Giá cả leo thang

Nhiệm vụ bình ổn giá, kiểm soát thị trường, kiểm soát leo thang về giá cả đang được Chính phủ chỉ đạo thực hiện sát sao thời gian qua. Tính từ đầu năm đến hết tháng 8, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng 6,78%. So với cùng kỳ năm ngoái, CPI vào thời điểm hiện nay tăng 8,57%.

Người dân đối mặt với việc tăng giá, hiệu ứng trái chiều tức thời của việc VN gia nhập WTO. Ảnh minh hoạ: Nguyễn Nga

Trong đó, nhóm hàng thực phẩm và dịch vụ ăn uống tiếp tục tăng mạnh nhất. Tiếp đến là nhóm dược phẩm, y tế... Điều đáng lo ngại là, khu vực nông thôn tiếp tục vượt lên khu vực thành thị về mức tăng giá tiêu dùng. Tháng 8/2007, CPI khu vực nông thôn tăng 0,6%, trong khi khu vực thành thị CPI tăng 0,5%. Đời sống của nhân dân đang chịu sức ép nặng nề. 

Điều này trái ngược với những trông đợi của người dân vào việc giảm giá hàng hóa do giảm thuế dưới tác động của việc gia nhập WTO của nước ta.   

Hiệu ứng nghịch tức thời của gia nhập WTO?

Tuy nhiên, theo bà Phạm Chi Lan, chuyên gia kinh tế, việc tăng giá này đã được các chuyên gia kinh tế dự báo trước. Đó là hiệu ứng nghịch tức thời có thể xảy ra khi gia nhập WTO, hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế quốc tế.

Cùng với hiệu ứng thuận chiều, tích cực có thể nhận thấy rõ ràng về việc gia tăng nhanh dòng FDI đổ vào Việt Nam, việc tăng giá cả các mặt hàng là tác động không thuận khá rõ ràng. 

Bà Lan phân tích, khi trở thành thành viên WTO, tính dễ tổn thương của nền kinh tế Việt Nam sẽ gia tăng. Việt Nam sẽ gắn kết mạnh hơn với thị trường thế giới và nền kinh tế thế giới. Những biến động của thị trường thế giới dễ dàng tác động vào Việt Nam. Những biến động về giá xăng dầu, những cuộc khủng hoảng... trên thế giới, Việt Nam sẽ bị những ảnh hưởng ít nhiều. Điều này khác với năm 1997, khi xảy ra khủng hoảng tài chính - tiền tệ châu Á. Mặc dù là một quốc gia trong khu vực, nhưng mối liên kết quốc tế và khu vực của Việt Nam vào thời điểm ấy còn lỏng. Những biến động bên ngoài ít gây xáo trộn tại Việt Nam.

Hai là, khi hội nhập, mở cửa thị trường, những hạn chế cố hữu của nền kinh tế Việt Nam bộc lộ rõ. Trình độ quản lý, khả năng kiểm soát thị trường không đáp ứng được trước thực tiễn. Các nước khác trên thế giới, họ mở cửa, cho hàng hóa hoạt động theo quy chế thị trường nhưng không mất đi khả năng kiểm soát, quản lý. Trình độ quản lý của chúng ta chưa được nâng cao, kiểm soát thị trường vì thế lại càng khó khăn hơn.

Ba là, Việt Nam vẫn chưa có được lực lượng thị trường rộng lớn và đủ mạnh để hoạt động theo quy chế thị trường như các nước khác. Muốn hoạt động theo sự điều chỉnh của thị trường, các DN phải đảm bảo cạnh tranh trên ngành, lĩnh vực của mình. Đó là điều Việt Nam đang thiếu và tương đối yếu. 

Ngành xăng dầu là một ví dụ. Chính phủ dưới tác động của việc gia nhập WTO, đã quyết định cho DN điều chỉnh giá xăng dầu theo sự lên xuống của thị trường thế giới. Thế nhưng, giá dầu thế giới tăng, giá xăng dầu VN tăng theo. Khi giá xăng dầu thế giới giảm, các DN không thực hiện giảm cùng tốc độ và mức độ như thế giới. Người tiêu dùng, vì thế là người chịu thiệt. Lý giải nguyên nhân của thực trạng này, bà Phạm Chi Lan cho rằng, bởi VN chưa có lực lượng thị trường trong kinh doanh xăng dầu. Cả nước chỉ có 11 DN kinh doanh mặt hàng này, trong đó, 9/11 là DN nhà nước và chỉ riêng Petrolimex đã chiếm tới 60% thị phần. 

Bà Lan kết luận, về ngắn hạn, Việt Nam sẽ phải chịu những tác động nghịch chiều của việc gia nhập WTO. Để hạn chế và xóa bỏ những tác động này, nhân tố quyết định là cải cách trong nước, điều chỉnh bên trong nền kinh tế. Khắc phục được hạn chế trong tình trạng quản lý, trong lực lượng thị trường, tính dễ tổn thương của nền kinh tế sẽ giảm. Việt Nam, nhờ đó, mới tận dụng được những tác động thuận chiều của việc mở cửa, hội nhập.
Nguồn: Vietnamnet