Xu hướng đi xuống 

Tương đồng với diễn biến của các thị trường lớn trên thế giới, tuần qua TTCK Việt Nam biến động mạnh mẽ, bao gồm những phiên giảm kịch trần xen lẫn các phiên tăng giá kỷ lục, trong khuôn khổ xu hướng chung vẫn là giảm sút. 

Qua một tuần giao dịch, VNIndex giảm thêm 13 điểm, đóng cửa ở giá trị 847 điểm. Đây đã là tuần giảm giá thứ tư liên tục trong chuỗi xu hướng đi xuống 14 tuần của thị trường, và là đợt giảm sút kéo dài nhất của thị trường trong cả hai năm 2006 và 2007.

Sự chán nản dồn nén qua ba tháng liên tục mất tiền đã lên tới cực điểm vào "ngày thứ ba đen tối" trong tuần vừa qua, khi các nhà đầu tư cá nhân đã tranh nhau bán tháo cổ phiếu bằng mọi giá, đưa thị trường gần chạm sát ngưỡng tâm lý 800 điểm. 

Ngay sau phiên wash-out điên cuồng, thị trường đã có phiên tăng trưởng chóng mặt vào thứ tư (100 cổ phiếu tăng giá và VNIndex tăng trưởng kỷ lục 4,6%), tạo ra hy vọng về một sự đảo chiều xu hướng. 

Tuy nhiên, nỗi đau kéo dài ba tháng không thể chấm dứt sau một ngày. Nhịp tăng trưởng đã khựng lại ngay lập tức vào ngày hôm sau, khi hàng loạt các nhà đầu tư quá căng thẳng tiếp tục bán tháo cổ phiếu nhằm cắt lỗ. Phiên giao dịch cuối tuần, với sự phục hồi đầy bất ngờ vào cuối phiên, đang đặt ra một câu hỏi lớn cho chiều hướng của thị trường tuần này. 

Thị trường đang bị chi phối mạnh bởi tâm lý của các nhà đầu tư nhỏ lẻ, vốn đang hết sức bất ổn và dễ bị thay đổi. Những biến động mạnh của VNIndex cho thấy tâm lý của các nhà đầu tư đã rất gần mức hoảng loạn, đồng thời cũng là dấu hiệu cho thấy thị trường đã giảm gần tới đáy. 

Tín hiệu giao dịch tuần vừa qua cũng có một số dấu hiệu khả quan như sức cầu đã tăng mạnh trở lại, đặc biệt ở một số cổ phiếu chủ chốt của thị trường. Khối lượng giao dịch duy trì ở khá cao.

Cơ quan quản lý nhà nước ra tay mạnh mẽ

Trong mô hình phân tích thị trường từ góc nhìn lý thuyết trò chơi, có thể đơn giản hóa cuộc chơi ở đây bao gồm 2 tác nhân chính, đó là cơ quan quản lý nhà nước muốn cổ phần hóa nhanh DNNN với giá cao, các quỹ đầu tư muốn mua với giá thấp. Ràng buộc chung của cả hai tác nhân tham gia cuộc chơi là bằng mọi giá phải bảo đảm thị trường không bị sụp đổ.

Ai sẽ thắng ai trong trò chơi này, khi mà cơ quan quản lý nhà nước đồng thời cũng đồng thời là người đặt ra luật chơi và quản lý cuộc chơi?

Về dài hạn, có nhiều lý do để tin tưởng rằng cơ quan quản lý nhà nước sẽ đạt được các mục tiêu quản lý của mình. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, rõ ràng tiến trình IPO các DNNN đang gặp khó khăn.

Hàng loạt phiên đấu giá của các doanh nghiệp như Xi măng Bút Sơn, Hoàng Long Long An, Dịch vụ Du lịch Bến Thành và cả các đại gia như Habeco hoặc Incombank phải tạm hoãn hoặc hủy bỏ. 

Tỷ lệ nộp tiền mua cổ phiếu VCB và tham gia đấu giá SABECO dự kiến sẽ ở mức rất thấp. Nguồn vốn không còn dồi dào, trong khi các chính sách chưa rõ ràng là nguyên nhân khiến giới đầu tư không còn mặn mà với IPO.

