Vẫn như ngày nào

Số liệu thống kê cho thấy hiện có hơn 300 loại giấy phép kinh doanh đang tồn tại nhưng con số này đang tăng, bởi theo Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) Đinh Văn Ân, những con số gần đây cho thấy gần như mỗi tuần xuất hiện một giấy phép mới.

“Sau khi Quốc hội thông qua một văn bản mới thì kèm theo những văn bản này lại xuất hiện hàng loạt những giấy phép do các bộ, ngành hữu quan tự đề ra”, Tiến sĩ Đinh Văn Ân cho biết. “Ví dụ, Luật Xây dựng và các nghị định của Luật này vừa mới ban hành thì các ngành liên quan cho rằng cần phải có thêm những giấy phép khác mới “làm tròn” thủ tục kinh doanh”.

Song theo ông, không một quốc gia nào lại không dựa vào giấy phép để quản lý, kể cả nước Mỹ, vấn đề ở chỗ là giấy phép phải ít, đúng, và vì lợi ích của cộng đồng chứ không được lạm dụng.

Nhưng thực tế các loại giấy phép kinh doanh lại đang “hành” doanh nghiệp. Một đại diện của Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam bức xúc, dù không có văn bản nào quy định thu phí không gian, nhưng Đà Nẵng lại đưa ra quy định này đối với các quảng cáo, băng rôn ngoài trời trên thành phố, khiến Bộ Tài chính phải gửi “trát” tới địa phương này.

Sau một cuộc điều tra “nho nhỏ” đối với 37 loại giấy phép của 6 nhóm ngành, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã đề xuất cần bãi bỏ 14 loại giấy phép do đang cản trở hoạt động của doanh nghiệp. Bởi kết quả nghiên cứu cho thấy có tới 51% giấy phép có vấn đề về căn cứ pháp lý, 89% giấy phép có vấn đề về thủ tục cấp phép và không có khả năng hoàn thiện hồ sơ, và 35% giấy phép không nhằm bảo vệ lợi ích công cộng và đang gây cản trở hoạt động của doanh nghiệp.

Kết quả trên, theo Luật gia Vũ Xuân Tiền (Giám đốc Công ty tư vấn VFAM Việt Nam), là do các bộ ngành, địa phương đã ban hành những giấy phép kinh doanh và những quy định biến tướng của nó.

“Trong đó, chỉ có một bộ phận giấy phép có tác dụng trong việc bảo hộ lợi ích cộng đồng, còn lại khá nhiều được ban hành với mục đích phục vụ lợi ích cục bộ của cơ quan quản lý và “đẻ” ra cơ chế xin - cho, mầm mống phát sinh tham nhũng”, Luật gia Vũ Xuân Tiền chia sẻ.

Từ kết quả điều tra của 37 loại giấy phép trên, đại diện của Công ty tư vấn VFAM Việt Nam đưa ra cái nhìn toàn cảnh về giấy phép kinh doanh ở Việt Nam. “Số lượng 37 giấy giấy phép kinh doanh được chẩn đoán chỉ chiếm 1 tỷ lệ nhỏ trong tổng số những giấy phép và văn bản biến tướng từ giấy phép kinh doanh đang tồn tại và hành doanh nghiệp. Số lượng 14 giấy phép (chiếm 37,8%) bị đề xuất bãi bỏ chỉ là phần nổi trong tảng băng chìm rất lớn”.

Liệu có "cắt" được?

Sự tăng lên nhanh chóng của nhiều loại giấy phép kinh doanh khiến người ta không khỏi đặt câu hỏi: liệu trong thời gian tới, có thể cắt giảm được những giấy phép bất hợp lý và giảm thiểu những giấy phép mới xuất hiện?

Một nhà quản lý kỳ vọng, tiếp theo việc Luật Doanh nghiệp có hiệu lực từ 1/7/2006 (bộ, cơ quan ngang bộ, hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các cấp không được quy định về ngành nghề kinh doanh có điều kiện và điều kiện kinh doanh), cùng đó là sự nỗ lực của Chính phủ, sẽ là cuộc tấn công tổng lực vào giấy phép kinh doanh sẽ ngăn chặn các giấy phép mới và giảm thiểu những giấy phép bất hợp lý đang tồn tại.

Ngoài ra, theo Viện trưởng Đinh Văn Ân, sang năm 2007, Tổ công tác thi hành Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư sẽ tập trung vào việc rà soát tổng hợp các giấy phép, để trên cơ sở đó đưa ra kiến nghị tổng hợp nhằm khắc phục thực trạng hiện nay.

Nguồn: vneconomy.com.vn, ngày 7/12/2006