Những can thiệp của Nhà nước để thị trường hoạt động thông suốt như: các biện pháp chống mua bán nội gián, cấp thông tin chính xác và kịp thời cho các nhà đầu tư, không cho các ngân hàng cho các công ty chứng khoán của chính mình vay tiền để kinh doanh chứng khoán là những việc hiển nhiên phải làm, việc kiểm tra hoạt động của các công ty chứng khoán cũng là việc phải làm thường xuyên.

Việc hạn chế các nhà đầu tư nước ngoài là việc phải thận trọng, kiểm tra giám sát họ như đối với các nhà đầu tư trong nước là việc bình thường. Những biện pháp thường xuyên này và các biện pháp hành chính khác có thể tạm thời hạ nhiệt, song không thể là biện pháp cơ bản. Vấn đề cốt lõi vẫn là quan hệ cung - cầu. Cầu còn cao, cung vẫn ít thì thị trường khó có thể hạ nhiệt. Chừng nào các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài vẫn sẵn sàng mua, có tiền để mua và số cổ phiếu chào bán ít hơn số họ muốn mua thì giá còn tăng.

Thị trường đang trong giai đoạn phồn thịnh bột phát (boom) và các nhà đầu tư theo xu thế (trend follower) đang kiếm lợi lớn. Chắc chắn giai đoạn suy sụp (bust) sẽ đến để hoàn tất một chuỗi boom - bust. Vấn đề là chẳng ai biết sự chuyển giai đoạn xảy ra khi nào. Thị trường càng không minh bạch, hiểu biết của những người tham gia thị trường càng mù mờ thì cường độ của boom và bust càng lớn và sự suy sụp có thể dẫn đến những hậu quả tai hại. Trong trường hợp của chúng ta, Nhà nước là một người chơi lớn. Ngoài việc vạch ra các luật chơi (tuy chỉ là thuần hóa các luật chơi quốc tế) và những biện pháp can thiệp, Nhà nước còn là người nắm giữ rất nhiều cổ phiếu vì phần lớn các công ty được cổ phần hóa và được niêm yết vẫn còn phần vốn nhà nước đáng kể.

Bằng cách linh hoạt bán số cổ phần mình nắm giữ, Nhà nước có thể điều tiết thị trường một cách dễ dàng mà không cần đến các biện pháp can thiệp hành chính. Không biết dùng công cụ này thì quả thật đáng tiếc. Tác động vào cung để điều tiết thị trường nhằm đạt được sự tăng trưởng bền vững, tránh cường độ quá đáng của chuỗi boom - bust là một chính sách can thiệp khôn ngoan mà chỉ có Chính phủ VN mới có trong giai đoạn này. Tác động vào cung để điều tiết thị trường có những điều lợi sau đây:

Thứ nhất, không ai có thể phàn nàn về việc Chính phủ can thiệp hành chính, phi thị trường, nhất là khi đã gia nhập WTO.

Thứ hai, nhân cơ hội tất cả nhà đầu tư và dân chúng đang “phấn khích” với đầu tư chứng khoán, khi giá bán khá cao mà vẫn có người mua, Nhà nước bán bớt cổ phần của mình ở một số doanh nghiệp đang được giá để thu tiền về cho Kho bạc Nhà nước. Không nên bán ồ ạt, mà bán từ từ để có thể thu về nhiều nhất cho Nhà nước.

Thứ ba, rút kinh nghiệm vừa qua có thể đẩy nhanh hơn nữa việc cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước còn lại một cách công khai, minh bạch, góp phần tạo cung cho thị trường chứng khoán và như thế kéo dài thêm cơ hội can thiệp bằng cung của Nhà nước.

Đấy là cơ hội hiếm có và ba lợi ích không nhỏ (không tồn tại mãi) đối với Chính phủ VN. Biết tận dụng cách điều tiết từ bên cung Nhà nước có thể làm một việc trúng hai, ba mục đích. Bỏ lỡ cơ hội thì quả là đáng tiếc.

NGUYỄN QUANG A

..............................................................

Chính phủ họp phiên thường kỳ tháng 1-2007:

Bàn chuyển công ty nhà nước thành công ty cổ phần

TT - Ngày 30-1, tại Hà Nội, Chính phủ bắt đầu họp phiên thường kỳ tháng 1-2007 dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Các thành viên Chính phủ đã thảo luận về việc chuyển đổi công ty nhà nước thành công ty cổ phần và nhất trí đưa vào nghị định sửa đổi nghị định số 187/2004/NĐ-CP nhiều điểm mới.

Đối tượng cổ phần hóa được mở rộng cả các tập đoàn, các tổng công ty nhà nước, công ty TNHH nhà nước một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Phương thức bán cổ phần được thực hiện theo cách đấu giá, bán thỏa thuận... để đảm bảo gắn với thị trường, tránh thất thoát vốn nhà nước.

Về cơ chế bán cổ phần lần đầu, dự thảo nghị định mới qui định tỉ lệ bán ra thị trường không thấp hơn 30% vốn điều lệ. Mặt khác, để giảm thiểu hiện tượng trục lợi trong việc đấu giá, dự thảo qui định nếu nhà đầu tư từ chối mua trên 30% số lượng cổ phiếu bán ra thì tổ chức đấu giá tiếp phần từ chối đó; không áp dụng cơ chế chọn thầu cho những nhà đầu tư trả giá thấp hơn như hiện nay.

Đóng góp ý kiến xây dựng chương trình hành động của Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng phải thực hiện đồng bộ 12 giải pháp cơ bản phát triển kinh tế hội nhập (xem khung bên duới), trong đó trước mắt chú trọng hoàn thiện các thể chế phù hợp với cơ chế kinh tế thị trường, nhanh chóng cải cách hành chính, tăng cường đào tạo nguồn nhân lực, thúc đẩy mạnh mẽ việc xây dựng kết cấu hạ tầng của đất nước.

Ngày 31-1, các thành viên Chính phủ sẽ tiếp tục thảo luận tờ trình về dự án Luật đặc xá, báo cáo về công tác thanh tra và giải quyết khiếu nại tố cáo năm 2006 và báo cáo tình hình kinh tế - xã hội, tình hình thị trường trong nước và xuất, nhập khẩu tháng 1-2007.