Dự thảo Nghị định quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực thuế và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế, do Bộ Tài chính (BTC) chủ trì soạn thảo, đã được gửi tới các bộ, ngành lấy ý kiến thẩm định. Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Phạm Duy Khương cho biết, nếu như Nghị định 100/2004/NĐ-CP về xử phạt vi phạm pháp luật về thuế chỉ áp dụng đối với người nộp thuế có hành vi vi phạm các quy định pháp luật về thuế, thì đối tượng áp dụng nghị định mới rộng hơn rất nhiều. “Ngoài người nộp thuế, nghị định mới còn áp dụng với cả cơ quan thuế, công chức quản lý thuế; người có thẩm quyền và trách nhiệm xử lý vi phạm pháp luật về thuế; cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân khác có liên quan trong việc xử lý vi phạm pháp luật về thuế”, ông Khương cho biết.
Theo Thứ trưởng BTC Trần Văn Tá, Luật Quản lý thuế đã thay đổi cơ bản phương thức quản lý thuế, đề cao trách nhiệm của người nộp thuế, đề cao vị thế cũng như trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc thực hiện nghĩa vụ với ngân sách của người nộp thuế, nhưng đồng thời phải thực hiện thật nghiêm các quy định của pháp luật nhằm tránh tình trạng gian lận thuế, trốn thuế, chống thất thu, chống nợ đọng thuế... Trên nguyên tắc này, Dự thảo Nghị định xử phạt hành chính trong lĩnh vực thuế và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế quy định, người nộp thuế chậm nộp hồ sơ đăng ký thuế từ 10 đến 20 ngày trong trường hợp thay đổi thông tin đăng ký sẽ bị phạt tiền từ 100.000 đồng đến 1 triệu đồng; mức phạt sẽ tăng gấp đôi nếu nộp hồ sơ đăng ký thuế quá 20 ngày. Hành vi khai không đúng, không đầy đủ các nội dung trong hồ sơ khai thuế sẽ bị phạt từ 100.000 đồng đến 1,5 triệu đồng; mức phạt có thể lên đến 2 triệu đồng nếu đối tượng nộp thuế ghi thiếu, ghi sai các chỉ tiêu trên tờ khai thuế, tờ khai quyết toán thuế; mức phạt có thể lên đến 3 triệu đồng nếu đối tượng nộp thuế ghi thiếu, ghi sai các chỉ tiêu trên hoá đơn, hợp đồng kinh tế và chứng từ khác liên quan đến nghĩa vụ thuế.
Mới đây, BTC đã phải gia hạn thời gian nộp hồ sơ khai thuế, quyết toán thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao năm 2006, do có nhiều cá nhân không thực hiện đúng thời gian nộp tờ khai thuế, quyết toán thuế theo quy định. Nhằm giảm tình trạng này, BTC đề nghị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 1 triệu đồng nếu người nộp thuế nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn từ 5 đến 10 ngày. Mức phạt sẽ tăng lên từ 2 đến 5 lần nếu đối tượng nộp thuế nộp tờ khai quá thời hạn trên 10 ngày, trên 20 ngày, trên 30 ngày và trên 40 ngày đến 90 ngày.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để giảm thất thu, tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng là một trong những công việc trọng tâm của ngành thuế năm 2007 (năm 2006, ngành thuế thực hiện thanh tra, kiểm tra 89.000 đối tượng nộp thuế, tăng thu cho ngân sách 3.500 tỷ đồng, gấp 1,6 lần năm 2005). Nhằm tiếp tục tăng cường kỷ cương, kỷ luật chấp hành pháp luật về thuế, nhiều khả năng Chính phủ sẽ chấp nhận đề nghị của BTC trong việc xử phạt đối tượng vi phạm các quy định thanh tra, kiểm tra. Mức phạt mà BTC đề nghị là từ 200.000 đồng đến 2 triệu đồng đối với hành vi từ chối quyết định thanh tra, kiểm tra; không chấp hành quyết định thanh tra, kiểm tra hành chính thuế quá thời hạn 3 ngày... Mức phạt tiền có thể lên đến 5 triệu đồng nếu đối tượng nộp thuế không cung cấp số liệu, tài liệu, sổ sách kế toán liên quan đến việc xác định nghĩa vụ thuế khi được cơ quan quản lý thuế yêu cầu; không ký vào biên bản thanh tra, kiểm tra trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc thanh tra, kiểm tra; không chấp hành kết luận thanh tra, kiểm tra, cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế của cơ quan thuế...
Mặc dù Nghị định quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực thuế áp dụng đối với cả cơ quan thuế, công chức ngành thuế, tuy nhiên, BTC kiến nghị Chính phủ cho phép ban hành hướng dẫn riêng quy định về trình tự, thủ tục cơ quan thuế, công chức thuế bồi thường thiệt hại cho người nộp thuế. Đối với tổ chức, cá nhân có hành vi thông đồng, bao che cho người nộp thuế trốn thuế, không thực hiện quyết định cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế, theo Dự thảo Nghị định, sẽ tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Mức xử phạt vi phạm hành chính với đối tượng này tương tự như hành vi của đối tượng nộp thuế.
Nhiều khả năng, Dự thảo Nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực thuế và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế sẽ được BTC trình Chính phủ ngay trong quý II/2007, bởi theo ông Tá, BTC đã chỉ đạo Tổng cục Thuế cùng với các cơ quan chức năng đẩy nhanh tốc độ ban hành các văn bản hướng dẫn Luật Quản lý thuế. “BTC đặt mục tiêu là chậm nhất vào ngày 1/7/2007, tất cả các văn bản hướng dẫn Luật Quản lý thuế đều phải được tập huấn cho cán bộ thuế các cấp, đến từng đối tượng nộp thuế cũng như các đối tượng khác có liên quan”, ông Tá cho biết.