Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin tức

"Cuộc cách mạng" tại các ngân hàng thương mại Bài 2: Chuyển động của các ngân hàng quốc doanh (05/09)

06/08/2010 - 132 Lượt xem

 Vào thời điểm hiện tại, ở tất cả các NH thương mại quốc doanh, các chi nhánh được coi như những NH con với gần như đầy đủ các quyền lực của NH mẹ chỉ khác ở mức độ. Trong số đó, Vietcombank là NH tiến bộ nhất trong việc quản lý tập trung về nguồn vốn và thanh toán quốc tế. Đây cũng là NH có hệ thống NH lõi tốt nhất trong số các NH quốc doanh. Trên phương diện này, Vietcombank có cơ hội lớn hơn trong việc chuyển đổi nhanh từ một mô hình quản lý theo chiều ngang sang một mô hình theo chiều dọc (các nghiệp vụ chính được quản lý và phê duyệt tập trung tại hội sở chính).

Tuy nhiên, theo nguồn tin riêng của Thanh Niên, sau khi thực hiện được việc quản lý tập trung một số nghiệp vụ, quá trình tái cấu trúc của Vietcombank gặp những khó khăn rất lớn. Nguồn tin này cho biết: "Nếu thực sự tổ chức theo mô hình mới thì quyền lực của các Giám đốc chi nhánh sẽ bị giảm đi rất nhiều bởi các quyết định quản lý kinh doanh (đặc biệt là tín dụng) sẽ tập trung tại hội sở chính. Những thói quen, những kinh nghiệm đã ăn sâu vào con người của hệ thống NH quốc doanh cùng cơ chế nhà nước là những hòn đá tảng đối với một mô hình NH hiện đại - nơi ở đó các chức năng được tách biệt và việc lạm quyền sẽ bị thu hẹp rất nhiều". Nguồn tin này cũng cho biết, vào thời điểm hiện tại, Vietcombank cũng đang tập trung đẩy mạnh cổ phần hóa nên việc tái cấu trúc lại cũng có phần bớt ráo riết hơn. Thêm vào đó, nhân sự cao cấp tại Vietcombank cũng chuẩn bị có sự thay đổi nên những biến chuyển có tính nhạy cảm sẽ là điều cần tránh trong giai đoạn hiện nay.

NH Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cũng đang âm thầm thực hiện một kế hoạch tái cấu trúc với một dự án tuyệt mật mang tên TA2. Nguồn tin từ BIDV cho biết, dự án này được tư vấn bởi các chuyên gia của NH ING (Hà Lan). Vào thời điểm ban đầu, Ban lãnh đạo của BIDV phải cân nhắc rất lâu về việc phổ biến dự án này bởi tính nhạy cảm cũng như độ bảo mật của nó. Tuy nhiên, sau một thời gian cân nhắc, Ban lãnh đạo BIDV quyết định phải phổ biến nội bộ và chấp nhận khả năng bị rò rỉ thông tin vì theo như ông Phan Đức Tú, Phó tổng giám đốc BIDV: "Nếu người ta không biết thì làm sao mà thực hiện?".

Hội đồng quản trị BIDV đã họp 7 lần về dự án này và sau đó đã thực hiện 11 cuộc truyền thông nội bộ tới các chi nhánh về mô hình tổ chức mới. BIDV còn đăng tải dần trên tập san nội bộ   để mọi người cùng hiểu về định hướng theo cơ cấu mới mà NH sẽ triển khai. Ông Phan Đức Tú cho biết: "Chúng tôi sẽ không chuyển đổi "cái rụp" từ mô hình hiện tại sang mô hình mới mà sẽ có những bước chuyển đổi". Theo ông Tú, BIDV sẽ thu gom và quản lý tập trung về hội sở chính các nghiệp vụ chưa tác động nhiều đến khách hàng như tiền tệ và thanh toán quốc tế. Vào cuối năm 2007, BIDV sẽ cơ cấu xong hội sở chính. Đối với các chi nhánh, BIDV sẽ bắt đầu hình thành các chi nhánh hỗn hợp, sau một giai đoạn thì một vài chức năng của chi nhánh hỗn hợp sẽ bị "teo lại" và tiến tới hình thành chi nhánh bán buôn và chi nhánh bán lẻ.

