Trong số đó, các khu kinh tế cửa khẩu nằm trên tuyến biên giới Việt - Trung đã có đóng góp lớn cho sự phát triển quan hệ thương mại du lịch qua các cửa khẩu biên giới. Dọc tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc có tổng cộng 10 khu kinh tế cửa khẩu, trong đó Quảng Ninh có 3 khu (Móng Cái, Hoành Mô - Đồng Văn và Bắc Phong Sinh); Lạng Sơn có 2 khu (Tân Thanh, Chi Ma); Cao Bằng 1 khu, Hà Giang 1 khu (Thanh Thuỷ), Lào Cai 1 khu; Lai Châu 2 khu (Ma Lù Thàng, Tây Trang).

Các khu kinh tế cửa khẩu này chịu ảnh hưởng trực tiếp của mối quan hệ kinh tế thương mại của Trung Quốc và chính sách biên mậu trực tiếp của các tỉnh Quảng Tây và Vân Nam, hiện đang được sự ưu đãi của Chính phủ Trung Quốc cho tỉnh Vân Nam. Trên các tuyến biên giới Việt Nam- Trung Quốc, Chính phủ Trung Quốc đã cho phép các thành phố tiếp tục xây dựng các khu kinh tế động lực theo hướng tự do mở như Đông Hưng, Bằng Tường, Thiên Bảo và Hà Khẩu…

Theo thống kê của Tổng cục Du lịch, hoạt động thương mại, dịch vụ và du lịch phát triển nhanh ở tuyến biên giới Việt - Trung, lượng khách xuất, nhập cảnh chiếm 90% so với toàn tuyến. Các khu kinh tế cửa khẩu này phát triển theo hướng phát huy ưu thế của thương mại và du lịch, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh có khu kinh tế cửa khẩu cũng như của các tỉnh bên trong nội địa.

Thực tế đã chứng minh, kim ngạch xuất nhập khẩu chính ngạch qua các khu kinh tế cửa khẩu giữa các tỉnh biên giới của Việt Nam và Trung Quốc không ngừng tăng trưởng qua các năm bởi cả hai nước đều rất quan tâm đến việc phát triển quan hệ thương mại song phương. Số liệu thống kê chỉ rõ, kim ngạch xuất nhập khẩu 2 chiều giữa Việt Nam và Trung Quốc năm 2004 đã đạt 7, 2 tỷ USD. Năm 2005, ước đạt trên 8 tỷ USD, trong đó, kim ngạch xuất nhập khẩu qua các tỉnh biên giới chiếm khoảng trên 2 tỷ USD. Đơn cử như tại khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai, năm 2001 giá trị kim ngạch xuất nhập khẩu với Trung Quốc là 106 triệu USD, năm 2002 đã tăng lên tới 280 triệu USD, năm 2005 khoảng 243 triệu USD.

Theo định hướng phát triển biên mậu của Bộ Thương mại, phấn đấu đến năm 2010 sẽ tiến tới lành mạnh hoá và nâng cao hiệu quả hoạt động biên mậu Việt -Trung. Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng các trung tâm hàng hoá tại các tỉnh giáp biên giới để phục vụ cho hoạt động xuất nhập khẩu của cả nước qua biên giới. Đồng thời, tạo ra cơ chế điều tiết, quản lý biên mậu linh hoạt, hiệu quả từ Trung ương đến địa phương, góp phần chống buôn lậu, đồng thời kết hợp với bảo vệ môi trường, đảm bảo an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới.

Đặng Nguyễn

Nguồn: vneconomy.com.vn, ngày 7/5/2007