Liên tục từ đầu tháng 6-2007 đến nay hàng loạt mặt hàng đồng loạt tăng giá. Theo các nhà sản xuất, nguyên nhân là do chi phí đầu vào như nguyên liệu, xăng dầu tăng. Tuy nhiên, thực tế giá tăng còn do nguyên nhân khác...

Từ ngày 28-6, theo thông báo của nhà sản xuất dầu ăn Simply, giá sản phẩm này bắt đầu tăng thêm 10.000-15.000 đồng/thùng tùy loại. Trước đó, hầu hết nhãn hiệu dầu ăn khác như Neptune, Tường An, Nakydoco... cũng đồng loạt tăng giá. Theo một số tiểu thương tại các chợ, đây là lần thứ... 5 kể từ ngày 30-4 đến nay  các sản phẩm dầu ăn được nhà sản xuất tăng giá với mức tăng từ 10.000-20.000 đồng/thùng (12 lít) mỗi lần.

Nhiều mặt hàng thực phẩm khác như sản phẩm gia cầm, trứng gia cầm, sản phẩm thủy hải sản, rau củ quả cũng đã tăng giá mạnh. Theo ban quản lý chợ Bình Điền, TP.HCM, giá cá các loại tăng từ 2.000 đồng/kg, rau củ quả tăng 5-15%.

Giá các loại vật liệu xây dựng như ximăng, sắt thép cũng tăng chóng mặt trong thời gian gần đây. “Loại phi 6 chắc giá 9,85 triệu đồng/tấn, nhà ở ngoài Q.11 tính thêm 100.000 đồng/tấn chuyên chở”, bà B. - chủ cửa hàng thép xây dựng trên đường Hùng Vương (Q.6) - nói.

Theo bà B., từ đầu tháng sáu đến nay giá thép đã tăng khoảng 1 triệu đồng/tấn so với mức giá cách nay hai tháng, chưa kể xăng dầu cũng lên giá nên tiền công chuyên chở phải tăng thêm. Các đại lý ximăng cũng đang bắt đầu tăng giá, dù thông tin từ các nhà sản xuất khẳng định chưa điều chỉnh tăng giá mặt hàng này. “Mỗi khi giá thép tăng, các đại lý ximăng cũng ăn theo tăng giá” -  giám đốc kinh doanh một công ty ximăng thừa nhận.

Giá tăng do giá đầu vào?

Theo ông Nguyễn Trí Công - chủ trại chăn nuôi heo Trí Công (Đồng Nai), 70% nguyên liệu, thức ăn chăn nuôi gia súc tại thị trường trong nước phụ thuộc chủ yếu vào nhập khẩu, nên khi giá mặt hàng này trên thế giới tăng đột biến đã đẩy giá thành heo nuôi tăng cao. Cụ thể giá các loại nguyên liệu nhập khẩu chính từ Mỹ, Canada như  đậu nành, bắp, tấm… đã tăng 200-1.000 đồng/kg so với đầu năm 2007.

Ông Công phân tích: hiện nay nếu một con heo nặng 100kg xuất chuồng sẽ có giá 2,4 triệu đồng, chỉ tính riêng chi phí thức ăn đã hết 2,1 triệu đồng/con. “Giá đầu vào tăng vọt  nên giá heo hơi hiện nay đã ở mức 25.000-26.000 đồng/kg, tăng gần 10.000 đồng/kg so với đầu năm. Tuy nhiên, mức này so với thị trường thế giới vẫn còn khá thấp, như Trung Quốc, giá heo hơi đã lên 43.000-44.000 đồng/kg” - ông Công cho biết.

Tương tự, giá mặt hàng dầu ăn cũng tăng mạnh, theo ông Michael Oliveriro - giám đốc nhãn hiệu dầu ăn Neptune - là do giá dầu cọ trên thế giới tăng từ gần 500 USD/tấn lên 775 USD/tấn. Ông Michael Oliveriro cho biết nhu cầu đối với loại dầu cọ và dầu đậu nành - nguyên liệu chế biến dầu ăn - đang tăng mạnh trên toàn cầu, do một số nước sử dụng nguyên liệu này để sản xuất nhiên liệu sinh học, trong khi nguồn cung có hạn nên xu hướng giá trên thị trường của nguyên liệu này liên tục tăng.

