Bên cạnh đó, xúc tiến đầu tư trong quá trình phân cấp cũng đã được nhiều người cảnh báo. Với sự chủ động, các địa phương có thể đi xúc tiến đầu tư thẳng tới từng thị trường nước ngoài mình mong muốn. Tuy nhiên, nếu cứ để các địa phương "hoàn toàn chủ động" có thể sẽ dẫn đến tình trạng nhiều tỉnh thành cùng đến 1 thị trường; trong 1 thời điểm ở 1 thị trường có thể có nhiều đoàn xúc tiến đầu tư Việt Nam cùng đến và chuyển tải những thông tin gần giống nhau. Điều này không chỉ gây lãng phí mà còn tạo ra sự nhàm chán cho các nhà đầu tư.

Đáng ngại hơn, một chuyên gia thuộc Bộ Kế hoạch - Đầu tư sau khi tham gia cuộc khảo sát ở một số tỉnh thành cảm nhận, với sự chủ động, sự cấp thiết của nhu cầu phát triển dường như đang có một cuộc đấu về thu hút đầu tư. Tuy nhiên, nếu các địa phương quá tập trung vào những con số trăm triệu hay hàng tỷ USD thu hút mỗi năm mà không tính toán đến việc tiếp nhận các dự án dựa trên lợi thế của mình, phù hợp với quy hoạch sẽ dẫn đến nhiều hậu quả xấu.

Vị chuyên gia này liên tưởng đến vấn đề phá vỡ quy hoạch nếu xảy ra sẽ lặp lại câu chuyện mía đường trước đây. Hiện nay, rất nhiều địa phương tham gia làm thép. Tại Khu kinh tế Chu Lai, Dung Quất đều có dự án thép lớn. Các tỉnh như Vũng Tàu có hai dự án lớn, Đồng Nai cũng làm thép... Ai cũng làm thép nhưng nếu không có sự tính toán, rà soát sẽ làm phá vỡ quy hoạch của ngành và vùng kinh tế mà rộng ra là cả nước.

Sự lo lắng này không chỉ từ Bộ Kế hoạch - Đầu tư mà ngay các chuyên gia ở Bộ Thương mại cũng đã nhiều lần nói vấn đề này. Theo cam kết WTO, Việt Nam sẽ mở cửa cho các nhà phân phối nước ngoài nhưng từ điểm kinh doanh thứ 2 trở đi, các nhà phân phối phải được sự đồng ý của cơ quan quản lý dựa trên nhu cầu thực tế. Vì vậy, khi các địa phương cấp phép cho các nhà đầu tư này cần tính đến các cam kết WTO, tham vấn các cơ quan quản lý chuyên ngành nếu không các DN phân phối trong nước sẽ bị cạnh tranh và uy hiếp trước các đại gia lớn.

Những câu chuyện nhỏ và những lo ngại trên đây phản ánh một vấn đề đang trở nên cấp thiết trong phân cấp quản lý đầu tư đó là cơ chế thông tin thống nhất và sự phối hợp trong thu hút đầu tư nước ngoài. Sau khi phân cấp hết, cơ quan quản lý chuyên ngành trở về đúng nghĩa quản lý vĩ mô, mọi biện pháp hành chính dần dỡ bỏ... với cơ chế điều hành vĩ mô đang dần thay đổi thì thông tin đầy đủ và kịp thời trở nên rất quan trọng. Nếu không có thông tin kịp thời, sự phối hợp thống nhất các địa phương mạnh ai nấy làm và rất có thể một đợt "phá rào" đầu tư lần 2 sẽ diễn ra.

"Phá rào" lần 1 mới chỉ dừng lại ở chuyện ưu đãi vượt khung, gây ra thiệt hại kinh tế và cạnh tranh không lành mạnh giữa các địa phương. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý, trong khi các địa phương đưa ra rất nhiều ưu đãi thì trong hầu hết các diễn đàn, các nhà đầu tư cho rằng ưu đãi tài chính chưa phải là mối quan tâm hàng đầu và không là yếu tố quyết định trong thu hút đầu tư. Tuy nhiên, "Phá rào" thu hút đầu tư lần 2 nếu xảy ra sẽ để lại những hậu quả khó tính bằng tiền và không chỉ có "thổi còi" cấm như lần trước là giải quyết được. Song tất cả những lo ngại này sẽ được giải quyết nếu một cơ chế thông tin phù hợp, sự phối hợp thống nhất được xây dựng... Điều này không chỉ giúp cho phân cấp vận hành thuận lợi mà còn loại bỏ được những bất cập làm nảy sinh một đợt "phá rào" mới có thể xảy ra.

Nguồn: VietnamNet