Ông Phan Đức Tú cũng cho biết thêm: "Mô hình được các chuyên gia tư vấn đưa ra là những thông lệ tốt nhất nhưng áp vào điều kiện Việt Nam thì mình cũng phải tính cái gì hợp, cái gì chưa". Ông Tú nói thêm, việc triển khai kế hoạch nhanh hay chậm ngoài quyết tâm cao của Ban lãnh đạo còn phụ thuộc rất lớn vào sự thay đổi của nền kinh tế nữa. Ông Tú nêu một ví dụ: "Nếu theo mô hình hiện đại thì ở Hà Nội sẽ ra quyết định cho vay tại Đồng Nai là bình thường với các căn cứ về quy trình, thủ tục xét duyệt cho vay mới. Thế nhưng, vào thời điểm hiện nay, khi có rủi ro xảy ra thì việc đó có được coi là bình thường với các cơ quan chức năng hay không lại là một vấn đề khác. Đây là chưa kể đến việc khách hàng cũng chưa quen với việc đó...". Tuy nhiên, ông Tú khẳng định: "Ban lãnh đạo BIDV cực kỳ quyết tâm trong việc thực hiện kế hoạch tái cấu trúc bởi đó là điều bắt buộc".

Những NH đang "bình chân như vại" sẽ ra sao?

Trong khi nhiều NH đang ráo riết tái cơ cấu thì không ít NH cổ phần, cả một số NH quốc doanh vẫn chưa có động tĩnh gì trong việc chuyển đổi mô hình. Một chuyên gia về tái cấu trúc NH nhận xét: "Việc cấu trúc lại NH, chuyển đổi từ mô hình ngang như hiện nay sang mô hình dọc, để quản lý các nghiệp vụ tập trung tại hội sở chính không phải là một cái "mốt" mà là một yêu cầu bắt buộc, có tính sống còn". Vị này nhận định: "Những NH cổ phần không sớm thay đổi nhanh theo mô hình mới sẽ khó lòng đẩy nhanh được tốc độ tăng trưởng của tổng tài sản, đặc biệt là tổng tài sản có khả năng sinh lời. Bên cạnh đó, nguy cơ rủi ro tiềm ẩn là rất lớn một khi quy mô ngày càng lớn. Đây sẽ là những lý do buộc các chủ nhân của các NH chậm đổi mới phải tính đến phương án "nạp mạng" cho các NH lớn khác có tiềm lực và cơ cấu hiện đại hơn để bảo toàn và phát triển được khối tài sản của mình". Ông này dự đoán, các cuộc sáp nhập kiểu này sẽ diễn ra trong vòng 5 năm tới.

Trong số các NH cổ phần được các chuyên gia về tái cơ cấu NH theo mô hình mới nhận định là có khả năng gặp rủi ro cao, những NH mới chuyển từ NH nông thôn lên NH đô thị nhưng đã tăng trưởng "chóng mặt" về số chi nhánh và cả vốn điều lệ là những cái tên được nêu lên hàng đầu. Tổng giám đốc một NH cổ phần lớn tại TP.HCM nhận xét: "Có những NH cổ phần và có cả NH quốc doanh không biết mình thừa, thiếu vốn ra sao vào cuối ngày nhưng chi nhánh thì vẫn liên tục mở ra ở khắp nơi. Tôi không hiểu họ nghĩ gì và quản lý rủi ro thế nào. Đây là chưa kể đến vấn đề tín dụng thì họ gần như phó thác cho các giám đốc chi nhánh chứ không thể kiểm soát nổi".

Đối với một vài NH quốc doanh đang ì ạch trong việc cải tổ lại mô hình, hầu hết các chuyên gia đều có chung nhận xét: "Nếu không thay đổi nhanh, họ sẽ gặp rắc rối trong 5 năm tới và không thể duy trì được tốc độ tăng trưởng cao".

Nguồn: Thanh Niên