Xin ông cho biết tiến trình xây dựng chương trình hành động sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) của Chính phủ và các bộ ngành?

Hiện nay chương trình hành động của Chính phủ đang được xây dựng và nhiều khả năng sẽ ban hành trong tháng 12 tới.

Sự tham gia của các bộ, các ngành vào chương trình hành động này như thế nào, thưa ông?

Các bộ, ngành sẽ đi sâu vào từng lĩnh vực mà mình phụ trách để phổ biến sâu cho các doanh nghiệp.

Ông có thể đưa ra đánh giá về sự hiểu biết chung của các doanh nghiệp về các cam kết WTO của Việt Nam hiện nay?

Tôi nghĩ là nên phân các doanh nghiệp của ta thành mấy loại.

Đối với loại thứ nhất là các doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, phần lớn họ đều quan tâm đến vấn đề này và đã có các chiến lược cụ thể về tiếp cận và khai thác thông tin xung quanh các cam kết WTO.

Thế nhưng đối với loại thứ 2 là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, do nhìn chung nguồn lực tiếp cận thông tin của họ còn có hạn, Nhà nước cần phải có trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin.

Bên cạnh việc đăng tải thông tin WTO lên Internet, việc phổ biến thông tin, in ấn các tài liệu phục vụ cho các doanh nghiệp cũng rất quan trọng, do ở Việt Nam tỷ lệ các doanh nghiệp và người sử dụng Internet còn chưa nhiều. Hiện chúng tôi đã tiến hành in các cam kết này và phát không cho các doanh nghiệp để họ tham khảo.

Ông đánh giá như thế nào về khả năng cạnh tranh của hai loại hình doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp vừa và nhỏ, sau khi Việt Nam vào WTO?

Tôi thấy hiện nay tốc độ phát triển của các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa đạt rất nhanh trong nhiều lĩnh vực. Nhớ lại cách đây độ khoảng 15 năm, ít ai nghĩ Việt Nam lại có doanh nghiệp tư nhân xuất khẩu đến 100 triệu USD. Trong 20 năm đổi mới mà họ phát triển được với tốc độ như thế thì thật đáng mừng.

Tuy nhiên, hội nhập WTO, trước điểm yếu của các doanh nghiệp vừa và nhỏ là vốn, thị trường và công nghệ, bản thân các doanh nghiệp này cũng cần biết cách liên kết với nhau để lớn mạnh hơn.

Còn đối với doanh nghiệp Nhà nước, một mặt chúng ta sẽ đẩy mạnh cổ phần hóa, mặt khác chúng ta tập trung phát triển những lĩnh vực được coi là xương sống của nền kinh tế mà các thành phần nhỏ không thể tham gia được.

Trở thành thành viên của WTO, chúng ta được lợi từ thuế xuất khẩu song lại vấp phải các hàng rào kỹ thuật từ bên ngoài, ví dụ như với hàng nông sản. Như vậy, liệu Việt Nam có thể đạt được tăng trưởng xuất khẩu cao hơn không?

Tôi nghĩ khi gia nhập WTO, không có nghĩa là tất cả các hàng rào kỹ thuật được dỡ bỏ, thế nhưng mặt khác chúng ta sẽ được hưởng sự đối xử bình đẳng, những vấn đề tranh chấp ta được đưa ra WTO để kiện. Ngoài ra, Việt Nam sẽ có nhiều thuận lợi hơn để mở rộng thị trường toàn cầu.

Tuy vậy, khoảng 5 năm nữa, khi tổng kim ngạch xuất khẩu dự kiến có thể đạt từ 100 tỷ USD trở lên, mức độ cạnh tranh đối với hàng xuất khẩu của ta chắc chắn sẽ cao hơn.

Thứ trưởng có thể đưa ra một số mặt hàng mà chúng ta có thể đẩy mạnh xuất khẩu bắt đầu từ năm 2007?

Tôi nghĩ bắt đầu từ năm 2007, xuất khẩu dệt may, đóng tàu và các mặt hàng điện tử, giày dép và đồ gỗ sẽ tăng. Tuy nhiên, điều này cũng còn phụ thuộc vào sự phấn đấu vươn lên của các doanh nghiệp, Nhà nước chỉ định hướng thôi.

Nguồn: vneconomy.com.Việt Nam, ngày 28/11/2006