Mặc dù vẫn tăng về giá trị động ở các chỉ số như tuổi thọ (trung bình là 73,7 tuổi - tương đương 56/177), tỉ lệ người lớn biết chữ (57/177)…, nhưng các con số "biết nói" khác lại cảnh báo rất nhiều điều.

Trước hết, sự thay đổi của khí hậu toàn cầu đã làm cho Việt Nam phải chịu tác động nguy hại của thiên tai vào loại thứ hai trên thế giới (sau Bangladesh). Mối nguy này đã phá hoại không ít công sức, sự cố gắng của chúng ta.

Điều nguy hiểm tiếp theo, như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nêu ra trong Hội nghị về tài chính (28.11.2007) rằng, để tăng GDP trong 10 năm lên 50%, có quốc gia chỉ phải tăng về tiêu hao năng lượng 5%; trong khi Việt Nam tăng GDP 1% thì lại tốn thêm 2% năng lượng.

Lãng phí năng lượng trong thống kê trên của Thủ tướng phản ánh rất rõ là chúng ta đang tự "đốt cháy chính mình" vì thiếu một tầm nhìn xa, cách nhìn đúng trong việc bảo vệ môi trường.

Cách đây mấy năm, trong tác phẩm nổi tiếng - "Sụp đổ", một nhà khoa học Mỹ đã dự báo rằng nếu nhiệt độ tăng lên 2-3 độ nữa thì hai vùng đầu tiên trên thế giới bị nước biển dâng ngập là Hà Lan và Đồng bằng sông Cửu Long của VN. Không ít nhà khoa học đã đọc cuốn sách ấy nhưng phản hồi là... im lặng?

Bây giờ, UNDP cho biết rõ hơn "kịch bản" của tai hoạ: Sẽ có 22 triệu người dân và 35% diện tích Việt Nam có nguy cơ bị chìm trong biển nước (!).

Việc tăng lượng khí thải đi kèm với phá rừng, các nhà máy thuỷ điện không biết cách điều tiết, khống chế lượng nước cần thiết, tình trạng ùn tắc giao thông lại càng làm gia tăng lượng khí thải, sự tốn kém về năng lượng, tiền của, sức khoẻ…; tất cả các con số đó đã làm cho bức tranh khí hậu - môi trường của một tương lai thật gần trở nên ảm đạm, khó lường.

Những trận triều cường ở thành phố Hồ Chí Minh, lũ lụt bất thường ở miền Trung trong thời gian vừa rồi đã dồn cả nước vào tình trạng nước ngập chân (chứ không phải "đến chân" nữa).

Nếu không có một tầm nhìn xa cho 30 hay 50 năm nữa trong chiến lược phát triển kinh tế, quy hoạch và "sống chung với nước biển, ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường" thì bài toán của ngày mai sẽ càng ngày càng phức tạp và khó giải hơn.

Nhìn sang nước Thái Lan láng giềng: Mặc dù nguy cơ chìm ngập của họ là thấp hơn nhiều so với ta nhưng họ đã có kế hoạch xây con đập dài 80km, tốn hàng tỉ USD để đề phòng biển dâng!

Sự phát triển của mọi quốc gia chỉ thành công khi có định hướng lâu dài đúng đắn, khoa học. Sự ngắn hạn của tầm nhìn, cách hiểu trong cơ cấu vĩ mô, tổng thể chắc chắn sẽ phải trả giá nặng nề.

Tương lai của các thế hệ mai sau buộc tất cả chúng ta phải "nhảy" ngay từ bây giờ; nếu không, sẽ không còn kịp nữa khi biển và lũ dâng ngập, đe doạ cả bốn bề.
Nguồn: Lao Động