Tổng Giám đốc, Ủy viên HĐQT Công ty Đầu tư tài chính IDJ Financial, người đã tháp tùng đoàn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sang thăm Nhật Bản năm 2006 vừa qua, ông Trần Trọng Hiếu đã trả lời phỏng vấn VietNamNet trước chuyến đi Mỹ theo đoàn của Chủ tịch nước.

Intel đầu tư: Cấp thẻ môi trường đầu tư an toàn cho Việt Nam

Có khá nhiều kinh nghiệm trong làm ăn với các nhà đầu tư nước ngoài, ông đánh giá các nhà đầu tư Mỹ và các nhà đầu tư khác có gì khác nhau?

- Chúng ta có thể nhận ra sự khác biệt của các nhà đầu tư Mỹ qua một đặc điểm quan trọng: đó là tính cẩn trọng về pháp lý.

Sự kiện Intel vào Việt Nam không đơn thuần chỉ là một DN đầu tư vào 1 tỷ. Con số đầu tư 1 tỷ USD không phải là quá lớn, nhưng lại có tác dụng đầu tàu. Việc đầu tư của Intel cũng giống như cấp cho Việt Nam một cái thẻ rằng đây là thị trường đầu tư an toàn. Các DN khác cũng sẽ theo Intel vào Việt Nam.

Chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết lần này sẽ tạo ra một chất xúc tác mạnh, giúp tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước.

Trong lĩnh vực đầu tư tài chính, số các quỹ đầu tư Mỹ vào Việt Nam vẫn còn rất hạn chế. Ông nghĩ như thế nào về thực tế này?

- Đúng là hiện nay số lượng các quỹ đầu tư vào Việt Nam chưa nhiều, nhưng chắc chắn xu hướng sẽ tăng lên. Hiện tại, Citi là tập đoàn tài chính lớn nhất của Mỹ ở Việt Nam... Các DN, quỹ đầu tư tài chính của Mỹ đã bắt đầu đặt chân vào Việt Nam, tìm cách đầu tư một cách an toàn thông qua các tổ chức tài chính trong nước. Tuy nhiên, những hoạt động đầu tư tài chính mới dừng ở mức thăm dò nhiều hơn.

Nước Mỹ có lượng vốn nhiều nhất thế giới, với những tập đoàn lớn nhất, quỹ đầu tư lớn nhất và nhiều tỷ phú nhất thế giới. Tài chính của họ lan tỏa trên thế giới. Muốn thu hút nhiều tiền, mình phải chơi với người có nhiều tiền, tìm ra nguồn vốn.

Thu hút các nhà đầu tư Mỹ vào Việt Nam, chúng ta phải đặt ra câu hỏi, định hướng thu hút tài chính như thế nào? Vào Việt Nam họ sẽ làm được gì? Đầu tư ở Việt Nam, họ cần có người đứng tổ chức, chính là Chính phủ. Chính phủ là người lập ra những kế hoạch tổng thể, các DN trong nước lĩnh hội các kế hoạch tổng thể đó và các quỹ đầu tư sẽ rót vốn vào, thực hiện kế hoạch.

Phải có những tấm gương thành công ở VN

Theo ông, Chính phủ Việt Nam cần làm gì để thu hút các quỹ đầu tư lớn của Mỹ quan tâm đến Việt Nam và đầu tư vào Việt Nam?

- Việt Nam với dân số đông, vị trí thuận lợi, một nền chính trị ổn định và đặc biệt một nền kinh tế tăng trưởng cao sẽ tạo điều kiện phát sinh rất nhiều cơ hội. Theo tôi, đó là những điều kiện cần để thu hút đầu tư và Việt Nam đã có đủ.

Tuy nhiên, như một đối tác Mỹ, người đã giúp đưa rất nhiều DN Mỹ vào Việt Nam thường nói với tôi: "Việt Nam phải có những tấm gương thành công". Nghĩa là, trước khi quyết định đầu tư vào Việt Nam, các đối tác Mỹ sẽ đặt câu hỏi: đã có những doanh nghiệp Mỹ nào đầu tư thành công ở Việt Nam, dự án, doanh nghiệp, công ty nào thành công và họ thành công như thế nào?

