Theo bảng xếp hạng này, VN đứng trên các nước Nam Á và những nước yếu hơn ở Đông Nam Á, nhưng đứng dưới tất cả các nước Đông Bắc Á (thậm chí đứng dưới Trung Quốc 19 bậc).

Xếp hạng của Asia Monitor được dựa trên ba nhóm tiêu chí: cơ sở hạ tầng, thể chế và định hướng thị trường. Thể chế chỉ được 31,5 điểm - Bên cạnh nạn tham nhũng là hệ thống pháp luật chưa thật hoàn chỉnh để bảo vệ các nhà đầu tư; VN xếp sau Lào và Campuchia, trong khi Trung Quốc đứng trên VN 73 bậc.

Xét về chỉ tiêu cơ sở hạ tầng, VN chỉ được 40,7 điểm. Tiền lương thấp, hơn cả Trung Quốc là một ưu thế của VN, nhưng nếu xét những chi phí khác liên quan đến lao động thì sự hấp dẫn này giảm đi rõ rệt. Giáo dục (đặc biệt là sau giáo dục phổ thông cấp II) và chăm sóc y tế có chất lượng thấp hơn rất nhiều so với Trung Quốc. Vì vậy, khó có thể nói VN có thể cạnh tranh với Trung Quốc về lao động giá rẻ. Cơ sở hạ tầng hữu hình của VN cũng yếu, với độ bao phủ của mạng lưới điện và thông tin kém xa Trung Quốc. Và cuối cùng, cơ sở hạ tầng tài chính không đủ phát triển để cung cấp vốn cho các doanh nghiệp tư nhân.

Điểm sáng của VN trong bảng xếp hạng, khá thú vị, lại là định hướng thị trường, với số điểm khá cao: 61,7. Điều này có lẽ có nguyên nhân nằm ở việc Asia Monitor sử dụng mức FDI làm căn cứ để xếp hạng độ mở của một nền kinh tế đối với đầu tư nước ngoài. Xét về mặt này VN khá thành công, kể cả so với Trung Quốc, nhà quán quân về thu hút FDI. Tỉ trọng FDI trên GDP của VN đã cao hơn của Trung Quốc (4% so với 3,3%).

Những chính sách mới được ban hành và thực thi gần đây như cho phép ngân hàng nước ngoài cạnh tranh trực tiếp và nắm giữ cổ phần ở các ngân hàng VN, cũng là những động thái tích cực góp phần cải thiện cơ sở hạ tầng hiện đang được nhìn nhận còn rất yếu kém, từ đó góp phần nâng cao tính cạnh tranh và mức độ hấp dẫn của cả nền kinh tế VN.

Dựa trên những động thái và bước tiến mới này mà Asia Monitor, tuy xếp hạng VN khá thấp như vậy nhưng vẫn dành cho triển vọng kinh tế của VN những lời bình luận rất lạc quan. Họ cho rằng VN hoàn toàn có thể đạt tốc độ tăng trưởng 8%, và thậm chí, như Trung Quốc, vươn tới 10%/năm trong những năm tới khi mà những yếu kém nói trên được khắc phục thỏa đáng.

TS Phan Minh Ngọc
(Khoa kinh tế Đại học Kyushu, Nhật Bản)

Nguồn: tuoitre.com.vn, ngày 1/12/2006