Thị trường chứng khoán (TTCK) trầm lắng kéo dài đang khiến nhiều nhà đầu tư (NĐT) lo lắng. Hàng loạt cuộc đấu giá cổ phần lần đầu (IPO) ra công chúng của nhiều doanh nghiệp (DN) lớn ồ ạt diễn ra trong bối cảnh đó chỉ giá đấu thành công thấp, nhiều cuộc đấu giá phải tổ chức lại lần thứ 2… Trước tình hình này, không ít NĐT và các chuyên gia cho rằng cần cân nhắc lại thời điểm IPO của nhiều DN lớn sắp tới. 

Những đợt IPO "khổng lồ" sắp diễn ra

Theo số liệu tổng hợp từ chuyên viên Kim Thành, Vụ Chính sách tiền tệ (Ngân hàng Nhà nước), từ đầu năm đến nay có hơn 40 DN đã tổ chức đấu giá gần 451 triệu cổ phần (CP). Những đợt IPO được xem là "khủng" trong nửa đầu năm nay gồm: Công ty phân đạm và hóa chất dầu khí (PVFCCo)  mở màn với gần 1.300 tỉ đồng mệnh giá được bán ra vào gần cuối tháng 4 thu gần 7.000 tỉ đồng; 60 triệu CP của Tập đoàn Bảo Việt đã được đấu giá thu trên 4.000 tỉ đồng; 6 triệu CP của Công ty thủy sản Nam Việt đấu thu được gần 700 tỉ đồng... Chưa kể Công ty cổ phần bảo hiểm dầu khí (PVI) tổ chức đấu giá 10 triệu CP vào ngày 26.6. Đầu tháng 7,  Công ty Vincom cũng bán đấu giá 5 triệu CP với giá khởi điểm 80.000 đồng/CP.

Theo dự kiến, NĐT còn tiếp tục được tham dự các cuộc IPO "khủng" sắp đến như Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) với số vốn điều lệ lên đến 10.000 tỉ đồng và được thực hiện trong tháng 8; Ngân hàng Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long (MHB) cũng dự kiến thực hiện IPO trong tháng 10; Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) có vốn điều lệ khoảng 14.000 tỉ đồng sẽ được IPO trong quý 4/2007; MobiFone, Tổng Công ty bia rượu và nước giải khát Sài Gòn (Sabeco), Tổng công ty bia rượu và nước giải khát Hà Nội... Đó là chưa kể đến hàng loạt cuộc đấu giá phát hành thêm CP của các công ty đang được niêm yết tại Trung tâm Giao dịch chứng khoán TP.HCM và Hà Nội... Liệu thị trường còn đủ một lượng vốn đầu tư khổng lồ cho những cuộc IPO trên?  Nên cân nhắc thời điểm

Không như những đợt IPO vào cuối năm 2006, mức giá đấu thành công bình quân của các đợt IPO từ tháng 3 đến nay đều chỉ hơn mức giá khởi điểm một chút. Điều này khiến số tiền thặng dự phát hành nhà nước thu được không cao như dự kiến. Nhiều công ty đã phải tổ chức đấu giá lần 2 do NĐT đấu giá trúng nhưng bỏ cọc không đóng tiền mua. Cụ thể như 4,8 triệu CP của Nhiệt điện Phú Mỹ chưa được bán hết trong tổng số hơn 12 triệu CP đưa ra IPO trong đợt 1. Số CP bị bỏ lại của Thủy điện Thác Mơ cũng chiếm 38%...

Không tính thời gian chuẩn bị và chi phí tư vấn để chuyển sang cổ phần hóa trước đó, chỉ tính riêng số tiền để thực hiện việc IPO mà các công ty phải trả cho đơn vị tổ chức đấu giá thì theo giám đốc một công ty chứng khoán tại TP.HCM, ít nhất cũng phải 200 triệu đồng/lần. Vì vậy việc phải tổ chức đấu giá lại lần 2 được xem là sự thất bại nặng nề cả về tài chính lẫn thương hiệu của công ty.

NĐT Phan Vũ Hùng (ngụ tại Q.8, TP.HCM) cho rằng các DN  nên ngưng việc IPO hàng loạt trong thời gian tới. Đặc biệt việc Ngân hàng Nhà nước khống chế tỷ lệ cho vay đầu tư chứng khoán của các ngân hàng thương mại khiến nhiều NĐT trong nước không có đủ tiền để tham gia vào những đợt IPO lớn. Chị Ngọc Lan, một NĐT trên sàn Bảo Việt chi nhánh TP.HCM, cho rằng: "Trong bối cảnh thị trường hiện nay, nếu tiến hành IPO liên tục sẽ gây bội thực cho thị trường và làm thất thu ngân sách nhà nước vì nguồn tiền trong dân không phải là vô hạn".

 Tiến sĩ Lê Thẩm Dương, Trưởng khoa Quản trị kinh doanh (trường Đại học Ngân hàng TP.HCM), cũng nhấn mạnh rằng các DN sắp IPO phải hết sức thận trọng. Ông Trần Bắc Hà, Tổng giám đốc BIDV, cho biết đã kiến nghị về khả năng sẽ có liên tiếp ít nhất 6 đợt IPO các doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn trong các ngành, lĩnh vực quan trọng sẽ được tổ chức từ nay đến cuối năm. Trong tình hình thị trường hiện nay, theo ông Hà, một  lượng cung lớn như vậy sẽ quá sức đón nhận của lượng cầu, gây thiệt hại lớn do thặng dư vốn lần đầu giảm. 

Nguồn: Thanh Niên