Theo Báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài, trong 2 tháng đầu năm, Việt Nam đã thu hút được nhiều dự án FDI quy mô vốn lớn. Điển hình là dự án xây dựng tổ hợp khách sạn, khu vui chơi giải trí tại Bà Rịa-Vũng Tàu của Tập đoàn Good Choice (Mỹ) với số vốn đăng ký lên đến 1,29 tỷ USD.

Bà Nguyễn Thị Bích Vân - Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài cho biết, Việt Nam hoàn toàn có thể hi vọng đạt được con số kỷ lục đã ghi trong năm 2007 trong thu hút FDI. Tuy vậy, vẫn có những lo ngại, không chỉ từ phía nhà đầu tư mà cả từ phía Bộ Kế hoạch - Đầu tư, về khả năng hấp thụ nguồn vốn này.

Quan ngại không nhỏ

Một trong những “rào cản” mới nổi đối với giới đầu tư nước ngoài chính là tiếp cận đất đai. Đã có không ít lời than phiền của các nhà đầu tư, rằng đó là một thị trường không minh bạch, thiếu an toàn, khó tìm kiếm và quá phức tạp khi mua bán, chuyển nhượng. Bên cạnh đó, rất nhiều các yếu tố khác, như cơ sở hạ tầng hạn chế, tình trạng thiếu điện, đình công lan rộng... vốn đã trở thành vấn đề “biết rồi, khổ lắm...” vẫn chưa biết khi nào mới được khắc phục. Những hạn chế đó đã gây khó khăn kéo dài, tạo áp lực ngày càng lớn đối với việc giải ngân vốn FDI.

Ông Đặng Thành Tâm, thành viên của hội đồng tư vấn quốc gia APEC, chủ tịch tập đoàn đầu tư Sài Gòn - DN đang sở hữu tới 20 khu công nghiệp trên khắp Việt Nam cho biết, chúng ta đang gặp rất nhiều rào cản. Thiếu điện là vấn đề hết sức nghiêm trọng. Theo quy hoạch phát triển điện của Việt Nam đến 2020, chúng ta phải có 100 tỷ USD đầu tư để có 100 ngàn MGW điện. Trong đó, Chính phủ chỉ lo cho TCty Điện lực Việt Nam tối đa 30% số đó, tức là 70% còn lại là trông chờ vào các DN tư nhân của Việt Nam và nước ngoài. Điện đã trở thành vấn đề vô cùng bức xúc. Những năm vừa qua đã thiếu hụt rồi, nay đầu tư càng nhiều thì sẽ càng thiếu hụt. Các nhà đầu tư nước ngoài đến với chúng tôi đặc biệt than phiền về thiếu điện.

Không những thế, những nghiên cứu mới đây của UNTAD và của Tổ chức hợp tác kinh tế và phát triển (OECD) đã chỉ ra rằng, mặc dù phân cấp là một quyết sách đúng đắn song đang thiếu sự gắn kết giữa Trung ương và địa phương trong quá trình phê duyệt và hướng dẫn thực hiện dự án.

Đại diện Phòng Thương mại Mỹ tại Việt Nam còn cho rằng, ngoài những vấn đề về cơ chế chính sách, thủ tục..., Chính phủ Việt Nam vẫn chưa thực sự quan tâm đến “chăm sóc sau FDI”, bao gồm thuế, thủ tục về thuế và các chính sách cho người nước ngoài tham gia dự án.

Năm 2008 - Không để nhà đầu tư phải chờ

Làm thế nào để các địa phương phải sẵn sàng đẩy nhanh tiến độ đầu tư của các dự án thì các nhà đầu tư mới sẵn sàng đăng ký, triển khai các dự án vào Việt Nam - Đó là mục đích của một chương trình lớn mà Bộ Kế hoạch - Đầu tư đã và đang triển khai.

Ông Phan Hữu Thắng - Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài khẳng định đã đến lúc phải thực hiện triệt để các giải pháp nhằm đẩy mạnh giải ngân vốn FDI. Theo kế hoạch đã được vạch ra từ cuối năm 2007, Bộ KH-ĐT sẽ thực hiện các đợt rà soát tổng thể, phân loại các dự án đang hoạt động tốt, đang triển khai nhưng còn vướng mắc, đã nhận giấy phép nhưng gặp vướng mắc trong thủ tục đất đai... và đưa ra những giải pháp cụ thể với từng dự án. Song Bộ sẽ chú trọng đặc biệt tới các dự án chưa đi vào hoạt động do gặp vướng mắc.

Bên cạnh đó, Bộ sẽ tập trung vào các dự án lớn, có tác động lớn tới nền kinh tế. Việc này sẽ được làm nhanh trong quý I, khuyến khích ưu tiên 20 địa phương, địa bàn có vốn đầu tư lớn nhất. Các dự án lớn trên 100 triệu USD đều phải có lộ trình thực hiện cụ thể từng quý và Bộ KH-ĐT phải nắm rõ lộ trình này. Còn về vướng mắc đất đai, giải phóng mặt bằng, quy hoạch chi tiết... thì chính quyền địa phương phải giải quyết nhanh, không để nhà đầu tư phải chờ lâu.