Theo nhận định của giới ngân hàng, năm 2006 được đánh giá là năm bản lề của cảnh cửa hội nhập, khi mà ngay trong năm 2007, các ngân hàng nước ngoài 100% vốn bắt đầu được thành lập. Tính chất bản lề này buộc các ngân hàng trong nước phải tích cực giải quyết một trong những hạn chế lớn nhất của mình là nợ xấu.

Sau giấc mơ hồi sinh

Trong số hơn 40 ngân hàng thương mại, có thể khẳng định chắc chắn một điều rằng: Năm 2006 là năm có ý nghĩa nhất đối với Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank), năm của giấc mơ hồi sinh.

Ngày 3/10/2006, Thủ tướng Chính phủ có văn bản đồng ý kết thúc quá trình chấn chỉnh Eximbank, sau 6 năm đối mặt với những khoản nợ xấu khổng lồ. 6 năm trước đó, số nợ quá hạn tại ngân hàng này lên đến 1.170 tỷ đồng, chiếm tới 62% tổng dư nợ.

Tỷ lệ trên thực sự nhẹ nhõm vào cuối năm 2005, khi Eximbank công bố số nợ xấu chỉ hơn khoảng 3%. Và chỉ mới đây thôi, con số đó đã giảm một cách ấn tượng: chỉ còn khoảng 1,25%. Eximbank đã thực sự hồi sinh.

Không dừng lại đó, ngày 13/11 vừa qua, Eximbank chính thức công bố tăng mạnh vốn điều lệ, từ 815 tỷ đồng lên trên 1.200 tỷ đồng và lọt vào tốp ngân hàng thương mại cổ phần có quy mô vốn điều lệ lớn nhất trên thị trường. Dự kiến trong năm nay, lợi nhuận trước thuế của ngân hàng này sẽ đạt ít nhất là 350 tỷ đồng.

Giấc mơ hồi sinh của Eximbank “diệu kỳ” hơn trên thị trường OTC. Trong khối ngân hàng cổ phần, năm 2006 là năm thành công nhất đối với giá trị cổ phiếu của Eximbank. Đặc biệt là sau thời điểm Thủ tướng Chính phủ có quyết định, lãnh đạo ngân hàng chính thức tuyên bố “thoát hiểm”, giá cổ phiếu Eximbank liên tục tăng vọt, là cổ phiếu có mức tăng mạnh nhất trên thị trường OTC.

Đầu năm, mỗi cổ phiếu Eximbank chỉ giao động quanh mức 5 triệu đồng. Thoát khỏi bóng đen nợ xấu, mức giá đó vọt lên tới 6,9 triệu đồng và chỉ trong vòng 1 tháng qua mức giá đó đã được chào tới 9 – 9,1 triệu đồng. Đó là giấc mơ có thật của nhà đầu tư đã đặt niềm tin vào ngân hàng này trước đó.

Chuyển động về chất

Đã có một thời, nợ xấu được xem là một vấn đề “kiêng kỵ” trong các thông tin về hoạt động ngân hàng. Nay, mọi chuyện đã khác.

Ông Hoàng Huy Hà, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), nói với VnEconomy rằng: Hội nhập lớn đã gần kề, lộ trình cổ phần hóa được đẩy nhanh nên dù muốn hay không các ngân hàng đều phải minh bạch hơn về nợ xấu; phải đặt ra để giải quyết. Hành trang nợ xấu càng nhẹ nhàng bao nhiêu thì con thuyền trên dòng hội nhập càng thuận chèo bấy nhiêu.

Chuyển động về chất trong xử lý nợ xấu các ngân hàng thương mại được đặt mốc “sơ khai” vào những năm 1999 – 2000, khi Ngân hàng Nhà nước quyết định cho phép các ngân hàng được trích dự phòng các khoản nợ rủi ro. Trong câu chuyện với VnEconomy, không ít chuyên gia đã dùng đến hai từ “cách mạng” để nói về quyết định này.

Còn theo ông Hà, “đây là lần đầu tiên trong lịch sử Việt nam, hệ thống các tổ chức tín dụng được phép trích lập “Quỹ dự phòng rủi ro” để xử lý các rủi ro. Tôi cho rằng đây là cuộc cách mạng lớn”.

Mốc chuyển động về chất thứ hai được gắn với Quyết định 493 của Ngân hàng Nhà nước, ban hành ngày 22/4/2005, về phân loại nợ và trích dự phòng rủi ro. Các ngân hàng thương mại đang thực hiện theo quyết định này, đang tiền gần hơn với chuẩn mực quốc tế như định hướng chính của Quyết định 493.

Mốc chuyển động về chất thứ ba gắn với BIDV, một ngân hàng thường bị nhắc đến với mức nợ xấu ở tốp đầu. Hẳn có sự ngạc nhiên khi BIDV lại gắn với một mốc chuyển động tích cực trong quá trình nợ xấu các ngân hàng thương mại hiện nay. Đó là theo quyết định của Ngân hàng Nhà nước mới đây.

Cụ thể, đầu tháng 11/2006, Ngân hàng Nhà nước có văn bản cho phép BIDV được thực hiện chính sách dự phòng rủi ro theo quy định tại Điều 7, Quyết định 493, thay cho theo Điều 6 trước đó.

Ông Hà cho rằng đây là một thay đổi về chất, chuyển từ phân loại nợ từ định tính sang định lượng và tiến gần hơn theo chuẩn mực quốc tế. Và đáng chú ý là BIDV được chọn là ngân hàng đầu tiên và duy nhất hiện nay thí điểm sự thay đổi về chất này.

Ông Hà cũng cho rằng đây là một “cuộc cách mạng” trong việc xử lý nợ xấu của BIDV, là một mô hình nếu thành công sẽ được nhân rộng ra các ngân hàng khác. Và hiện BIDV đang lên kế hoạch tổ chức tập huấn đồng loạt trên toàn hệ thống để triển khai và có báo cáo cụ thể. BIDV đang đặt nhiều kỳ vọng vào kế hoạch này, xem đó là một bước đi thuận cho kế hoạch cổ phần hóa trong những năm tới.

Ngoài ra, BIDV cũng vừa có bản ghi nhớ hợp tác với Công ty mua bán nợ (DATC) để đẩy nhanh quá trình xử lý nợi xấu nội tại và hướng tới một thị trường mua bán nợ phát triển tại Việt Nam. Trước đó, Vietcombank cũng đã có sự hợp tác tương tự với DATC.

Thông qua sự hợp tác với DATC, cùng với nhiều biện pháp khác, cả BIDV và Vietcombank đều mong sớm rũ bỏ hành trang nợ xấu để hành trình cổ phần hóa, hành trình hội nhập được nhẹ bước hơn.

Trịnh Minh Đức

Nguồn: vneconomy.com.vn, ngày 6/12/2006