Trong năm 2005 và năm nay, tình hình giải ngân nguồn vốn ODA đã đạt và vượt kế hoạch, sau nhiều năm đạt thấp. Năm 2005, thực hiện đạt 1,787 tỷ USD so với kế hoạch là 1,72 tỷ USD, và năm 2006 dự kiến đạt 1,78 tỷ USD so với kế hoạch 1,75 tỷ USD (những năm trước, tỷ lệ giải ngân vốn ODA chỉ đạt 70 - 80%  mức kế hoạch). Kết quả giải ngân này được các nhà tài trợ đánh giá cao trong hội thảo về tình hình thực hiện ODA vào tuần trước.

Một điểm đáng chú ý nữa là mới đây Chính phủ đã thông qua Nghị định 131/2006/NĐ-CP về quản lý nguồn vốn ODA. Nghị định này thể hiện rõ việc Chính phủ sẽ thống nhất quản lý nhà nước về ODA trên cơ sở dân chủ, minh bạch, phân cấp...

Nghị định mới đã tăng cường vai trò của Bộ Kế hoạch và Đầu tư ở khâu giúp Thủ tướng Chính phủ quản lý danh mục dự án và kiểm tra giám sát. Điều này đồng nghĩa với việc trong thời gian tới, Bộ Kế hoạch Đầu tư sẽ triển khai chủ trương phân cấp thẩm quyền phê duyệt vốn ODA, nhằm tạo ra động lực "thi đua" giữa các địa phương, nâng cao năng lực cán bộ và trách nhiệm của các bộ ngành, địa phương trong việc sử dụng có hiệu quả ODA.

Trong khoảng hơn 50 nhà tài trợ cho Việt Nam, thì Nhật Bản, Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), và Liên minh Châu Âu (EU) là những nhà tài trợ chủ chốt. Cam kết của những nhà tài trợ này trực tiếp tác động đến mức tăng giảm tổng số ODA hàng năm. Trước thềm hội nghị CG năm nay, đang có nhiều tín hiệu lạc quan từ phía các nhà tài trợ nói trên.

Trong buổi làm việc giữa Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam với Bộ Kế hoạch và Đầu tư vào cuối tháng 11 vừa qua, Bộ truởng Võ Hồng Phúc cho biết, vụ tiêu cực ở Ban quản lý 18 (PMU 18) và một số dự án ODA kém hiệu quả khác không ảnh hưởng xấu đến cam kết tài trợ năm nay của WB cho Việt Nam.

Còn trong cuộc trao đổi với VnEconomy gần đây, Đại sứ - Trưởng phái đoàn EC tại Việt Nam, ông Markus Cornaro khẳng định EU sẽ tiếp tục cam kết hỗ trợ cho Việt Nam với số lượng tăng 10% mỗi năm. Trong khi đó mới đây, ông Kari Alanko, Đại sứ Phần Lan tại Việt Nam, cho biết trong năm 2007, EU cam kết sẽ tăng tài trợ cho Việt Nam và điều này sẽ được thông báo chính thức tại Hội nghị lần này.

Với nhà tài trợ Nhật Bản, thì trong chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vào tháng 10/2006, và chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vào tháng 11/2006, hai thủ tướng khẳng định sẽ đưa mối quan hệ Việt – Nhật lên một tầm cao mới.

Từ những tín hiệu trên, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI) Võ Hồng Phúc nhận định mức cam kết của các nhà tài trợ cho Việt Nam năm nay ít nhất sẽ bằng, hoặc cao hơn mức cam kết cho năm ngoái (3,74 tỷ USD).

Tuy nhiên, sự kỳ vọng về các nhà tài trợ sẽ tăng mức viện trợ cho Việt Nam vẫn chưa phải là xuôi chèo, mát mái. Tình hình giải ngân ODA, dù đã có những bước chuyển nhưng vẫn còn thấp. Mức giải ngân vốn vay các dự án của Ngân hàng Thế giới của Việt Nam ước đạt 13,3% so năm 2006, trong khi mức bình quân của khu vực là 19,3%; tương tự của Ngân hàng Phát triển châu Á đạt 5,9% so với mức bình quân 7,29%.

Do đó, Việt Nam đã bị giảm uy tín tiếp nhận ODA đối với một số nhà tài trợ, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Cao Viết Sinh cho hay. Chính vì thế, một số nhà tài trợ đã có ý định cắt vốn một số chương trình, dự án như Dự án vệ sinh môi trường nước của Tp.HCM (WB tài trợ), hay Dự án thoát nước và vệ sinh môi trường nước của Thành phố Hạ Long (Quảng Ninh) do WB và Đan Mạch đồng tài trợ.

Dẫu vậy, cam kết hỗ trợ cho Việt Nam tại Hội nghị Nhóm tư vấn các Nhà tài trợ lần này vẫn được kỳ vọng sẽ vượt con số kỷ lục 3,74 tỷ USD của năm ngoái.

Nguồn: vneconomy.com.vn, ngày 11/12/2006