Đứng trước bối cảnh các nhà đầu tư đang ở bờ vực của sự hoảng loạn, cơ quan quản lý đã đưa ra một loạt định hướng chính sách nhằm “cứu” thị trường, như Ngân hàng Nhà nước chính thức mua vào ngoại tệ đang kết dư tại các ngân hàng thương mại; tìm cơ chế mới về cho vay chứng khoán thay thế cho Chỉ thị 03 hiện nay; yêu cầu các doanh nghiệp niêm yết, công ty đại chúng và công ty chứng khoán cân nhắc thời điểm chào bán chứng khoán và phương án huy động vốn.

Những biện pháp chính sách như vậy là đúng hướng, nhưng cốt lõi vấn đề có lẽ cần được xem xét kỹ càng hơn. Và để chắc thắng trong cuộc chơi, bản thân mục tiêu tham gia cuộc chơi của các cơ quan quản lý nhà nước cần phải được thay đổi.

Cụ thể, cần phải xem xét lại mục tiêu: Cổ phần hóa DNNN nhanh với giá cao. 

Đây là một mục tiêu không hợp lý. Cổ phần hóa DNNN cơ bản là nhằm thay đổi mô hình quản lý, chấm dứt chế độ bao cấp dành cho các DNNN, qua đó nâng cao hiệu quả hoạt động, năng suất và sức cạnh tranh của khu vực doanh nghiệp này và của cả nền kinh tế. 

Việc đặt ra mục tiêu “cổ phần hóa DNNN với giá cao”, qua đó thu thặng dư vốn lớn về cho NSNN là một mục tiêu quá ngắn hạn, và cần phải được bàn luận kỹ càng hơn.

Nếu cứ tiếp tục việc định giá và đấu giá doanh nghiệp như cách của Bảo Việt, Vietcombank thì những đợt IPO sắp tới khó mà thành công. Nguy cơ sụp đổ của thị trường là khá lớn.

Những thông tin tác động thị trường

Tuần sau, TTCK thế giới và Việt Nam sẽ tiếp nhận một số tin tức quan trọng.

* Những tin tốt

- Những văn bản pháp luật cụ thể hóa chính sách “kích cầu” thị trường sẽ được ban hành và có hiệu lực trên thực tế, thay vì chỉ dừng lại ở những lời tuyên bố của các quan chức lãnh đạo. Việc ban hành những văn bản này sẽ là một cú huých tích cực đối với thị trường.

- Hiện tổng dư nợ của toàn bộ nền kinh tế vào khoảng 1.000 nghìn tỷ đồng, trong đó dư nợ cho vay bất động sản vào khoảng 103 nghìn tỷ đồng và dư nợ chứng khoán 16 nghìn tỷ đồng. 

Trong bối cảnh thị trường BĐS đang tăng trưởng quá nóng, và có nhiều dấu hiệu bong bóng rủi ro, tín dụng cho vay đầu tư bất động sản sẽ được quản lý thắt chặt dưới hình thức này hay hình thức khác. Đang có những bàn luận về việc ban hành một Chỉ thị 03 dành cho thị trường bất động sản. 

- Các công ty niêm yết sắp báo cáo KQKD năm 2007. Nhiều dự đoán cho rằng đa số các công ty niêm yết sẽ đạt kinh doanh tốt, vượt kế hoạch.

- Thời hạn nộp tiền VCB bị vượt qua. Sức ép bán cổ phiếu niêm yết để lấy tiền nộp đấu giá VCB sẽ không còn. Các NĐT tổ chức trong nước nhiều khả năng sẽ tiếp tục giải ngân mạnh vào thị trường niêm yết. 

- Các nhà đầu tư cũng đang kỳ vọng vào những cam kết tốt đẹp sẽ có từ hội thảo Thị trường vốn và Tài chính Việt Nam (VFCM) được tổ chức vào ngày 23/1 tới.

* Những tin xấu

- Tình hình kinh tế vĩ mô quốc tế tiếp tục diễn biến khó lường. Nền kinh tế Mỹ tiếp tục lâm vào tình cảnh khó khăn. Kịch bản suy thoái dài hạn, hoặc thậm chí là đình lạm (tăng trưởng thấp, lạm phát cao) cũng đã được nhắc tới. 

