Từ ngày 1/7, Luật Quản lý thuế có hiệu lực thi hành. Đây có thể coi là một bước chuyển quan trọng của công tác quản lý thuế ở nước ta. Một trong những cải cách quan trọng là việc quy định minh bạch hơn về những hành vi vi phạm pháp luật thuế và việc xử lý những hành vi đó.

Một dự thảo Nghị định về xử lý vi phạm pháp luật về thuế và cưỡng chế thuế đã được Bộ Tài chính hoàn thành, xin ý kiến góp ý để trình Chính phủ ban hành trong thời gian tới. Tuy nhiên, nếu như trong phần lớn các điều khoản của dự thảo quy định về các hành vi vi phạm pháp luật về thuế và việc xử lý những hành vi đó đối với người nộp thuế... khá chi tiết thì ngược lại việc xử lý vi phạm pháp luật về thuế đối với cơ quan thuế, công chức thuế lại được đề cập mờ nhạt, chung chung. "Điều 15 - Xử lý vi phạm pháp luật về thuế đối với cơ quan thuế, công chức thuế: 1. Cơ quan thuế, công chức thuế có hành vi vi phạm quy định tại Điều 112, Điều 113 của Luật Quản lý thuế thì tuỳ theo mức độ vi phạm mà bị xử phạt hành chính, bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. 2. Bộ Tài chính hướng dẫn trình tự, thủ tục cơ quan thuế, công chức thuế bồi thường thiệt hại cho người nộp thuế, xử lý kỷ luật đối với công chức thuế theo quy định tại điều này".

Từ quy định nêu trên có thể rút ra những nhận xét sau đây:

Một là, không chỉ người nộp thuế và các tổ chức liên quan khác vi phạm pháp luật về thuế mà cơ quan thuế, cán bộ công chức thuế cũng có những hành vi vi phạm pháp luật về thuế. Theo điều tra, đánh giá năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2006 của VCCI: 62% số DN thừa nhận rằng có "đàm phán" với cán bộ, công chức thuế để chia nhau tiền thuế. 62% số DN ấy đã vi phạm pháp luật về thuế nhưng những cán bộ thuế đã "đàm phán" với DN không thể vô can!

Hai là, quy định như trên là thiếu minh bạch. Bởi lẽ cụm từ "tuỳ theo mức độ vi phạm mà bị xử phạt hành chính, bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật" không cho nhân dân và các DN biết khi vi phạm thì cơ quan thuế, cán bộ, công chức thuế sẽ bị xử lý như thế nào?

Ba là, giao nhiệm vụ cho "Bộ Tài chính hướng dẫn trình tự, thủ tục cơ quan thuế, công chức thuế bồi thường thiệt hại cho người nộp thuế, xử lý kỷ luật đối với công chức thuế theo quy định tại điều này" là không thỏa đáng. Vì sao những vi phạm và việc xử lý vi phạm của người nộp thuế và các tổ chức liên quan khác thì được quy định trong nghị định của Chính phủ, còn việc xử lý vi phạm của cơ quan thuế và cán bộ công chức thuế lại "chuyển" cho thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính?

Bốn là, ai cũng biết, Bộ Tài chính là cơ quan cấp trên, trực tiếp quản lý ngành thuế. Cho nên, giao việc xử lý vi phạm pháp luật về thuế của cơ quan thuế, công chức thuế cho Bộ Tài chính hướng dẫn cũng đồng nghĩa với việc cho phép "vừa đá bóng, vừa thổi còi".

Thiết nghĩ, nên quy định về trình tự, thủ tục cơ quan thuế, công chức thuế bồi thường thiệt hại cho người nộp thuế, xử lý kỷ luật đối với công chức thuế ngay trong nghị định của Chính phủ để tạo điều kiện cho nhân dân và các DN kiểm tra, giám sát.

Nguồn: DDDN