>> 3 nguồn chính dẫn đến nhập siêu

"Bắt mạch" căn bệnh nhập siêu

Cụm từ "nhập siêu" đã rất... quen thuộc với nền kinh tế VN. Song với con số trên thì dù quá quen thuộc, vẫn khiến người ta giật mình. "Bệnh" nhập siêu không chỉ đáng lo ngại qua con số hàng tỉ USD; mà còn cảnh báo toàn diện đối với nền kinh tế VN.

Một chuyên gia của Bộ Tài chính cho biết: VN NK nhiều nguyên, vật liệu như thép và phôi thép; sữa và nguyên liệu sữa; thiết bị, phụ tùng, máy móc... Điều đó cho thấy nền kinh tế VN đang ngày càng phụ thuộc vào nguyên liệu đầu vào - đang có xu hướng tăng cao. Mặt khác, nó cũng cho thấy sự bị động của nền kinh tế VN. Chuyên gia này phân tích: VN luôn được khuyến cáo là cần đẩy mạnh công nghiệp (CN) phụ trợ.

Tuy nhiên CN phụ trợ của VN còn rất yếu. Ví dụ, trong khi VN được cảnh báo là bội thực các nhà máy thép; công suất thiết kế vượt nhu cầu; thế nhưng CN sản xuất phôi thép lại quá yếu; kinh tế nặng về chăn nuôi, thuỷ sản thì CN sản xuất thức ăn gia súc cũng còn quá hạn chế...

Nếu so sánh nhóm hàng NK so với nhóm hàng XK thì càng thấy lo ngại hơn. Cụ thể, trong khi VN đa số chỉ XK thô (gạo, càphê, dầu thô, dệt may...); song lại vẫn phải NK tinh (xăng và chế phẩm, hàng điện tử, máy móc...) lẫn thô như phôi thép và thức ăn gia súc... Điều đó cho thấy, cán cân lệch cả về tiền tệ và cả tỉ trọng hàng hoá.

Lo ngại khác là con số nhập siêu từ các quốc gia ASEAN ngày càng cao. Ông Tuấn Anh (Bộ Công thương) nhận định: Hoa quả, lương thực, thực phẩm, may mặc... của Thái Lan, Trung Quốc và các nước ASEAN đã xâm nhập sâu vào VN. Điều đó cho thấy, những mặt hàng chủ lực của VN đã bị cạnh tranh ngay trong nội địa. Hơn thế, nó còn cảnh báo việc kinh tế VN dường như ngày càng tụt hậu so với các quốc gia láng giềng.

Mừng được không?

Có chuyên gia kinh tế cho rằng lo ngại là quá nhiều; song cũng mừng được... chút ít. Chuyên gia này lý giải: Nhóm máy móc, thiết bị, phụ tùng tăng cao nhất. Điều đó cho thấy nền kinh tế VN đang tạo đà cho CN phát triển. Cụ thể, rất nhiều dự án lớn và siêu lớn như Khí - điện - đạm; công nghệ cao; thiết bị y tế... đang được xây dựng.

Sau chu kỳ nhập siêu, khi dự án đi vào hoạt động sẽ đóng góp lớn cho kinh tế VN và giảm nhập siêu. Trả lời báo giới, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Cẩm Tú cũng cho biết, tình hình nhập siêu là cần cảnh giác; song cũng không quá lo ngại. Cách lý giải này đồng nhất với ý kiến trên, bởi: VN đang nhập siêu để đẩy mạnh sản xuất, phát triển kinh tế và là NK bền vững.

Tuy vậy, dù tín hiệu mừng nhỏ nhoi, song trong ngắn hạn thì nỗi lo nhập siêu vẫn là... thường trực. Thứ trưởng Nguyễn Cẩm Tú, chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành... đều cho rằng, VN sẽ còn nhập siêu vài năm nữa, ít nhất cho đến khi các dự án lớn tại VN hoàn thành. 

Bên cạnh đó, biện pháp được cho là hữu hiệu để giảm nhập siêu là tăng XK cũng chưa khả thi trong tương lai gần. Ông Tuấn Anh nhận định, trong khi các mặt hàng XK chủ chốt bị cạnh tranh gay gắt, thì ngày càng nhiều rào cản thương mại được dựng lên khi VN gia nhập WTO. Bên cạnh đó, cũng phải chờ đến khi CN phát triển, hỗ trợ cho hàng hoá thì VN cũng mới có thể gia tăng XK. Ông Tuấn Anh cho rằng cái lo đã cận kề, còn điều mừng mới chỉ là... chờ đợi. Vì thế những tháng cuối năm, cái đích phấn đấu của VN chỉ khiêm tốn là hạn chế nhập siêu mức... 9 tỉ USD và kiểm soát được.

Nguồn: Lao Động