Tính đến ngày 12-9-2007, đã một tháng 4 ngày kể từ khi Chính phủ quyết định giảm thuế nhập khẩu 18 nhóm hàng nhằm “hạ nhiệt” cơn sốt giá đang làm “cháy túi” người tiêu dùng và làm đau đầu những nhà quản lý kinh tế.

Theo các chuyên gia thuộc Bộ Công thương, nếu tính từ ngày 8-8-2007 bắt đầu giảm thuế đến cuối năm 2007, nguồn thu ngân sách của Chính phủ giảm không dưới 10.000 tỷ đồng từ việc giảm thuế, như vậy tính trung bình 1 tháng số tiền “thất thu” cho ngân sách ít nhất 2.000 tỷ đồng. Điều đáng nói số tiền “thất thu” là có thật, nhưng đến nay mục tiêu hạ nhiệt cơn sốt giá liệu đã đạt và người tiêu dùng liệu đã được hưởng lợi từ chính sách trên hay chưa?

Những mặt hàng được người tiêu dùng quan tâm trước tiên là thực phẩm, nguyên liệu sản xuất thực phẩm như nhóm mặt hàng thịt heo tươi đông lạnh và ướp lạnh được giảm thuế từ 30% xuống còn 12%; sữa và kem đã cô đặc giảm từ 10%, 15%, 30% xuống còn 5%, 7% và 15%; ngô (bắp) từ 5% xuống 2%; ngô đã nghiền và đã xay xát từ 10% và 20% xuống còn 5% và 10%...

Đã hơn một tháng sau khi chính sách giảm thuế có hiệu lực, nhưng giá cả trên thị trường của các mặt hàng trên vẫn chưa có dấu hiệu giảm giá. Mặc dù các siêu thị tại TPHCM đã xuất hiện những đợt khuyến mãi, nhiều mặt hàng được giảm từ 20% - 50% (trong đó có một vài mặt hàng nằm trong danh mục giảm thuế nhập khẩu) nhưng theo những người “trong nghề” thì đây là đợt giảm giá “thường niên” nhằm giải quyết hết số hàng tồn kho, chuẩn bị cho đợt hàng phục vụ tết mà năm nào các siêu thị cũng làm và hoàn toàn không bị tác động bởi chính sách thuế vừa qua của Chính phủ.

Ngoài những mặt hàng tiêu dùng liên quan sát sườn đến đời sống hàng ngày của người dân thì các mặt hàng có thể “rút” hầu bao của người tiêu dùng bằng những khoản tiền lớn là sắt thép, máy điều hòa, ô tô nguyên chiếc… tuy đều được giảm thuế nhập khẩu 10% - 30%, nhưng giá trên thị trường trong nước hầu nhưng không “nhúc nhích”, thậm chí một số mặt hàng còn có chiều hướng tăng giá hoặc khan hiếm. Cụ thể là giá thép, sau khi giảm thuế nhập khẩu phôi thép từ 5% xuống 2%, thép xây dựng từ 10% - 12% xuống 5% - 8%, Bộ Tài chính và Bộ Công thương còn thành lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra chi phí sản xuất thép tại một số doanh nghiệp, “vận động” những doanh nghiệp này giảm giá thành thép thành phẩm trên thị trường. Tuy nhiên, giá thép trên thị trường vẫn “giậm chân tại chỗ” và còn có chiều hướng tăng.

Theo giải thích của Hiệp hội Thép là do giá phôi thép nhập khẩu tăng 30 USD/tấn so với hồi đầu tháng 8, giữ được mức giá cũ đã là nỗ lực của các doanh nghiệp. Còn đối với mặt hàng ô tô nhập khẩu, tuy đã giảm thuế từ 80% xuống còn 70%, nhưng giá xe vẫn chưa giảm thậm chí người mua xe phải đăng ký và xếp hàng chờ từ 15 ngày đến 3 tháng mới được nhận xe.

Như vậy, động thái giảm thuế đã chưa thể làm hạ nhiệt “cơn sốt” giá mà cụ thể là giá các mặt hàng nằm trong danh mục giảm thuế vẫn chưa giảm. Rõ ràng tiền thu ngân sách của Chính phủ đã giảm ngay khi chính sách giảm thuế vừa ban hành nhưng trên thực tế người dân vẫn chưa được hưởng lợi trực tiếp từ chính sách này. Theo tiến sĩ kinh tế Lê Đăng Doanh: “Việc tăng giá ở Việt Nam thời gian qua chỉ một phần do yếu tố tăng giá đầu vào từ thị trường quốc tế. Các nước xung quanh ta cũng chịu tác động từ thị trường thế giới nhưng không có mức tăng giá như Việt Nam. Sự tăng giá cao hơn mức trung bình trong khu vực ở Việt Nam có tác động của chính sách tiền tệ như mua ngoại tệ, tăng cung tín dụng…”, do đó giảm thuế chưa phải là liều thuốc trị tận gốc của căn bệnh tăng giá hiện nay.
Nguồn: SGGP