Sáng 9.5, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Hoàng Trung Hải đã chủ trì cuộc họp bàn về vấn đề này.

Chi phí giá chưa minh bạch
Theo lộ trình giá điện đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, từ 1.1.2007, giá bán lẻ điện bình quân đã tăng lên 842đ/kWh (tương ứng với mức tăng 7,6%) so với giá điện áp dụng trước đó. Từ 1.7.2008, giá bán lẻ điện bình quân sẽ tiếp tục tăng là 890đ/kWh (tăng khoảng 4,5% so với giá hiện hành).

Từ 2010, giá bán lẻ được thực hiện trên cơ sở giá thị trường. Vào thời điểm này, các Cty điện lực (hay còn gọi là các PC) làm nhiệm vụ phân phối và bán lẻ điện (hiện trực thuộc TĐ Điện lực VN-EVN) sẽ được CPH và tách ra thành các Cty độc lập. Như vậy, từ nay đến năm 2010, giá bán lẻ điện sẽ vẫn do Thủ tướng Chính phủ ban hành áp dụng đến tận hộ tiêu thụ, nhưng sau năm 2010, Thủ tướng sẽ chỉ ban hành khung giá bán lẻ và mức giá trần. Căn cứ vào khung giá, các PC sẽ phải xây dựng phương án giá bán lẻ điện của đơn vị mình trên cơ sở tự hạch toán chi phí.

Theo cơ chế hiện nay, EVN hiện đang quản lý 11 PC trực thuộc. Mặc dù các Cty đều hạch toán độc lập, nhưng vẫn do EVN chi phối từ việc quy định giá bán buôn, giao chỉ tiêu hàng năm. Lợi nhuận định mức của PC được EVN phân bổ căn cứ trên tỉ lệ vốn nhà nước do PC nắm giữ. Từ đây, lợi nhuận không phản ánh đúng chi phí sử dụng vốn của PC, giá cho mỗi PC chưa phản ánh đúng chi phí sản xuất và truyền tải. Cơ chế này sẽ không phù hợp khi các PC được CPH và hạch toán hoàn toàn độc lập - do không rõ ràng và thiếu minh bạch.

Phương án nào xác định khung?
Trên cơ sở làm việc với tư vấn WB, Cục Điều tiết điện lực kiến nghị: Giai đoạn sau năm 2010, các Cty phân phối bán lẻ điện sau khi đã ra CPH phải thực hiện điều tiết chi phí dựa trên hiệu quả hoạt động. Thông qua cơ quan điều tiết điện lực chính là Cục Điều tiết điện lực điều tiết giá (doanh thu) trần của Cty dựa trên các chỉ số hiệu quả trong kỳ định giá (xét tương ứng với một Cty tham chiếu).

Cty điện lực tìm kiếm và gia tăng lợi nhuận thông qua các biện pháp tăng hiệu quả sản xuất, giảm chi phí và định giá bán không được vượt trần. Bên cạnh đó, để xây dựng các công trình hạ tầng ở nông thôn, Nhà nước cần hình thành quỹ công ích đảm bảo cơ chế bù chéo minh bạch.

Khi thị trường điện vận hành sẽ hình thành một Cty mua điện duy nhất (SB), khi đó Chính phủ sẽ có cơ chế để trợ cấp cho SB để thực hiện các dự án công ích. Như vậy, ngân sách Chính phủ sẽ thu từ nguồn các Cty phân phối điện để điều tiết chứ không phải bản thân các Cty đứng ra thực hiện nghĩa vụ công ích.

Nguồn: Lao Động