"Với xu hướng ngày càng có nhiều tổ chức và công ty, tập đoàn nước ngoài vào Việt Nam kinh doanh, buôn bán, nguồn nhân lực bậc cao trở thành vấn đề sống còn của các doanh nghiệp Việt Nam”, chuyên gia đào tạo cao cấp Lê Phương Phương nhận định.

Theo bà, hiện nay nguồn nhân lực bậc cao của Việt Nam chỉ mới đáp ứng 30-40% nhu cầu. Sự khan hiếm này đang đẩy các doanh nghiệp vào một “cuộc chiến” tranh giành người giỏi...

Lương tăng 15-20%

Điều đáng chú ý là cùng với sự khan hiếm lao động cao cấp, lương của nhóm lao động này trên thị trường đang được đẩy lên ở mức cao.

Một công ty tư vấn kiểm toán của Mỹ chuyên làm dịch vụ head-hunter (“săn đầu người”), cho biết tiền lương nhà tuyển dụng trả cho lao động cao cấp tăng ít nhất 15-20% so với những năm trước đây. Tại nhà cung cấp dịch vụ head-hunter này, vào năm 2000, mức lương mà nhà tuyển dụng đưa ra cho giám đốc nhân sự chỉ khoảng 300-500 USD/tháng, còn hiện nay đạt khoảng 1.000 USD/tháng, cao hơn từ 1.500 - 2.000 USD/tháng.

Theo vieclambank.com, ở vị trí giám đốc nhân sự, nếu công ty có quy mô dưới 400 lao động, mức lương giám đốc nhân sự khoảng 400-700 USD/tháng. Còn ở các vị trí cùng cấp quản lý khác như giám đốc marketing, giám đốc thương hiệu, kinh doanh... lương thấp nhất 400 USD, mức bình quân khoảng 1.000-1.200 USD/tháng.

Riêng nhóm quản lý cấp trung, lương cũng gia tăng khá mạnh. Thậm chí, ở một số lĩnh vực hành nghề, lương của loại lao động này còn cao hơn cấp quản lý nếu thực sự giỏi. vieclambank.com, cho biết kiến trúc sư loại giỏi có mức lương cực cao, từ 8.000-10.000 USD/tháng, vẫn có doanh nghiệp rao tuyển.

Theo ông Trịnh Hoàng Thịnh, Giám đốc tuyển dụng của vieclambank.com, khác với trước, những người làm công việc chuyên về sáng tạo ý tưởng ở các ngành đồ gỗ, mộc nội thất, gốm sứ, quảng cáo truyền thông... đang có mức lương rất “hot”, bình quân 3.000-5.000 USD/tháng, được lo nhà ở cùng các chế độ phúc lợi khác.

Nhưng "có giá" nhất hiện nay vẫn là giám đốc điều hành (CEO). Ở các doanh nghiệp nước ngoài, CEO có mức lương bình quân 5.000 USD/tháng, chưa kể các chế độ phúc lợi đặc biệt dành cho vị trí này. Giám đốc tài chính là vị trí có mức trả lương cao thứ hai, khoảng 3.000 USD...

Nhập khẩu lao động

Ông Nguyễn Quốc Nam, Giám đốc Nhân sự Công ty Kimberly - Clark, cho biết đang có một dòng chảy lao động nước ngoài vào Việt Nam mà nguyên nhân do sự tác động trực tiếp từ việc tăng lương trên thị trường lao động cao cấp.

Đó là trường hợp của dự án đầu tư xây dựng Nhà máy Điện đạm Cà Mau đang sử dụng chủ yếu kỹ sư Philippines. Theo ông Nam, với một kỹ sư Việt Nam có hai năm kinh nghiệm trở lên, lương 300 USD không phải là cao, lại phải đi làm xa nên không ai muốn vào. Kỹ sư Philippines chấp nhận mức lương 300 USD/tháng khi sang Việt Nam làm việc ở dự án này.

Các chuyên gia lao động cho rằng, sự dịch chuyển lao động là xu hướng tất yếu khi mà rào cản hành nghề giữa quốc gia với quốc gia bị xóa bỏ, mọi vị trí đều chịu sự phân công lao động toàn cầu.

Nhưng bên cạnh những tác động tích cực của sự dịch chuyển lao động này cho nền kinh tế, mặt trái của nó là làm cho chi phí đầu tư của doanh nghiệp tăng lên và quan trọng hơn, các vị trí quản lý chủ chốt rơi vào tay người nước ngoài.

Trong khi đó, do chi phí tiền lương cho lao động cấp cao quá đắt đỏ, phần đông doanh nghiệp trong nước không thể chạy đua với doanh nghiệp nước ngoài trong việc thu hút nhân tài.

Giám đốc nhân sự một công ty sản xuất linh kiện điện tử của Nhật Bản cho hay thêm, ngay cả khi sang Việt Nam làm việc thu nhập không cao bằng ở nước mình, lao động nước ngoài vẫn chấp nhận. Đó là vì việc ra nước ngoài làm việc được họ xem là một trong những tiêu chí để đánh giá cho sự thăng tiến của họ về sau.

Xu hướng nhập khẩu lao động nước ngoài là có thật và có thể xem đây là sự phân công lao động toàn cầu tất yếu xảy ra tại Việt Nam trong những năm tới. Tuy nhiên, phân tích những chuyển động trên thị trường lao động cao cấp, các nhà quản lý cho rằng đang có một hiện tượng lương “ảo” trên thị trường lao động cao cấp.

Lương “ảo” đồng nghĩa với chi phí mà nhà tuyển dụng bỏ ra cao hơn so với chất lượng lao động, năng lực của lao động được tuyển dụng. Thực tế là ở nhiều vị trí, theo ông Nam, lương của một lao động quản lý Việt Nam hiện nay được trả không thấp hơn, thậm chí còn cao hơn lao động Trung Quốc, Indonesia, Bangladesh, nhất là Philippines.

Trong khi đó, mức độ làm việc chuyên nghiệp và trình độ ngoại ngữ của lao động quản lý Việt Nam thường không bằng lao động các nước trên. Đây chính là lý do mà nhà tuyển dụng nước ngoài có xu hướng thuê mướn lao động từ nước ngoài.

Nguồn: Tuổi Trẻ