Xì hơi thị trường BĐS từ từ

Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn: Có rất nhiều giải pháp đã được đưa ra nhưng giải pháp nào là đột phá và cần được đặt làm trọng tâm, theo ông?

TS. Cao Sỹ Kiêm: Chúng ta phải phân ra hai loại: giải pháp lâu dài và trước mắt. Về lâu dài, Việt Nam phải nâng hiệu quả đầu tư, thứ hai là giảm bội chi ngân sách và thứ ba là cải thiện cán cân thanh toán (giảm nhập siêu).

Trước mắt phải thu tiền về; làm thế nào tháo được cái ngòi của bất động sản (BĐS), làm thế nào khôi phục hoạt động bình thường của thị trường chứng khoán (TTCK).

Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn: Có hai giải pháp căn cơ lâu dài chúng ta sẽ bàn tính đến. Nhưng theo ông nói có 2 vấn đề làm ngay: BĐS và TTCK. Vấn đề BĐS liên quan gì đến lạm phát?

TS. Cao Sỹ Kiêm: Khi thị trường BĐS tăng lên do nguyên nhân là đầu cơ cùng với việc cho vay dễ dãi của các ngân hàng khi vốn khả dụng nhiều. Vốn đưa vào nhiều cộng với đầu cơ trong khi những yếu tố quy hoạch quản lý giá đất đai không tốt đã dẫn đến cung cầu của thị trường BĐS không còn thực nữa mà ở yếu tố ảo, giá lên trên trời.

Tình hình BĐS đã gây áp lực lạm phát. Nếu chúng ta xử lý không khéo thì áp lực càng cao, dẫn đến đổ vỡ.

Phân biệt đầu cơ và nhu cầu thật: Phải hết sức minh bạch

Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn: Vậy theo ông, làm cách nào có thể xì hơi thị trường BĐS?

TS. Cao Sỹ Kiêm: Theo tôi, phải đặt ra hai loại. Một là yêu cầu thực sự về nhà ở của các đối tượng hoặc các nhà kinh doanh BĐS kinh doanh theo cung cầu thật, đúng đắn thì vẫn phải giải quyết cho họ. Chính phủ phải đầu tư tiếp vào cho họ, để họ được làm bình thường.

Còn những yếu tố đầu cơ thì phải có thái độ. Ví dụ những khoản chênh lệch từ BĐS lớn quá thì mình phải dùng thuế, các phương pháp phân phối lại thu nhập để giảm xuống. Tuy nhiên, việc này phải làm từ từ để tránh sinh ra đổ vỡ.

Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn: Nhưng vấn đề đặt ra là phải đánh giá đúng đâu là nhu cầu thật sự và đâu là đầu cơ. Liệu cơ chế của chúng ta lâu nay đã đảm bảo đánh giá đúng hay chưa?

TS. Cao Sỹ Kiêm: Đây là vấn đề rất lớn, đòi hỏi sự minh bạch, rõ ràng, công khai, khách quan trong đánh giá dự án nào được tài trợ. Chủ trương đúng nhưng giải pháp phải rất cụ thể và không được đánh đồng.

Chúng ta phải phân loại anh nào phải rút tiền về, anh nào phải bơm tiền ra, anh nào làm đúng phải khuyến khích, anh nào có tính chất gây lạm phát, rủi ro, đầu cơ thì mình phải giải quyết. Đó là cách rút an toàn nhất, xì hơi từ từ và không đổ vỡ.

Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn: Hiện nay chúng ta đang "mang tiếng" xấu và rõ ràng niềm tin vào sự khách quan chưa phải nhiều. Theo ông, chúng ta đã thực sự khách quan chưa?

TS. Cao Sỹ Kiêm: Người dân, Doanh nghiệp, các cơ quan lãnh đạo phải thấy bài học này, phải làm rõ ràng công khai. Các nhà điều hành phải thiết lập chính sách rõ ràng, hành động kiên quyết, mau lẹ. Người dân phải có ý thức chấp hành nghiêm túc, đặc biệt người kinh doanh, lợi ích của mình làm trái với lợi ích xã hội phải tự giác điều chỉnh. Tất cả những cái đó sẽ tạo ra niềm tin.

