Khoảng cách ngày càng xa

Liên tục trong nhiều năm, chỉ số tăng trưởng của VN luôn đạt mức cao – trên dưới 8%. Tốc độ phát triển của VN cũng được đánh giá là “nóng”, sức nóng này đã tỏa vào hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội. Tuy nhiên, “lộc trời” đã không “ban phát” đều cho mọi người. Ông Đặng Ngọc Tùng – Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động VN cho rằng: “Việc phân bố lại lợi nhuận, hiệu quả của việc tăng trưởng kinh tế trở lại cho người lao động chưa được đồng đều mà sự hưởng thụ thành quả tăng trưởng này tập trung vào một nhóm người cho nên khoảng cách giàu nghèo có xu hướng ngày càng doãng ra”. Có thể nhìn thấy rất rõ, bộ phận dân cư sống ở các thành phố, đô thị là những người có “phản ứng” nhanh, nhạy nhất trong việc hưởng thụ thành quả tăng trưởng. Hãy khoan nói về khoảng cách chất lượng sống giữa nông thôn và thành thị mà nhiều năm nay ta vẫn hô hào “cần phải nhanh chóng rút ngắn”, ngay ở các đô thị, chất lượng sống của một bộ phận người giàu và người nghèo cũng ngày càng khác xa nhau. Nếu như thu nhập của người giàu chưa thể có được con số chính xác và đầy đủ (vì Nhà nước chưa quản lý được), chỉ có thể căn cứ vào số lượng tài sản bề nổi (cổ phiếu, bất động sản, mức độ tiêu dùng cá nhân...) thì thu nhập của người nghèo hoàn toàn được “phơi bày” giữa ánh sáng ban ngày: Mức lương tối thiểu của người lao động được quy định (năm 2007) trong khối các DN nhà nước là 450.000 đồng/tháng; trong khối các DN có vốn đầu tư nước ngoài là 890.000 đồng/tháng. Dù theo quy định mới về tiền lương, mức lương đó có được điều chỉnh lên 20% thì cả tháng lương của người lao động trực tiếp cũng chỉ là “cái phẩy tay” của không ít con nhà giàu.

Trên bức tranh kinh tế với những mảng sáng – tối đó, có thể nhìn thấy ngay điểm nhấn về khoảng cách giàu – nghèo ở một lĩnh vực hiện đang là đề tài nóng sốt của báo chí: bất động sản. Xin đơn cử một ví dụ: Mấy ngày qua, hàng ngàn người đã thức trắng đêm để tranh nhau đăng ký mua căn hộ trong dự án cao cấp Hoàng Anh River View ở TP HCM. Hiện công trình đang được khởi công, dự kiến 3 tháng nữa mới hoàn tất phần móng. Giá khởi điểm mà chủ đầu tư đưa ra là 2.200 USD/m2. Như vậy, mỗi căn hộ sẽ có giá vài ba tỷ đồng. Không chỉ những công nhân làm việc tới 16 tiếng/ngày trong các dây chuyền sản xuất mà ngay cả những công chức cả đời “cắp ô” đến cơ quan (nếu không bỗng dưng trúng quả) thì khó mà dám để ước mơ của mình bay bổng lên tận... căn hộ trong chung cư!

Tăng giá – mặt trái của tăng trưởng

Theo ý kiến của các chuyên gia kinh tế, muốn tăng trưởng cao thì phải tăng đầu tư, muốn tăng đầu tư thì phải tăng tiền, tăng tín dụng. Để có được một đơn vị tăng trưởng thì ở VN hiện cần tới 4,5 đơn vị đầu tư, nghĩa là ta cần tới quá nhiều vốn để tạo ra tăng trưởng và là nguyên nhân sâu xa dẫn tới tình trạng lạm phát hai con số hiện nay.

Nếu như tăng trưởng tác động trực tiếp và nhanh nhất đến bộ phận người giàu VN thì tăng giá – lạm phát lại sẵn sàng “đánh gục” bộ phận dân nghèo và người có thu nhập thấp.