Trong khi đó, theo nhân viên một hãng sản xuất dầu ăn, có hiện tượng “kê giá” tại các đại lý theo kiểu “tát nước theo mưa”. Chẳng hạn, sản phẩm của đơn vị này tại một số đại lý cao hơn 10.000-14.000 đồng/thùng so với giá công bố của công ty.

Giá cao do phân phối nhiều tầng

Nhiều hãng sản xuất thép cho rằng đang chịu... lỗ (?) do giá phôi thép thế giới hiện lên tới 535 USD/tấn, tính ra giá thành sản xuất thép hơn 10 triệu đồng/tấn. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, số phôi thép đang được các nhà sản xuất sử dụng đã được nhập khẩu trước đó có giá chỉ 470-480 USD/tấn. Tính ra giá thành của một tấn thép thành phẩm khi xuất xưởng trung bình chỉ khoảng 9,4 triệu đồng/tấn.

Thế nhưng giá thép bị đội lên một phần do đang tồn tại một hệ thống phân phối nhiều tầng. Từ nhà phân phối chính, hàng được giao xuống các đại lý “con”, cứ qua mỗi khâu như vậy mức chênh lệch lại tăng thêm một nấc khoảng 150.000-200.000 đồng/tấn, và khi đến tay người tiêu dùng, giá thép nghiễm nhiên đội lên ít nhất 400.000-500.000 đồng/tấn so với mức giá xuất xưởng.

....................................................

Do kiểm soát không hiệu quả

Ông Nguyễn Tiến Thỏa

TT - Sáu tháng đầu năm, chỉ số giá tiêu dùng đã tăng 5,2% so với cuối năm 2006. Trong thời gian này, hầu hết các nhóm hàng đều có tốc độ tăng cao hơn cùng kỳ năm trước và mức tăng sẽ chưa dừng ở đó. Vì sao giá lại tăng nóng?

Ông NGUYỄN TIẾN THỎA - cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) - cho biết:

- Loại trừ các yếu tố tâm lý, yếu tố lợi dụng sự biến động của thị trường để tăng giá không hợp lý, chúng tôi đánh giá có ba nhóm nguyên nhân chính tác động đến giá thị trường.

Thứ nhất là nguyên nhân cung - cầu. Thời gian qua, nhiều hàng hóa dịch vụ phục vụ tiêu dùng trên thị trường thế giới tăng cao làm giá tiêu dùng trong nước tăng theo. Nhu cầu tiêu dùng trong dịp lễ tết, lễ hội tăng, trong khi thiên tai, dịch bệnh liên tục xảy ra làm suy giảm nguồn cung của một số loại thực phẩm nên đã đẩy giá tăng.

Thứ hai là nguyên nhân về tiền tệ. Dòng vốn đầu tư nước ngoài vào nhiều làm tăng cung ngoại tệ, gây sức ép tăng giá đồng VN, đồng thời góp phần làm tăng tổng phương tiện thanh toán của nền kinh tế. Vốn đầu tư gián tiếp cũng tăng nhanh. Tín dụng cũng có xu hướng tăng nhanh.

Thứ ba là nguyên nhân từ chính sách điều hành. Ngay từ đầu năm, Nhà nước đã chủ động điều chỉnh giá đối với một số loại vật tư đầu vào cơ bản của nền kinh tế. Đó là việc tăng giá bán điện bình quân lên 7,6% từ tháng một; tăng giá bán xăng hai lần, tháng ba tăng 8,9%, tháng năm tăng 7,2%; tăng 20% giá bán than cho sản xuất ximăng, giấy, phân bón và 10% bán cho sản xuất điện. Thông thường đầu năm nhu cầu tiêu dùng rất cao, các tháng tết và sau tết bao giờ giá cũng tăng cao nhất trong năm mà mình lại tăng các mặt hàng đầu vào thì giá tiêu dùng càng tăng cao.

