Mặc dù đến thời điểm này, lãi suất trên thị trường chưa có sự điều chỉnh theo hướng giảm, tuy nhiên theo cam kết giữa các thành viên Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), bao gồm hầu hết các ngân hàng thương mại trong nước, thì các ngân hàng sẽ phải điều chỉnh giảm trong thời gian tới. Tình trạng dư thừa vốn khả dụng kéo dài là nguyên nhân dẫn tới yêu cầu này của các ngân hàng hiện nay.
Khác với những lần trước, thỏa thuận của các ngân hàng thông qua VNBA lần này được quy định chi tiết hơn. Cụ thể, nếu như trong các lần thỏa thuận lần trước chỉ có hai kỳ hạn tiền gửi là 6 tháng (tối đa 0,65%/tháng) và 12 tháng (tối đa 0,7%/tháng) được chọn thì lần này, mức lãi suất tối đa mà các ngân hàng áp dụng được quy định cho nhiều loại kỳ hạn hơn.
Đối với các ngân hàng thương mại nhà nước, mức lãi suất tối đa với kỳ hạn 3 tháng được áp dụng là 0,6%/tháng, tiền gửi kỳ hạn 6 tháng là 0,63% (giảm 0,02 điểm phần trăm/tháng), tiền gửi kỳ hạn 9 tháng là 0,65%, kỳ hạn 12 tháng là 0,69% (giảm 0,01 điểm phần trăm/tháng). Ngoài các loại kỳ hạn tiền gửi thông thường, lần này, các ngân hàng cũng cam kết mức lãi suất tối đa đối với tiền gửi không kỳ hạn và tiền gửi ngoại tệ (xem bảng). Đồng thời, các ngân hàng cổ phần cũng chỉ được đưa ra mức lãi suất tiết kiệm không quá 0,02%.
Theo đánh giá của VNBA, việc thống nhất giảm lãi suất huy động tối đa của các ngân hàng là do tình hình kinh tế, tài chính - tiền tệ thế giới và trong nước trong thời gian qua và xu hướng sắp tới đã thể hiện nguồn cung ứng vốn trên thị trường khá dồi dào, vượt nhu cầu về sử dụng vốn.
“Những nhân tố này đã và sẽ tác động tới xu hướng giảm lãi suất huy động và cho vay. Vì vậy, việc điều chỉnh giảm mặt bằng lãi suất huy động tiền gửi của các tổ chức tín dụng là rất cần thiết nhằm đảm bảo phù hợp với thực tế cung - cầu vốn của thị trường và hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng và các doanh nghiệp”, bản đánh giá nêu rõ.
VNBA cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước có định hướng về các mức lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cơ bản và lãi suất cho vay qua đêm sát với thị trường hơn để giúp các tổ chức tín dụng có sự điều chỉnh kịp thời cho phù hợp.
Theo một lãnh đạo ngân hàng thương mại nhà nước, việc hạ lãi suất là nhu cầu đặt ra đã khá lâu đối với các ngân hàng này do suốt hơn một năm qua, vốn khả dụng của hầu hết các ngân hàng đều tăng khá mạnh. Huy động vốn vẫn tăng trưởng tốt trong khi tín dụng lại được siết chặt hơn để kiểm soát chất lượng. Chính vì vậy, việc giảm lãi suất sẽ giúp điều hòa tốt hơn cung - cầu vốn của các ngân hàng hiện nay.
Cũng theo vị lãnh đạo trên, 4 ngân hàng thương mại nhà nước đang bàn thời điểm phù hợp để hạ các mức lãi suất huy động của mình. “Nhiều khả năng, việc hạ lãi suất này sẽ trở thành hiện thực, bởi vốn của các ngân hàng đang rất dồi dào”, vị lãnh đạo này cho biết.
Trên thực tế, các cam kết thông qua VNBA từ trước tới nay chỉ có tính bắt buộc ở mức không cao đối với các ngân hàng thương mại nhà nước, còn các ngân hàng cổ phần, dù là thành viên Hiệp hội, song gần như không quan tâm tới cam kết này, nên mức lãi suất huy động đưa ra là theo tính chất và nhu cầu vốn của từng ngân hàng. Chính vì vậy, lần này, người ta còn đặt câu hỏi liệu các ngân hàng có tuân thủ cam kết của mình thông qua VNBA hay không.

Nguồn: Đầu tư