Chính sách tiền tệ (cắt giảm lãi suất) dường như đã bị nhờn thuốc. Chính vì vậy, Tổng thống Bush tuần qua đã đề nghị Quốc hội Mỹ thông qua gói chính sách khuyến khích tài khóa (cắt giảm thuế) để trợ giúp nền kinh tế Mỹ vượt qua khó khăn. 

Tuy nhiên, giới đầu tư Mỹ vẫn chưa hề cảm thấy an tâm với các biện pháp nâng đỡ nền kinh tế của Chính phủ, bằng chứng là thị trường Mỹ đã tiếp tục giảm mạnh ngay trong thời điểm tổng thống Bush phát biểu về gói chính sách tài khóa.

- Các nhà đầu tư nước ngoài ở Việt Nam, trong bối cảnh thị trường thế giới ảm đạm, có thể vẫn tiếp tục hạn chế giải ngân tại thị trường Việt Nam. Một ràng buộc nữa là tỷ giá hối đoái và các chi phí đi kèm, đang khiến việc chuyển đổi đồng USD sang VNĐ gặp khó khăn.

- Một rủi ro nữa của thị trường là các chính sách kích cầu được ban hành chậm hoặc có nội dung không phù hợp với mong muốn của các nhà đầu tư.

Tóm lại, những dấu hiệu lạc quan đang tăng lên, và những tin tốt bi quan đang ít dần đi trên thị trường. Tuy nhiên, bối cảnh kinh tế thế giới đang tiếp tục là một rủi ro vô cùng lớn đối với sự hồi phục của thị trường Việt Nam. 

Nếu nền kinh tế Mỹ thực sự trượt vào suy thoái, việc cắt giảm lãi suất sắp tới đây của FED cũng không có tác dụng thì đó sẽ là một đòn nặng đối với nền kinh tế thế giới, trong đó có Việt Nam.

Phân tích kỹ thuật

Qua đồ thị tuần, có thể thấy thị trường vẫn đang trong xu hướng đi xuống trong ngắn hạn (kênh đi xuống số 3) và đi lên trong dài hạn (đường hỗ trợ màu tím).

Mặc dù đã khá nhiều lần thị trường tiệm cận đường kháng cự màu đỏ và có khả năng vượt qua xu hướng giảm giá, tuy nhiên, chưa một lần nỗ lực đó thành công. Trong liên tục 14 tuần gần đây, chưa một lần đồ thị phân tích kỹ thuật đưa ra dấu hiệu mua vào.

Tại thời điểm hiện nay cũng vậy, chưa có dấu hiệu mua vào. 

Tuy nhiên, đã có một dấu hiệu ban đầu cho thấy có khả năng tuần vừa qua là đáy của đợt suy giảm kéo dài. Đó là việc xuất hiện mẫu hình “cái búa”. Mẫu hình cái búa này cũng đã xuất hiện ở khu vực đồ thị số 1, và đã là tín hiệu kết thúc đợt suy giảm vào tháng Tư 2007. 

Tín hiệu mua chưa xuất hiện 

Thị trường đang ở một thời điểm khá nhạy cảm. Những phân tích cơ bản cho thấy khả năng thị trường tăng giá tuần sau là lớn hơn nhiều so với khả năng giảm giá. Thứ ba tuần tới là ngày kết thúc thời hạn nộp tiền mua cổ phiếu VCB. Đó cũng có thể là thời điểm đánh dấu giai đoạn hồi phục của thị trường.

Các chỉ báo phân tích kỹ thuật cũng đã đưa ra các dấu hiệu lạc quan ban đầu, cho dù những tín hiệu mua chưa hề xuất hiện.

Trong nhiều tuần gần đây, chúng tôi liên tục kiến nghị giữ cơ cấu cổ phiếu và tiền mặt ở mức 50-50. Tại thời điểm hiện nay, chúng tôi cho rằng vẫn cần phải tiếp tục thận trọng. Cơ cấu cổ phiếu – tiền mặt tiếp tục lên duy trì ở 50-50 và sẵn sàng mua vào khi thị trường có dấu hiệu đảo chiều, đặc biệt khi dấu hiệu hồi phục tại thị trường chứng khóan Mỹ trở lên rõ ràng hơn.
Nguồn: Vietnamnet