Theo lộ trình WTO mà Việt Nam cam kết, từ ngày 1-1-2009,  ngành thương mại sẽ phải đối mặt trực tiếp với các nhà kinh doanh bán lẻ nước ngoài; các nhà đầu tư nước ngoài được phép thành lập DN 100% vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thương mại và bán lẻ thay vì liên doanh như hiện nay.

“Sức nóng” từ WTO đã đến rất gần, trong khi đó cơ sở hạ tầng, chính sách phát triển thị trường trong nước gần như bằng 0… Đây là những nội dung chính được đặt ra tại hội nghị “Phát triển thương mại trong nước và thực thi cam kết với WTO” do Bộ Thương mại tổ chức vào ngày 2-5, tại TPHCM.

Theo nhận định của nhiều đại biểu, mặc dù Chính phủ đã phê duyệt đề án phát triển thương mại trong nước đến năm 2010, định hướng đến năm 2020, Bộ Thương mại cũng vừa mới ban hành quyết định triển khai nhưng xem ra chúng ta đã quá chậm chân trong việc phát triển thị trường trong nước.

Bà Nguyễn Thị Nghĩa, Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op, nhà phân phối lẻ hàng đầu VN, lo lắng, thời gian bước vào cuộc cạnh tranh còn chưa đầy 2 năm, trong khi đó việc mở rộng thị trường ngày càng gặp nhiều trở ngại vì việc tìm kiếm mặt bằng có vị trí thuận lợi rất khó khăn do chính sách đất đai chưa ưu đãi đối với lĩnh vực bán lẻ.

Nhiều mảnh đất “ngon” đã được đem ra đấu giá khiến các doanh nghiệp (DN) gặp nhiều trở ngại về tài chính. Việc đầu tư cho cơ sở hạ tầng cũng chưa nhận được những tín hiệu hỗ trợ nào từ phía Nhà nước.

Theo bà Nghĩa, Nhà nước cần có chính sách ưu đãi đầu tư nhằm phát triển các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển thương mại, không phân biệt kích cầu đầu tư phục vụ phát triển sản xuất với kích cầu đầu tư để khuyến khích tiêu dùng. Đầu tư xây dựng một siêu thị, cần phải sử dụng tới 50-60 tỷ đồng, trong khi đó thời gian để hoàn vốn kéo dài hàng chục năm, điều này đã gây áp lực rất lớn cho các DN  bán lẻ khi nghĩ đến chiến lược phát triển dài hạn.

Ông Huỳnh Văn Minh, Tổng Giám đốc Tổng Công ty thương mại Sài Gòn (Satra), cũng cho rằng, dù rằng Satra chưa “mạnh vì gạo, bạo vì tiền” như các tập đoàn nước ngoài nhưng cũng không đến nỗi thiếu vốn trong việc đầu tư để phát triển hệ thống phân phối. Tuy nhiên, chúng tôi lại đang bị “bó chân, bó tay”, không được quyền quyết định bất cứ việc gì, từ việc đầu tư đến trả lương cho nhân viên… Theo ông Minh, cơ quan quản lý Nhà nước không nên can thiệp vào công việc của DN và cần tách bạch giữa quản lý Nhà nước với sản xuất để tạo quyền chủ động thực sự cho DN.

Mới đây, trong buổi làm việc với lãnh đạo Sở Thương mại và một số DN TPHCM lấy ý kiến đóng góp để hoàn chỉnh đề án phát triển thị trường trong nước, đồng thời lắng nghe những vướng mắc, khó khăn của các DN trong việc triển khai hệ thống bán lẻ, Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển nhận định, vào WTO chủ thể cạnh tranh không chỉ là DN mà Nhà nước cũng phải bước vào cuộc cạnh tranh thực sự.

Điều này biểu hiện, Nhà nước cần làm gì để hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho DN phát triển. Mở cửa thị trường, cũng đồng nghĩa với việc ai nắm vững hệ thống phân phối, người đó sẽ có quyền chi phối đến sản xuất. Do vậy, nếu không ưu tiên cho các DN trong nước nhanh chóng nắm hệ thống phân phối thì sẽ tác động ngay đến sản xuất trong nước.

Về vốn, Nhà nước chỉ quy định mức vốn tối thiểu cần nắm giữ ở từng DN để đảm bảo khả năng điều tiết, còn lại các DN sẽ được toàn quyền quyết định trong việc đầu tư, trả lương,… “Tôi sẽ đề xuất với Chính phủ nhằm  tạo mọi điều kiện, chính sách tốt nhất cho các DN cạnh tranh và phát triển” – Bộ trưởng đã nói.

Nguồn: SGGP