Bất luận trong điều hành, chỗ nào yếu, chỗ nào không thực hiện tốt vị trí của mình thì lòng tin sẽ giảm.

Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn: Khó khăn nằm ở chỗ, đây là vấn đề liên quan đến lợi ích của từng con người. Liệu họ có dám hy sinh lợi ích cá nhân vì cái chung không?

TS. Cao Sỹ Kiêm: Lúc này phải dùng 3 biện pháp: Giáo dục tư tưởng, hành chính, và kinh tế. Ví dụ như phải đánh thuế, giáo dục, lên án và động viên. Ba biện pháp này phải làm kịp thời.

Lòng tin phải dựa vào kết quả. Có kết quả, mọi người cùng làm, cùng vươn lên sẽ tạo được lòng tin.

Thị trường chứng khoán: Chỉ đổ tiền, không tiền nào cứu được

Đăng Quang, Công ty cho thuê tài chính, Ngân hàng Á châu: Trong tình hình lạm phát tăng cao như hiện nay, các ông có cho rằng người dân nên tích trữ vàng để giảm bớt rủi ro hay không?

TS. Cao Sỹ Kiêm: (cười) Có nhiều câu hỏi dạng này được đặt ra, rằng nên dự trữ vàng, bán mua chứng khoán hay bất động sản. Những vấn đề này phân tích rất dài, và lời khuyên không thích hợp với tất cả mọi người. Phải căn cứ vào diễn biến thị trường, hướng phát triển của thị trường và những biện pháp đang xử lý để mọi người tự phán đoán, quyết định đồng tiền của mình.

Tất nhiên, khi diễn biến khả quan chung, chúng ta phải trở lại với những nguyên tắc cụ thể. Bây giờ thấy vàng cao, bất động sản cao nhảy xô vào có khi cũng bất lợi.

Những vấn đề đó không thể có một lời khuyên cụ thể được cho từng người. Xử lý như thế nào tùy thuộc vào tình hình diễn biến, giải pháp xử lý và phán đoán theo xu thế chung để quyết định vấn đề cụ thể cho cá nhân.

Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn: Thị trường chứng khoán đang hết sức nhạy cảm. Theo ông nhà nước phải ứng xử thế nào?

TS. Cao Sỹ Kiêm: Vừa rồi Chính phủ có ra mười mấy giải pháp, trong đó có giải pháp về chứng khoán. UB chứng khoán nhà nước (UBCK), Ngân hàng nhà nước (NHNN), Bộ Tài chính có biện pháp thực hiện.

Theo tôi, giải pháp UBCK đưa ra và đang bàn có khả năng làm cho tình hình dịu đi, nếu xử lý tốt sẽ khôi phục lại và phát triển. Đó là điều chắc chắn.

Ví dụ như phải có sự hỗ trợ của các cơ quan nhà nước, phải nới quyền cho các công ty chứng khoán, hỗ trợ đầu vào tiếp tục cho vay... Tất cả các biện pháp đã vạch ra hướng đi đúng. Nhưng quan trọng là phải điều hành cho kiên quyết, phối hợp nhịp nhàng và ra quyết định rất nhanh chứ bàn lâu, phản ứng chậm thì sẽ tổn hại.

TS. Cao Sỹ Kiêm: Không nên hiểu can thiệp là nhà nước đổ tiền vào. Can thiệp có rất nhiều giải pháp: tạo yếu tố đầu vào, đầu ra cho thị trường, tạo quyền hành, trao quyền lực, yếu tố nghiệp vụ cho công ty kinh doanh chứng khoán, tạo tính năng động cho cơ quan quản lý, trong đó có cả phần nhà nước hỗ trợ.

Tất cả các biện pháp ấy phải được kết hợp đồng thời. Hiểu được như thế mới khắc phục được. Nếu hiểu đơn giản là chỉ có đổ tiền ra cứu thì không có tiền nào cứu được.

Phải cứu nền kinh tế trước khi cứu TTCK

Nguyễn Văn Thắng, Quảng Ninh: Có ý kiến cho rằng việc Chính phủ can thiệp vào thị trường chứng khoán chỉ nhằm cứu thua lỗ cho một số nhà đầu tư nào đó. Vậy TS. Cao Sỹ Kiêm có ý kiến gì về vấn đề này? Mặc khác, việc can thiệp đó sẽ ảnh hưởng như thế nào đối với lạm phát hiện nay?

