Thưa Bộ trưởng, hiện có thực trạng là nhiều chương trình XTTM đã được duyệt nhưng lại không thực hiện, thậm chí nhiều DN không "tiêu" hết số kinh phí được duyệt. Có ý kiến cho rằng số tiền hàng trăm tỷ đồng mà Nhà nước hỗ trợ DN XTTM chưa được sử dụng hiệu quả. Theo Bộ trưởng, đâu là căn nguyên của vấn đề?

Theo tôi có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng này. Thứ nhất là việc lập chương trình XTTM chưa sát với thực tế. Thủ tục hành chính khi phê duyệt chương trình cũng rất khắt khe. Trong khi đó, muốn tận dụng sự hỗ trợ của Nhà nước thì phải giải quyết được hai phương diện: Chương trình phải được chuẩn bị tốt, nghiên cứu kỹ lưỡng và xác định rõ đối tượng được hưởng lợi. Một lý do nữa là việc phê duyệt các chương trình XTTM luôn chậm trễ và kinh phí được duyệt cũng thấp hơn kinh phí tổng thể. Trong khi đó đã phê duyệt rồi, việc triển khai đến đâu còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố.

- Nhiều DN cho rằng các chương trình XTTM quảng bá theo kiểu "trống giong cờ mở", trong khi đó các DN đặc biệt là các DNNVV lại không được hưởng lợi nhiều từ các chương trình này. Vậy phải làm gì để các chương trình thiết thực hơn với DN?

Nói DN không được hưởng lợi là không đúng, bởi thực tế, năng lực xuất khẩu của DN nhờ các chương trình XTTM quốc gia đã được cải thiện rõ rệt. Như tôi đã nói, các DN nhỏ và vừa chính là những đối tượng cần được hỗ trợ XTTM nhiều hơn, song cũng không vì thế mà không hỗ trợ các DN lớn. Bởi muốn xuất khẩu phải có sản phẩm chất lượng cao mà thường các DN lớn mới có sản phẩm đạt yêu cầu. Tạo được sợi dây liên kết giữa nhà quản lý và DN, phối hợp chặt chẽ giữa DN và cơ quan XTTM ở nước ngoài sẽ giúp các chương trình hỗ trợ DN thiết thực hơn.

- Hiện có rất nhiều mặt hàng không thể tìm chỗ đứng trên thị trường nước ngoài, nhất là các mặt hàng nông sản. Một ví dụ điển hình là quả vải thiều Thanh Hà và Lục Ngạn đang rớt giá thê thảm mà không thể tiêu thụ được. Trong khi đó, nhiều chuyên gia cho rằng những mặt hàng này hoàn toàn có thể tìm được chỗ đứng ở nước ngoài. Phải chăng chúng ta đã "quên" không quảng bá mặt hàng này ra nước ngoài?

Xuất khẩu nông sản có yêu cầu về VSATTP rất cao, trong khi đó VSATTP trong lĩnh vực nông sản của ta rất hạn chế. Trước đây VN đã từng xuất khẩu Thanh Long sang Nhật Bản, nhưng phía bạn đã phát hiện có sâu trong quả. Từ đấy trở đi, chúng ta không xuất khẩu mặt hàng này được nữa. Muốn xuất khẩu nông sản phải giải quyết mấy vấn đề lớn: Tổ chức sản xuất để đảm bảo có được chất lượng tốt năng suất cao; đảm bảo VSAT thực phẩm. Đặc biệt, trước khi xuất khẩu, phải tạo được sự liên kết giữa 3 bộ: Thương mại, Nông nghiệp và KHCN để làm tốt khâu kỹ thuật rồi mới có thể tính đến việc XTTM.

- Xin cảm ơn Bộ trưởng!

Nguồn:  DDDN