sự v.v...

Trong thời gian tới, các nhà làm luật đề nghị tiếp tục nghiên cứu vấn đề điều tra hành chính, đồng thời khi nghiên cứu để hoàn thiện pháp luật về tố tụng hình sự thì mới giao chức năng điều tra hình sự trong một số trường hợp cụ thể, một số khâu cụ thể cho cơ quan quản lý thuế.

Trước mắt, Luật Quản lý thuế cho phép cơ quan quản lý thuế được áp dụng các biện pháp quy định cho thanh tra chuyên ngành và các biện pháp quy định trong pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính.

Các biện pháp áp dụng trong thanh tra thuế đối với trường hợp có dấu hiệu trốn thuế, gian lận thuế cũng sẽ chỉ áp dụng trong một số trường hợp nhất định, Chính phủ sẽ cụ thể hóa một cách chi tiết, trong đó có vấn đề thẩm quyền, quy trình, thủ tục v.v..

Một vấn đề được giới kinh doanh quan tâm là mô hình dịch vụ làm thủ tục về thuế cũng có những thay đổi đáng kể so với dự thảo trình trước đó. Các nhà làm luật khẳng định chủ trương hoạt động dịch vụ làm thủ tục về thuế như hoạt động kinh doanh được khuyến khích. Đặc biệt khi gia nhập WTO, Việt Nam đã có cam kết mở cửa thị trường hoạt động dịch vụ về thuế cho cả các doanh nghiệp FDI.

Tuy nhiên, Luật cũng bổ sung quy định ràng buộc tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế khi tư vấn sai quy định, trách nhiệm trong việc bảo mật thông tin của người nộp thuế.

Nguyên Linh

Nguồn: vneconomy.com.vn, ngày 23/11/2006