Và mức lương phổ biến của người lao động trong các doanh nghiệp FDI (vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài), liên doanh hay tư nhân là từ 600.000đ tới 1 triệu đ/tháng. Tất tần tật mọi khoản chi, người lao động đều phải trông vào số tiền lương "chết đói" đó.

Nói đó là mức lương "chết đói" không hề là nói quá. Chỉ cần rảo qua các chợ, tham khảo các mức giá thực phẩm, vào các "nhà trọ công nhân" xem những người lao động ăn ở như thế nào, bữa cơm của họ có mấy món, gồm những món gì, là có thể kết luận: người lao động đang bị vắt kiệt sức như thế nào, và họ sẽ còn lao động trong điều kiện như thế được bao lâu nữa? Khi một người công nhân đi làm, đừng nên nghĩ họ chỉ lấy tiền nuôi bản thân họ.

Hầu hết những công nhân ấy đều ra đi từ nông thôn, từ các gia đình nghèo. Họ đi làm với ước vọng kiếm tiền giúp đỡ cha mẹ, nuôi các em ăn học. Thử hỏi, với mức lương mà chỉ sống cho riêng mình thôi cũng không đủ ấy, họ làm sao gửi được tiền về giúp đỡ gia đình? Thế nhưng, rất nhiều người trong số họ vẫn hằng tháng gửi tiền về quê, dù rất ít, cho gia đình. Để dành ra được số tiền ít ỏi ấy, họ đã phải chắt bóp tiết kiệm đến tận cùng những nhu cầu tối thiểu nhất cho bản thân mình, nhất là trong chuyện ăn ở.

Không thể chối bỏ, trong thời kỳ đầu khi Việt Nam cần kêu gọi vốn đầu tư và các nhà đầu tư nước ngoài, thì lợi thế giá nhân công rẻ là một yếu tố rất quan trọng để nhà đầu tư nước ngoài cân nhắc khi quyết định vào làm ăn tại Việt Nam. Nhưng nhiều năm đã qua, khi nền kinh tế VN đã tăng trưởng với tốc độ cao, khi VN đã vào WTO và sự cạnh tranh ở khu vực và châu lục không còn ở tầm mức cạnh tranh về giá nhân công rẻ, thì nếu chúng ta vẫn tiếp tục duy trì "khung lương ưu đãi" cho nhà đầu tư, nghĩa là quy định mức lương tối thiểu quá thấp trong các doanh nghiệp FDI, tất sẽ dẫn tới rất nhiều bất cập.

Thứ nhất, người lao động sẽ tới "ngưỡng" của sự chịu đựng, và đình công sẽ liên tục nổ ra. "Nguyên nhân dẫn đến đình công đã quá rõ ràng. Không thể đổ lỗi cho công nhân không tuân thủ quy định của pháp luật về trình tự đình công" - một lãnh đạo Công đoàn đã thẳng thắn phát biểu như vậy. Người ta đã thống kê, ngay tại TP.HCM, tỷ lệ đình công liên quan đến tiền lương chiếm 77,77%. Không thể nói khác về chuyện này được.

Thứ hai, những doanh nghiệp FDI đang sử dụng tối đa "lợi thế nhân công giá rẻ" thực ra không phải là những doanh nghiệp có tầm nhìn rộng, có khả năng phát triển lớn tại Việt Nam. Đa số, họ là những "nhà đầu tư giai đoạn". Khi lợi thế "nhân công giá rẻ" không còn nữa hoặc sút giảm, họ sẽ khăn gói quả mướp ra đi không một lời từ giã. Với nhà đầu tư, lợi nhuận bao giờ cũng là mục tiêu hàng đầu. Nhưng vẫn có những nhà đầu tư có tầm nhìn xa, có khả năng thu lợi lớn nhờ cung cách tổ chức làm ăn, nhờ đầu tư chất xám, hơn là chỉ biết vắt kiệt mồ hôi sức lực công nhân với "giá rẻ".

Trong giai đoạn sắp tới của sự phát triển kinh tế đất nước, rất nên cân nhắc chọn lọc những nhà đầu tư biết tìm lợi thế ở những điểm khác hơn là "lợi thế nhân công giá rẻ" tại Việt Nam. Khi chúng ta biết "chọn mặt gửi vàng" thì không chỉ kinh tế quốc gia được hưởng lợi từ nguồn đầu tư FDI, mà người lao động là con em những người đã từng đổ máu hy sinh dựng nên chính thể này cũng có thu nhập xứng đáng với mồ hôi công sức họ đổ ra.

Cần nhớ và phải nhớ cho kỹ rằng công nhân của chúng ta dù đang làm việc cho thành phần kinh tế nào, dù làm việc ở đâu trên đất nước này cũng đều làm việc dưới sự bảo trợ về luật pháp của Nhà nước công nông.

Nguồn:  Thanh niên.