TS. Cao Sỹ Kiêm: Những giải pháp của Chính phủ nếu thực hiện đúng, có biện pháp triển khai nhanh thì sẽ là giải pháp tổng thể, giải quyết được nhiều mặt, không chỉ mua cổ phiếu để cứu. Nó tạo nền tảng để TTCK non trẻ của chúng ta hoạt động đúng hướng và hiệu quả hơn.

Nếu cứu, cứu đúng không ảnh hưởng đến lạm phát lắm, tất nhiên hai cái này cũng có mâu thuẫn. Trong lúc này, nên chọn cái ít mâu thuẫn hơn, ít thiệt hại hơn để làm, còn tìm một giải pháp nào đúng tuyệt đối thì rất khó.

TS. Vũ Thành Tự Anh: Liên quan đến từ cứu, tôi cho rằng, chúng ta nên đặt trong bối cảnh kinh tế vĩ mô. Chúng ta phải cứu nền kinh tế trước cứu TTCK. Nếu cứu TTCK mà cứu được nền kinh tế thì nên cứu, còn nếu cứu TTCK mà không giúp cứu được nền kinh tế thì việc cứu là không cần thiết.

Điều tôi quan tâm dưới góc độ của kinh tế vĩ mô là, thâm hụt thương mại của Việt Nam hiện rất cao. Một trong nguồn tài trợ lớn là dòng vốn đầu tư gián tiếp. Mục tiêu mà Chính phủ đã nêu là giảm thâm hụt mậu dịch của Việt Nam so với các nước. Một trong những cách giảm là kiểm soát tốt dòng vốn đầu tư gián tiếp. Tại sao lại như vậy?

Nhìn vào thực tế cơ cấu của các dòng vốn đầu tư gián tiếp vào Việt Nam, theo nhiều nguồn tin, khoảng 70-80% là quỹ đầu tư rủi ro. Đặc điểm của dạng vốn này là đến nhanh và ra nhanh, khác với quỹ đầu tư lương hưu hoặc quỹ đầu tư tập thể.

Nếu chúng ta vận hành nền kinh tế như thế này, các nhà đầu tư phải lăn lóc, cầu cạnh mới mua được cổ phiếu, thì chúng ta sẽ thấy rằng, các nhà đầu tư dài hạn, đứng đắn sẽ không vào Việt Nam. Họ không thích tham gia một cuộc chơi có nhiều luật lệ khó khăn, nhiều bất ổn... Những tổ chức đầu tư không vào Việt Nam, thị trường chúng ta dường như mời gọi cho dạng vốn đầu tư rủi ro. Nếu họ rút ra, lấy gì để tài trợ cho thâm hụt thương mại.

Kinh nghiệm của các nước Đông Á và Đông Nam Á trong giai đoạn khủng hoảng, họ đánh thuế các nguồn vốn này khi rút ra. Tỷ lệ đánh thuế giảm dần, phụ thuộc vào thời gian đầu tư nhằm khuyến khích vào đầu tư lâu dài.

Đứng dưới góc độ đó, theo tôi, chúng ta nên có biện pháp kiểm soát chặt hơn nguồn vốn đầu tư gián tiếp, đặc biệt là của các quỹ đầu tư rủi ro và trong một chừng mực nào đó, nếu chúng ta đưa ra những biện pháp giải cứu TTCK giúp ích cho nền kinh tế, thì mới nên làm. Chúng ta nên đặt ưu tiên số một là khôi phục ổn định vĩ mô của nền kinh tế, đảm bảo cho sự tăng trưởng dài hạn.

TS. Cao Sỹ Kiêm: Những giải pháp này ta đã lường được và thế giới có kinh nghiệm. Vấn đề quan trọng đối với Việt Nam là rút kinh nghiệm, liều lượng, mức độ và cách sử dụng các yếu tố này như thế nào khi diễn biến và trong từng giai đoạn để tạo chiều thuận lớn hơn, giảm chiều không thuận.

Nguồn: Vietnamnet