Giá xăng giảm ít - tăng nhiều

Sau vài ngày DN cố tình trì hoãn việc tăng giá xăng; hôm qua 16.8, các bộ này đã yêu cầu DN phải giảm giá xăng với mức 500đ/lít theo yêu cầu của Chính phủ.

Có thể nói, việc giảm giá xăng không còn là bất ngờ khi vài ngày qua, áp lực giảm giá và mức giảm giá đã được ấn định. Chính vì thế mà liên bộ Tài chính và Công thương không tổ chức họp báo công bố như những lần trước; thay vào đó thông tin giảm giá được gửi trực tiếp cho các DN đầu mối.

Đánh giá của chuyên gia Bộ Tài chính cho biết, dù các DN muốn trì hoãn; song thời điểm không thể muộn hơn do cả Chính phủ và các bộ đều quyết định DN phải thực hiện yêu cầu này.

Chiều ngày 16.8, phóng viên Báo Lao Động đã đi khảo sát thị trường. Đa số người tiêu dùng (NTD) được hỏi cho biết: Việc giảm giá đã không còn là bất ngờ; tuy nhiên nó lại quá chậm so với sự chờ đợi của NTD.

Cũng trong ngày 16.8 ông Nguyễn Tiến Thoả, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính); đồng thời là Tổ trưởng Tổ giám sát liên ngành khẳng định sẽ giám sát và xử lý nghiêm DN nào cố tình trì hoãn việc giảm giá.

Như vậy từ đầu năm đến nay, thị trường xăng đã có 4 lần điều chỉnh giá. Việc giảm giá xăng lần này đã có 2 ý nghĩa: Sự cần thiết phải giảm giá xăng khi mà giá xăng nhập khẩu giảm thấp; đồng thời đây cũng là biện pháp để kìm chế cơn sốt giá, giảm chỉ số tăng giá tiêu dùng trong những tháng cuối năm 2007 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Tuy nhiên theo các chuyên gia kinh tế, một lần nữa thị trường kinh doanh xăng của VN lại bộc lộ vấn đề. Đó là việc DN đã không chịu tự nguyện giảm giá khi mà giá xăng nhập khẩu giảm liên tiếp trong thời gian gần 20 ngày vừa qua.

Bên cạnh đó, từ khá lâu các DN này cũng đã được hưởng mức thuế suất 0%. Theo tính toán của Bộ Tài chính, với mức giá đã điều chỉnh giảm thì DN vẫn lãi hơn 300đ/lít xăng.

Những chuyên gia này cũng cho biết: Trong khi vừa không phải đóng thuế cho Nhà nước; DN vẫn có lãi mà lại không chia sẻ gánh nặng với NTD là không thể chấp nhận được. Rõ ràng sự hài hòa quyền lợi giữa Nhà nước - DN - NTD đã bị DN phá vỡ.

Cũng theo các chuyên gia thì việc DN trì hoãn tăng giá xăng lần này cũng là một tiền lệ không tốt. Còn nhớ tháng 5.2007, ngay sau khi DN kinh doanh xăng dầu có quyền này thì họ đã đòi và tăng giá tới 800đ/lít.

Trong khi đó, giá xăng nhập khẩu giảm; DN không tự nguyện thì cơ quan quản lý lại cũng chậm trễ trong công tác điều hành. Chính từ "độ trễ" trong việc thực hiện quyết sách trên khiến DN có thể tạo cớ "chưa biết gì", "chưa nhận được văn bản" và trì hoãn giảm giá.

Từ những phân tích trên, các chuyên gia cho rằng: Đã đến lúc các bộ, ngành ngồi lại với nhau để tìm ra giải pháp tổng thể cũng như chế tài đặc thù để kiểm soát thị trường này.

Theo đó, khung giải pháp cần khắc phục tình trạng dùng mệnh lệnh hành chính để can thiệp như hiện nay; song cũng phải đảm bảo khả năng điều chỉnh hành vi của DN và cán cân thị trường. Nếu không xoá được những rào cản này, cả cơ quan quản lý, DN và thị trường sẽ cùng bị động.
Nguồn: Lao động.