Phí vận tải đến cảng Yokohama (Nhật Bản) giảm đáng kể xuống ngang bằng mức trung bình trong khu vực (giảm khoảng 13% so với năm 2005). Lương tháng quản lý cấp trung gian tăng rất cao với mức 40% so với năm 2005, trong khi mức tăng trung bình của khu vực chỉ là 7%. Phí thuê văn phòng đến năm 2006 đã tăng đến mức không còn khả năng cạnh tranh, chỉ thấp hơn Singapore, với 34,7 USD/m2/tháng…

Không những thế, Tp.HCM đang bị xem là một trong những thành phố đắt đỏ nhất khu vực tính theo mức tổng chi phí. Đây là kết quả khảo sát về chi phí đầu tư của Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (Jetro) tiến hành tại 30 thành phố lớn và khu vực ở châu Á vào cuối năm 2006.

Khuyến cáo mà ông K.Ishwata, chuyên gia Jetro đưa ra tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam, là sự kiểm soát nếu không được thực hiện tốt để đảm bảo tính ổn định, sự tương ứng giữa giá cả và chất lượng của các loại dịch vụ, thì sức cạnh tranh về chi phí đầu tư của Việt Nam sẽ mất dần vị thế hấp dẫn.

“Ở đây, sự kiểm soát không chỉ từ các quy định của chính sách, mà còn cả các hoạt động của doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ của Việt Nam. Như vậy, yếu tố cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong các lĩnh vực này cần phải được tăng cường mạnh mẽ hơn”, ông K.Ishwata nói và cho biết, các chi phí khác như viễn thông, điện, thuế, các chi phí phụ ở Việt Nam đang ở mức ổn định so với khu vực. Đặc biệt, sự thay đổi về thuế thu nhập doanh nghiệp ở Việt Nam khiến mức chi phí này tương đồng với mức trung bình của khu vực và được các nhà đầu tư đánh giá cao.

Thực ra, chi phí đầu tư có thể tính toán được ở Việt Nam vẫn được đánh giá cao, song các vướng mắc trong kinh doanh tạo nên chi phí lại đang là ẩn số lớn với các nhà đầu tư khi quan tâm đến Việt Nam. Trong điều tra của Jetro, ngoài điều kiện về cơ sở hạ tầng chưa phát triển đầy đủ, các nhà đầu tư vẫn tiếp tục phàn nàn về thủ tục hành chính phiền hà, phức tạp, các chính sách không chắc chắn, không rõ ràng, hệ thống pháp luật kinh tế cũng như việc quản lý, áp dụng quy định về trọng tài chưa phát triển.

Ông Trương Văn Đoan, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng khá bức xúc khi phát biểu rằng, hiện nay, việc thông tin của Việt Nam về các chính sách, quy định về đầu tư còn rất yếu. Phần lớn các nhà đầu tư khi tiếp xúc với đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư vẫn phải hỏi cụ thể về các nội dung đáng ra họ có thể tìm dễ dàng trên các trang web cũng như thông qua các bản hướng dẫn từ sứ quán…

Cùng với đó, sự chậm phát triển của công nghiệp phụ trợ cũng đang khiến các nhà đầu tư rất khó khăn trong việc tìm kiếm nguồn cung cấp linh phụ kiện, nguyên liệu thô tại chỗ. Chỉ có khoảng 23,6% (thấp thứ hai sau Philippines) nhà đầu tư Nhật Bản có thể dựa vào nguồn cung trong nước về các sản phẩm linh phụ kiện. Mức trung bình của khu vực ở nội dung này là 40%.

Cũng cần phải nói rằng, Việt Nam tiếp tục được các nhà đầu tư Nhật Bản đánh giá cao về sự ổn định chính trị - xã hội và chi phí sản xuất của Việt Nam đang ở mức hấp dẫn cao khi so sánh với Trung Quốc. Cụ thể, trả lời khảo sát của Jetro, các nhà đầu tư Nhật Bản đang làm ăn tại các nước ASEAN đã đánh giá thị trường Việt Nam rẻ hơn Trung Quốc về chi phí lao động nói chung và chi phí sản xuất trong một số ngành như điện, điện tử, linh kiện điện tử… Đặc biệt, 100% các nhà sản xuất trong lĩnh vực sản xuất kim loại khẳng định vị thế hấp dẫn này của Việt Nam.

Tương tự, trong cuộc khảo sát mới đây của Phòng Thương mại và Công nghiệp Hàn Quốc với các hội viên về thị trường Việt Nam, đa số nhà đầu tư Hàn Quốc tính tới Việt Nam với chi phí hấp dẫn về nhân công, cả đối với lao động phổ thông và lao động có đào tạo. Trong đánh giá về chi phí lao động, các nhà đầu tư Hàn Quốc không đơn giản chỉ nhìn vào mức lương hiện có, mà tính tới cả chất lượng nguồn nhân lực tiềm năng của Việt Nam.

Ông Lee Ku Taek, Tổng giám đốc điều hành, Chủ tịch Tập đoàn Posco (Hàn Quốc) cho rằng, việc Posco Việt Nam có được một đội ngũ nhân viên người Việt Nam đủ sức đảm nhận những phần việc quan trọng chính đã giúp Posco giảm nhiều chi phí do việc phải sử dụng các chuyên gia từ Hàn Quốc. Và đây là một trong số các lý do các nhà đầu tư Hàn Quốc đang đánh giá Việt Nam có sức cạnh tranh tổng hợp cao hơn các nước trong khu vực Đông Nam Á.

Nguồn: vneconomy.com.vn, ngày 5/6/2007