Vào giữa tháng 3/2007, quỹ Indochina Capital Vietnam Holdings Limited do công ty Indochina Capital Advisors Limited thuộc tập đoàn Indochina Capital quản lý đã thực hiện thành công đợt phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO) trên thị trường chính của Sở Giao dịch Chứng khoán London (LSE) của Anh.

Nhiều chuyên gia chứng khoán cho rằng việc quỹ Indochina Capital Vietnam Holdings Limited niêm yết trên LSE đã đánh dấu bước khởi đầu cho xu hướng niêm yết ở TTCK nước ngoài trong năm 2007 của các công ty đang niêm yết trên TTCK Việt Nam.

Những con cá ra biển lớn

Indochina Capital Vietnam Holdings Limited là một quỹ đầu tư niêm yết khép kín, chủ yếu đầu tư vào các công ty sắp niêm yết tại Việt Nam. Quỹ này niêm yết ở LSE thông qua nhà môi giới và bảo lãnh phát hành là Credit Suisse Securities, với mã chứng khoán là ICV.L. và quy mô vốn ban đầu là 500 triệu USD, trong đó có 50 triệu USD cổ phiếu dự phòng. Đây là quỹ đầu tiên của Việt Nam niêm yết trên thị trường chính của LSE.

Trước Indochina Capital, ba quỹ đầu tư khác của Việt Nam là Vietnam Opportunity Fund, VinaLand và Vietnam Holdings đã niêm yết trên thị trường đầu tư lựa chọn (Alternative Investment Market) của London - một thị trường được thiết kế đặc trưng cho các công ty mới và đang phát triển.

Tại TTCK Mỹ, vào tháng 5/2006, Công ty Cổ phần Xây dựng và Đầu tư Việt Nam (Cavico) đã trở thành công ty Việt Nam đầu tiên niêm yết trên thị trường giao dịch cổ phiếu tự do Prink Sheets thông qua việc sáp nhập với một công ty đang niêm yết tại đây là Agent155 Media Group. Prink Sheets là một thị trường dành cho các công ty nhỏ và vừa nhưng các cổ phiếu của công ty danh tiếng như Nestle, Heineken và Rolls Royce vẫn giao dịch tại đây. Sau khi sáp nhập, Agent155 Media Group đổi tên thành Cavico Corporation, mã cổ phiếu là CVCP.

Ngoài các công ty trên, Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk) đã đệ trình kế hoạch lên Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP Hồ Chí Minh (HoSTC) về việc phát hành 8,85 triệu cổ phiếu trị giá 88,52 tỷ đồng tại TTCK Xinhgapo vào tháng 6/2007.

Bà Mai Kiều Liên, Tổng Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐQT Vinamilk, cho rằng niêm yết tại TTCK nước ngoài sẽ giúp Vinamilk nâng cao hình ảnh của mình, đồng thời làm tăng khả năng huy động vốn để đáp ứng nhu cầu hoạt động trong tương lai”.

Vinamilk hiện là công ty có quy mô vốn lớn nhất trên TTCK Việt Nam. Kế hoạch niêm yết cổ phiếu tại TTCK Singapore sẽ được Đại hội đồng cổ đông Vinamilk thông qua vào cuối tháng này.

Ngoài Vinamilk, FPT - một bluechip khác đang niêm yết tại HoSTC - cũng đang xem xét kế hoạch niêm yết cổ phiếu trên TTCK nước ngoài và TTCK Xinhgapo có thể là sự lựa chọn của FPT. Đây là một phần trong kế hoạch nhằm thực hiện chủ trương của Chính phủ Việt Nam và Xinhgapo về việc thúc đẩy sự liên kết giữa hai nền kinh tế, trong đó có sự liên kết giữa các thị trường vốn.

Trước đó, tại hội nghị đầu năm ngành chứng khoán, ông Trần Bắc Hà, Tổng Giám đốc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), cho biết BIDV sẽ niêm yết cổ phiếu trên sàn Xinhgapo ngay sau khi cổ phần hóa.

Ngoài các doanh nghiệp trên, khoảng 50 công ty khác, trong đó có các tên tuổi lớn như Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI), Công ty Cổ phần cơ điện lạnh (REE), Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (VCB), Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á châu (ACB) và Công ty Cà phê Trung Nguyên đang tìm hiểu thông tin và điều kiện để niêm yết cổ phiếu ở nước ngoài.

Vẫn còn khó khăn khi vượt biển

Tuy nhiên, ông Lê Hải Trà, Phó Giám đốc HoSTC, khẳng định việc niêm yết trên TTCK quốc tế thực sự là một bước đi khó khăn đối với nhiều doanh nghiệp. Chưa nói đến chuyện chuẩn bị về mặt hành chính và kỹ thuật cho việc niêm yết, chỉ riêng phí niêm yết cũng như nguồn tài chính duy trì sự hiện diện ở các TTCK này đã là một rào cản lớn cho tham vọng niêm yết ở nước ngoài của nhiều doanh nghiệp Việt Nam.

Bà Jane Zhu, Trưởng ban châu Á - Thái Bình Dương của LSE, cho biết mức phí niêm yết ở đây khoảng 30.000 USD/năm.

“Nhưng chi phí không quá quan trọng, vấn đề là doanh nghiệp phải xác định rõ mục đích của mình, hiệu quả của kế hoạch này và một điều nữa không kém quan trọng là phải tìm hiểu kỹ thị trường mà mình tiếp cận cũng như những tiêu chuẩn của thị trường đó”, bà Jane Zhu nói.

Một rào cản khác đối với các doanh nghiệp muốn niêm yết trên các TTCK nước ngoài của các doanh nghiệp Việt Nam là tiêu chuẩn rất cao. Chẳng hạn, để niêm yết trên TTCK Xinhgapo, doanh nghiệp phải có ít nhất 1.000 cổ đông, có tổng lợi nhuận sau thuế trong 3 năm gần nhất từ 7,5 triệu USD trở lên và phải có kiểm toán theo tiêu chuẩn của Xinhgapo hoặc Mỹ.

Bà Liên, Tổng Giám đốc Vinamilk, nói: “Các TTCK khác nhau có những quy định niêm yết và công bố thông tin khác nhau nên khó khăn trong việc niêm yết nước ngoài phụ thuộc vào việc niêm yết trên thị trường nào”.

Tuy nhiên, vấn đề không chỉ là việc đáp ứng được các tiêu chuẩn niêm yết mà còn là việc chuẩn bị các điều kiện để thực hiện nghĩa vụ của một công ty niêm yết cũng như áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế về quản trị doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực công bố thông tin.

Bà Christine Lie, Phó chủ tịch Sở Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông, cho rằng công bố thông tin công khai và minh bạch là vấn đề rất quan trọng. Nếu chưa chuẩn bị tốt và chưa sẵn sàng với những yêu cầu đó, các doanh nghiệp chưa nên niêm yết trên các thị trường này.

Về hành lang pháp lý, mặc dù Luật Chứng khoán cho phép doanh nghiệp niêm yết trên TTCK nước ngoài nhưng các bộ, ngành vẫn chưa ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể các vấn đề như thanh toán ngoại hối khi trả cổ tức cho cổ đông nước ngoài, huy động ngoại tệ trên thị trường nước ngoài và quy định về sự tham gia của các định chế tài chính trung gian.

Điều này có thể gây trở ngại cho những kế hoạch niêm yết của các doanh nghiệp Việt Nam ở TTCK quốc tế trong năm 2007./.

Nguồn: TTX VN