Giá xăng liên tục được điều chỉnh và mấy tháng gần đây được duy trì ở mức 14.000 đồng/lít, gần chạm mức giá xăng thế giới, khoảng 1 USD/lít (Để giữ ổn định giá xăng, trong năm 2007, Chính phủ phải bù lỗ cho các đơn vị kinh doanh xăng dầu khoảng 10-13 tỷ đồng). Bên cạnh đó, Chính phủ cũng sử dụng nhiều biện pháp quyết liệt để kiềm chế tăng giá như: giảm thuế nhập khẩu 18 mặt hàng, mua thêm ngoại tệ dự trữ và giảm lưu thông tiền mặt... nhưng giá cả vẫn nóng lên từng ngày. Sau khi có thông tin Chính phủ dự kiến “buông” giá xăng, để thị trường điều tiết; Nhu cầu hàng hóa tăng cao trong dịp Tết; Lượng hàng hóa dồi dào nhưng các nhà cung ứng “làm giá”... giá cả càng được dịp để lồng lên như con ngựa bất kham.

Nhìn vào mức lương tối thiểu của một công nhân lao động trong khối DN FDI sẽ biết rõ tác động của việc tăng giá đối với người lao động: Theo quy định mới về việc tăng lương, (được áp dụng vào thời điểm trước Tết Nguyên đán), mức lương tối thiểu từ 890.000 đồng được tăng lên 1.068.000 đồng. Trong khi đó, giá cả các loại dịch vụ và hàng hóa tiêu dùng đều đồng loạt tăng trung bình 20%, những mặt hàng thực phẩm, rau quả phục vụ cho dịp Tết Nguyên đán còn tăng cao hơn và không thể kiểm soát. Như vậy, tháng lương dẫu đã được nâng thêm 178 ngàn đồng ấy khiến người lao động chưa kịp mừng thì đã bị “tên kẻ cắp” nẫng đi một cách nhẹ nhàng.

Trong cái khó sẽ ló cái khôn

Về vấn đề tăng giá năng lượng – nguyên nhân chủ yếu kéo theo sự tăng giá của các loại hàng hóa tiêu dùng, Tiến sĩ Nguyễn Quang A cho rằng: Tình thế khủng hoảng buộc người ta phải bừng tỉnh và việc giải quyết vấn đề năng lượng cũng vậy. Theo ông, giá năng lượng cao khiến các DN và người dân buộc phải tiết kiệm – điều mà nếu chỉ hô hào không thôi thì khó có được hiệu quả; giá năng lượng cao sẽ kích thích năng lực cạnh tranh của các nguồn năng lượng sạch (pin mặt trời, năng lượng gió...) và là yếu tố thúc đẩy các nhà khoa học đi tìm nguồn năng lượng mới, thay cho xăng dầu vốn là thủ phạm gây nên quá nhiều hệ lụy cho con người.

Tuy nhiên, cái chốt của vấn đề lạm phát không chỉ nằm ở chỗ giá xăng (cả thế giới và trong nước) tăng cao. Giá xăng tăng, kéo theo giá của hàng loạt mặt hàng tiêu dùng là một trong những bằng chứng cho thấy, kinh tế VN đã và đang hội nhập ngày càng sâu vào nền kinh tế thế giới. Trong nền kinh tế toàn cầu hóa, giá xăng tăng tác động đến hầu hết các nước nhưng ở nhiều nước trong khu vực và thế giới, chỉ số lạm phát thấp hơn nhiều so với ở VN (Singapore 3%; Trung Quốc 5%...).

Vận hành nền kinh tế thế nào? Sử dụng và quản lý đồng vốn (đặc biệt là số vốn vay, vốn đầu tư nước ngoài) thế nào cho hiệu quả... chính là những yếu tố quan trọng để giữ nhịp tăng trưởng bền vững và kiềm chế lạm phát. Khi chỉ số tăng trưởng cao hơn chỉ số lạm phát, các tầng lớp dân cư trong xã hội mới thực sự được nếm “quả ngọt” từ thành quả tăng trưởng kinh tế.

Nguồn: DDDN