Theo dự thảo này, các đối tượng cho vay bằng ngoại tệ sẽ bị thu hẹp so với hiện nay.

Dư nợ tăng cao, NH thiếu hụt ngoại tệ

8 tháng đầu năm nay, tình hình hoạt động ngoại hối diễn ra sôi động khác những năm trước. Dư nợ tín dụng ngoại tệ tăng cao hơn nhiều so mức tăng tương ứng cùng kỳ 2 năm trước. Các địa phương HN, TPHCM, Hải Phòng, Cần Thơ có mức tăng từ 20% đến gần 111% so với cuối năm 2006.

Điều đáng lo ngại là các tổ chức tín dụng (TCTD) đang gặp phải tình trạng thiếu hụt nguồn ngoại tệ. Huy động vốn bằng ngoại tệ trong thời gian tương ứng thấp hơn tăng tín dụng ngoại tệ khiến chênh lệch số dư vốn huy động và cho vay ngoại tệ ngày càng bị thu hẹp (số chênh lệch này của khối NHTMCP ở Hà Nội chỉ còn 13,2%).

Mở rộng tín dụng trong bối cảnh tỉ giá VND/USD mấy tháng gần đây có xu hướng tăng với biên độ khá cao làm tăng nguy cơ rủi ro tỉ giá, rủi ro lãi suất đối với TCTD và khách hàng trong diễn biến khó lường của tỉ giá và lãi suất trên thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, đã xuất hiện dấu hiệu rủi ro cao về kỳ hạn giữa huy động vốn và cho vay vốn ngoại tệ (vốn ngoại tệ của các NH ở HN chủ yếu là tiền gửi từ 12 tháng trở xuống nhưng dư nợ cho vay kỳ hạn từ 12 tháng trở lên lại chiếm đến 38,2%/tổng dư nợ cho vay ngoại tệ).

Vụ CSTT cho rằng một trong những nguyên nhân của tình trạng trên là do đối tượng cho vay bằng ngoại tệ quy định tại Quyết định 966/2003/QĐ-NHNN ngày 22.8.2003 là khá rộng.

Ngoài những đối tượng vay có liên quan đến XNK, QĐ 966 còn cho phép cho vay các dự án đầu tư theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ (TTCP) và các nhu cầu vay vốn ngắn hạn mà khách hàng vay không có nguồn thu ngoại tệ. Chính hai đối tượng vay này khi lãi suất vay bằng ngoại tệ lợi hơn vay bằng VND đã làm tăng nhu cầu vay ngoại tệ lên rất lớn.

Sẽ thu hẹp đối tượng cho vay

Theo Vụ CSTT, sắp tới, NH chủ trương sẽ chỉ cho vay phục vụ XNK và trả nợ nước ngoài trước hạn. Quyết định này nhằm phù hợp chủ trương hạn chế tình trạng USD hoá, nới lỏng từng bước các giao dịch vốn với nước ngoài và không ảnh hưởng đối với hoạt động SX-KD và XK.

Các nhu cầu vốn sắp tới TCTD được xem xét quyết định cho vay chỉ bao gồm 3 nhu cầu: Thanh toán cho nước ngoài tiền NK hàng hoá, dịch vụ phục vụ SX-KD; thực hiện các dự án đầu tư, phương án SX-KD hàng hoá và dịch vụ XK mà khách hàng vay có đủ nguồn thu ngoại tệ từ XK để đảm bảo trả nợ vay và vốn lãi vay; để trả nợ nước ngoài trước hạn, nếu khoản vay có đủ điều kiện.

Như vậy, các nhu cầu vốn chiết khấu bộ chứng từ XK; cho vay với người đi lao động ở nước ngoài; thực hiện các dự án đầu tư theo quyết định của TTCP; nhu cầu vay vốn ngắn hạn không có nguồn thu ngoại tệ sẽ không được phép vay vốn bằng ngoại tệ nữa.

Đặc biệt nếu như ở quyết định 966 còn tồn tại cơ chế xin-cho đối với các nhu cầu vốn nằm ngoài quy định phải xin phép thống đốc, thì nay tại dự thảo quyết định mới không còn trường hợp ngoại lệ này.

Phó TGĐ một NHTMCP ở TPHCM cho biết sẽ đề nghị NHNN bổ sung nhu cầu vay để chiết khấu bộ chứng từ XK. Vì khi có chứng từ XK có nghĩa là khách hàng đã XK rồi. Nếu không cho vay mà các NH phải mua bộ chứng từ XK thì ở VN hình thức này là khá rủi ro.

Dư nợ cho vay bằng ngoại tệ sẽ giảm

Dự kiến quyết định thu hẹp đối tượng cho vay bằng ngoại tệ nếu ban hành sẽ làm giảm áp lực vốn huy động bằng ngoại tệ của các NH. Mặc dù không công bố mức khống chế như đối với cho vay đầu tư và kinh doanh chứng khoán nhưng rõ ràng là việc thu hẹp các đối tượng cho vay bằng ngoại tệ cũng đồng nghĩa với việc sẽ giảm dư nợ cho vay bằng ngoại tệ.

Các nhu cầu vay ngoại tệ ngoài 3 đối tượng quy định trên sẽ không được phép bằng ngoại tệ nữa và khi đáo hạn nếu có nhu cầu sẽ không được tiếp tục vay bằng ngoại tệ mà phải chuyển sang vay VND.

Nguồn: Lao Động