“Luật nào liên quan đến doanh nghiệp dứt khoát phải lấy ý kiến doanh nghiệp và tiếp thu, lắng nghe doanh nghiệp”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc nói.

Hôm qua (13/12), ông đã có cuộc trao đổi với báo giới bên lề Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam tổ chức tại Hà Nội, nơi các doanh nghiệp kiến nghị những khó khăn, vướng mắc lên Chính phủ trước khi Hội nghị Nhóm tư vấn Các nhà tài trợ (CG) thường niên diễn ra trong hai ngày 14 và 15/12.

Mặc dù đánh giá cao về môi trường đầu tư của Việt Nam nhưng các nhà đầu tư tham dự Diễn đàn này tỏ ra quan ngại về vấn đề đào tạo nguồn nhân lực của Việt Nam, thưa Bộ trưởng?

Đúng là khâu đào tạo của chúng ta hiện nay có vấn đề. Chính phủ đã và đang có nhiều biện pháp để cải thiện hệ thống giáo dục đào tạo ở Việt Nam. Đặc biệt là trong đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu của các nhà đầu tư.

Chẳng hạn như trong việc đào tạo luật sư. Hiện nay, hệ thống đào tạo của chúng ta thiên về hướng dạy các sinh viên về luật. Sau khi sinh viên tốt nghiệp, hệ thống luật của chúng ta lại có những thay đổi và sinh viên không kịp đáp ứng. Do đo, chúng ta phải đổi mới phương pháp về đào tạo. Đó là đào tạo tư duy cho sinh viên để họ làm ra luật và thích ứng với nó.

Chúng ta đang thiếu các chuyên gia cao cấp và công nhân lành nghề. Chính phủ đang chủ trương mở rộng hệ thống trường dạy nghề, đặc biệt đào tạo lao động có tay nghề trình độ cao.

Chính phủ có thay đổi gì về cải cách xây dựng pháp luật trong thời gian tới, thưa Bộ trưởng?

Phần xây dựng pháp luật hiện vẫn đang có vấn đề. Do Chính phủ và các bộ trước đây làm luật thiên về khả năng quản lý, như vậy tạo lợi thế cho người quản lý nhiều hơn.

Hiện nay, vấn đề đó đang được sửa đổi bằng cách gắn quy trình làm luật với cộng đồng, để cộng đồng tham gia nhiều hơn. Luật nào liên quan đến doanh nghiệp dứt khoát phải lấy ý kiến doanh nghiệp và tiếp thu, lắng nghe doanh nghiệp.

Tất cả các luật và nghị định ban hành giờ đây đều phải có sự tham gia của cộng đồng.

Các nhà đầu tư nước ngoài cho rằng khó khăn của họ khi đầu tư vào Việt Nam là vấn đề “bôi trơn”. Theo Bộ trưởng, làm thế nào để hạn chế tình trạng này và tiếp tục thu hút đầu tư nước ngoài?

Thực tế hiện tượng “bôi trơn” tới thời điểm này không còn nhiều mà chỉ ở một số khâu thủ tục khác.

Hiện nay, trong cấp giấy phép đầu tư đã phân cấp triệt để. Chính phủ chủ trương đưa về địa phương việc cấp toàn bộ các giấy phép đầu tư. Các địa phương đã có những xử lý kịp thời. Sự phân cấp này đã tạo ra sức cạnh tranh đầu tư giữa các địa phương. Cùng một điều kiện như nhau, nơi nào có thủ tục hành chính tốt nhất thì các nhà đầu tư sẽ đến.

Một minh chứng cụ thể là trường hợp tỉnh Vĩnh Phúc, nơi có môi trường đầu tư tốt nhất, nên có rất nhiều nhà đầu tư đến đây và đầu tư nước ngoài ở Vĩnh Phúc đã tăng lên rất nhiều.

Trước mối quan tâm của một số tập đoàn bán lẻ nước ngoài đến Việt Nam thì quan điểm của Bộ Bộ Kế hoạch và Đầu tư là thế nào?

Thị trường bán lẻ Việt Nam phải mở cửa những theo lộ trình. Chính phủ hiện đang cấp giấy phép cho một số công ty nước ngoài theo cam kết đối với từng đối tác một.

Các nhà đầu tư vẫn còn băn khoăn là vị thế cạnh tranh của Việt Nam so với các nước khác trong khu vực, Bộ trưởng nghĩ sao về điều này?

Cạnh tranh ở đây có nhiều cấp độ: cạnh tranh quốc gia, cạnh tranh doanh nghiệp và cạnh tranh sản phẩm.

Mức độ cạnh tranh quốc gia của chúng ta còn có một số yếu tố yếu kém như chi phí về dịch vụ còn cao (dịch vụ cảng biển, bốc dỡ...), cơ sở hạ tầng yếu kém, hệ thống quản lý... Đối với doanh nghiệp cũng như sản phẩm, vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa đảm bảo khả năng cạnh tranh với bên ngoài.

Tuy nhiên, hiện nay Chính phủ đang có chương trình để hỗ trợ cho những lĩnh vực trong khuôn khổ cho phép để đảm bảo khả năng cạnh tranh của từng lĩnh vực, của từng sản phẩm.

Có một số nhà đầu tư nước ngoài cũng nêu những yếu kém trong cải cách hành chính, hệ thống tư pháp. Mặc dù những vấn đề này đều được đưa vào chương trình hành động. Tuy nhiên, các nhà đầu tư vẫn đòi hỏi phải quyết liệt hơn. Vậy thời gian tới, Chính phủ giải quyết vấn đề này như thế nào?

Hiện nay Chính phủ đang có chương trình cải cách hành chính và được coi là ưu tiên hàng đầu. Cụ thể, ngay trong Hội nghị Trung ương Đảng kỳ tới cũng sẽ bàn đến vấn đề cải cách hành chính và coi đó là nhiệm vụ của Chính phủ nhiệm kỳ tới.

Bộ trưởng có lo ngại khi Việt Nam sẽ bị sốc khi nhận được luồng đầu tư quá lớn?

Chính phủ đang tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng nên chủ đề phát triển cơ sở hạ tầng đặc biệt là cơ sở hạ tầng quy mô lớn là một định hướng phát triển và hấp thụ ODA của Chính phủ. Chính vì vậy, trong bản trình bày của Chính phủ tại Hội nghị CG cũng sẽ nêu vấn đề này.

Tôi có thể khẳng định rằng chúng ta sẽ có những bước đi để đảm bảo tiếp thu được những luồng đầu tư lớn và thực tế đang chuẩn bị cho sự tiếp thu đó.

Thùy Trang ghi
Nguồn: Thời báo Kinh tế Việt Nam