Vì thế, dù đã tiếp thu và chỉnh lý thì dự luật vẫn còn nhiều điều đáng bàn. Ngày 25.10, Quốc hội thảo luận nhằm đi tìm chìa khoá cho việc người VN được dùng hàng sạch - an toàn - môi trường - sức khoẻ?

"Nóng" cả trong lẫn ngoài

Chỉ trong nửa buổi chiều, đã có hơn 10 ý kiến của các đại biểu thảo luận, góp ý cho dự luật CLSPHH. Số đông đại biểu cho rằng thật mù mờ, lẫn lộn và khó chấp nhận khi tại thị trường VN hiện nay tràn ngập SPHH kém chất lượng. Sự lẫn lộn "quá đáng" tới mức có những sản phẩm toàn "ngôn ngữ nhì nhằng" mà nhìn vào người ta không thể biết đấy là cái gì. Các đại biểu kiến nghị: Luật cần bổ sung quy định mọi SPHH vào thị trường VN phải dịch sang tiếng phổ thông để nhận biết và sử dụng.

Đại biểu Trần Thị Hoa Ry đề nghị Quốc hội nêu rõ vấn đề và chế tài xử lý đối với quảng cáo sai sự thật hoặc quá mức. Theo bà Hoa Ry thì đây thực chất là sự lừa dối người tiêu dùng (NTD). Vì thế, dự luật cần quy định rõ nhà sản xuất, NK, bán hàng cần ghi rõ mọi thông tin về SPHH trên bao bì và trên quảng cáo. Đại biểu Ngô Thị Minh cũng đề nghị cần quy định việc cấm lợi dụng quảng cáo, quảng bá để thông tin sai về chất lượng SPHH.

Bên ngoài Quốc hội, nhiều chuyên gia khi được hỏi cũng rất bức xúc về tình trạng này. Một chuyên gia cho biết: Trong khi SPHH VN vào các nước phải chịu rất nhiều rào cản gồm cả tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn riêng của quốc gia đó, thế nhưng tại VN thì SPHH nào cũng có thể vào được.

Một câu chuyện thú vị là chính một nhà bán hàng Trung Quốc đã nói: Chỉ có SPHH đảm bảo chất lượng, tiêu chuẩn của Trung Quốc mới vào được Mỹ, Châu Âu. Nhưng với thị trường VN thì gần như hàng nào cũng vào được vì... chẳng có tiêu chuẩn nào cả. Nóng hơn thế là câu chuyện mũ bảo hiểm (MBH) hiện nay.

Trong khi Chính phủ đã ra chỉ thị yêu cầu đội MBH, song các cơ quan quản lý lại chưa thể đảm bảo nguồn MBH đảm bảo chất lượng để giúp người dân thực hiện yêu cầu này... Theo chuyên gia này thì tất cả những vấn đề trên, không ai khác ngoài các cơ quan quản lý phải chịu trách nhiệm.

Dự luật còn nhẹ tay?

Theo các đại biểu thì sự bất bình đẳng trong việc chịu trách nhiệm đã chưa thể hiện được "sức mạnh của luật". Ví dụ luật còn chưa quy định trách nhiệm bồi hoàn, bồi thường khi NTD mua phải SPHH kém chất lượng mà chưa có thiệt hại.

Đặc biệt, dự luật còn có một kẽ hở cực lớn đó là cho phép nơi bán hàng, nơi NK tái chế SPHH không đảm bảo chất lượng. Đại biểu Hoa Ry cho rằng đây là quy định hết sức bất cập, bởi lẽ đây sẽ là sự ưu ái đối với SPHH kém chất lượng. Nếu như nơi bán hàng, nơi sản xuất được phép tái chế thì có nghĩa họ có quyền được lập cơ sở tái chế. Đặc biệt hơn, họ sẽ "nhờn" với SPHH kém chất lượng bởi cứ có vấn đề gì thì họ... tái chế.

Đại biểu Hoa Ry, Ngô Thị Minh, Nguyễn Văn Lưu... đều cho rằng đã là SPHH kém chất lượng NK thì cần buộc tái xuất. Đối với SPHH trong nước, sẽ chỉ cho phép số ít SPHH được tái chế. Chính phủ cần có trách nhiệm trong xây dựng quy định nhằm đảm bảo việc nhà sản xuất phải đáp ứng yêu cầu chất lượng. Nếu không, rất có thể SPHH cứ sản xuất, nếu vi phạm chất lượng và bị phát hiện thì tái chế; nếu không thì trót lọt, thu lợi nhuận trong khi NTD chịu thiệt.

Tương tự, việc "chưa có thái độ dứt khoát với tập thể, với trách nhiệm người đứng đầu" cũng được chỉ rõ trong thảo luận. Các đại biểu đặt câu hỏi: Tại sao cá nhân vi phạm có mức độ nghiêm trọng thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nhưng tổ chức vi phạm thì không? Các đại biểu cho rằng không thể có sự thiên vị này.

Tuy nhiên, nếu truy cứu tổ chức thì luật nhất thiết phải "túm tóc" được người có và phải chịu trách nhiệm để truy tố - chứ không thể truy tố cả tập thể. Điều này cũng đúng trong quy định "truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tổ chức cố ý đánh giá sai chất lượng SPHH". Dự kiến, Dự luật CLSPHH sẽ được thông qua tại kỳ họp lần này.
Nguồn: Lao Động