* Việc tăng giá các mặt hàng điện, than, xăng ngay từ đầu năm có thể coi là một chính sách sai lầm?

- Quyết định tăng giá đó không sai bởi cùng với việc đảm bảo tăng trưởng chúng ta cũng không thể để các ngành đó lỗ, vì nếu lỗ thì làm sao có tăng trưởng. Nếu cứ giữ cứng giá cũ và không có hàng hóa cung ra thị trường thì đó mới là sai lầm. Đây là những quyết định buộc phải làm nhưng vấn đề quan trọng là khả năng kiểm soát sau đó.

* Có ý kiến cho rằng một trong những nguyên nhân khiến giá cả tăng cao là do Nhà nước đã tung một lượng tiền lớn ra thị trường để mua ngoại tệ dẫn tới tình trạng mất cân đối hàng - tiền?

- Chúng ta mua ngoại tệ là để hạn chế sự tăng giá của đồng VN, để khỏi ảnh hưởng tới xuất khẩu. Bỏ tiền ra mua ngoại tệ nhưng chúng ta lại có những biện pháp “hút” tiền về bằng cách bán trái phiếu, bán các giấy tờ có giá.

* Thưa ông, những tháng còn lại của năm 2007 liệu giá sẽ còn tăng?

- Từ nay đến cuối năm thị trường vẫn tiềm ẩn các yếu tố kéo giá thị trường tăng. Lý do là mặt bằng giá thị trường thế giới khó trở về mức thấp như trước đây mà có khả năng nhích lên nên sẽ tác động trực tiếp làm tăng giá thị trường trong nước. Trong khi đó, những bất ổn của thiên tai, dịch bệnh gia súc, gia cầm vẫn diễn biến phức tạp, nhu cầu tiêu dùng và sức mua tăng cao, nhất là thời gian từ tháng mười dương lịch đến tết âm lịch...

Có khả năng hai nhóm hàng sẽ tăng giá gồm nhóm lương thực, thực phẩm và nhóm dầu, các sản phẩm gốc dầu. Lương thực tăng vì các công ty phải mua gạo để hoàn thành hợp đồng xuất khẩu gạo, trong khi giá gạo thế giới tăng nên sẽ kéo giá trong nước tăng. Thực phẩm tăng vì năm ngoái dịch bệnh nên đàn gia súc chưa phục hồi kịp, chi phí chăn nuôi cao. Nhóm dầu, sản phẩm gốc dầu tăng do đây là những sản phẩm chúng ta phụ thuộc vào thế giới, mà giá thế giới có xu hướng nhích lên.

Chúng tôi dự báo nếu tổ chức triển khai đồng bộ có hiệu quả các giải pháp thì có thể chỉ số giá tiêu dùng sáu tháng cuối năm sẽ tăng trong khoảng 7-7,5% so với tháng mười hai năm ngoái, đạt được mục tiêu kiểm soát tăng thấp hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế (8,5%).

* Theo ông, cần có những biện pháp nào để bình ổn giá?

- Phải thực hiện nhiều biện pháp như: Ngân hàng Nhà nước phải tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ thận trọng, linh hoạt, thực hiện các biện pháp đẩy mạnh kiểm soát mức tăng tổng phương tiện thanh toán, giữ ổn định tỉ giá, giữ ổn định các lãi suất chủ đạo của đồng VN. Cần có các biện pháp tài chính để góp phần giảm giá, tạo sức ép cạnh tranh. Kiểm soát chặt chẽ việc thu chi ngân sách, phấn đấu mức bội chi ngân sách nhà nước trong khoảng 5% GDP.

Tăng cường quản lý, giám sát hoạt động của thị trường chứng khoán, tạo điều kiện để thị trường chứng khoán phát triển ổn định, bền vững. Thực hiện kiểm soát giá đối với những hàng hóa, dịch vụ quan trọng, tính cạnh tranh hạn chế. Giám sát giá bán xăng do doanh nghiệp qui định, không để các doanh nghiệp lạm dụng vị thế thống lĩnh thị trường, liên minh độc quyền về giá ấn định mức giá cao bất hợp lý...             

Nguồn:  Tuổi trẻ