Với các DN Mỹ, họ cần sự đối chiếu với các DN đã thành công. Vì thế, Chính phủ Việt Nam phải có chính sách như thế nào để coi sự thành công của các nhà đầu tư nói chung và các nhà đầu tư Mỹ nói riêng là thành công của chính Việt Nam. Họ thành công sẽ kéo theo luồng đầu tư khác, và Việt Nam sẽ thành công. Ngược lại, họ sẽ nhìn Việt Nam như một môi trường đầy rủi ro và họ sẽ e ngại không vào.

Không chỉ Nhà nước mà toàn xã hội phải ý thức được rằng mình phải tạo điều kiện cho người ta thành công ở Việt Nam.

Tuy nhiên, hiện nay, một số người cho rằng, bên trong, chúng ta vẫn chưa có sự chuẩn bị sẵn sàng cho việc tiếp nhận đầu tư lớn của Mỹ. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Qua tham gia các hoạt động của Phòng thương mại Mỹ (Amcham), tôi nhận thấy các DN Mỹ rất quan tâm đến Việt Nam và họ đã vào Việt Nam khá đông. Nếu nói về một tấm gương thành công để đối chiếu ở Việt Nam thì thực sự chưa rõ lắm. Nhưng rõ ràng người ta đã vào, đã sản xuất, đã kinh doanh và đã bước đầu có thành công. Ngân hàng Citi là một ví dụ.

Tôi cho rằng, hiện nay chúng ta vẫn còn những e dè, cần phải mở chính sách hơn. Đầu tư gián tiếp qua thị trường chứng khoán nên được khuyến khích. Những hoạt động như thế sẽ tạo ra cộng hưởng liên đới trong xã hội Việt Nam.

DN Việt Nam phải chủ động nâng tầm của mình lên

Nhưng hình như Việt Nam vẫn còn e ngại trong việc tiếp nhận đầu tư gián tiếp?

- Đúng như vậy. Dù sao chúng ta mới chỉ bắt đầu, và năng lực quản lý của mình chưa đạt đến độ có thể kiểm soát, điều chỉnh được. Mình vẫn còn tư duy: cái gì chưa kiểm soát được thì cứ từ từ đã, phải hãm phanh lại. 

Theo tôi, thay vì làm như vậy, mình phải nhanh chóng tự nâng mình lên, để mình tiếp nhận được đầu tư của họ. Chuyện thu hút người tài vào phục vụ trong các đơn vị tiếp đón đầu tư là một ví dụ. Phải có một chính sách thỏa đáng để thu hút họ vào và gắn bó lâu dài. 

Về phía DN Việt Nam, họ phải làm như thế nào để đáp ứng được đòi hỏi của các nhà đầu tư Mỹ, trở thành đối tác thực sự của họ, bởi như ông đã nói, một trong những lựa chọn rất khôn ngoan của các nhà đầu tư nước ngoài khi vào Việt Nam là thông qua các DN trong nước?

- Thị trường chứng khoán bùng nổ trong hai năm 2006-2007 đã giúp các DN Việt Nam hiểu được ý nghĩa của minh bạch, của tính chuyên nghiệp đối với một DN. Các nhà đầu tư bao giờ cũng trông đợi ở hai thứ khi đầu tư vào DN Việt Nam: một là lợi nhuận thực tế mang về, hai là, giá trị DN của họ phải được nâng lên, cổ đông được lợi. 

Trong khi đó, trước đây, các DN Việt Nam thường giấu giếm thông tin, không minh bạch, thậm chí có hiện tượng "hai sổ" để trốn thuế... Đến nay cần phải thay đổi quan niệm. Phải chỉ rõ: lợi nhuận của tôi rất lớn, mức đóng thuế của tôi rất cao, tức là giá trị của DN mới được nâng lên. Hạch toán, kiểm toán, kế toán phải rất minh bạch, rõ ràng. Bây giờ, các DN Việt Nam phải nâng cao nhận thức, thay đổi nhận thức, nâng cao tính chuyên nghiệp của mình, phải nâng cao mình và thay đổi quan niệm.

Muốn chơi với người ta thì chính DN Việt Nam phải quốc tế hóa chính mình. Quốc tế hóa ấy trước hết phải bằng việc nâng khả năng sử dụng ngoại ngữ, có nhân sự giỏi. Tiếng Anh, Nhật Bản, Trung Quốc là ba thứ tiếng quan trọng nhất.

Việt Lâm - Phương Loan
Nguồn: vietnamnet, ngày 23/6/2007