Tại hội thảo “Lạm phát: Nguyên nhân, tác động và giải pháp” do Vụ Kinh tế (Văn phòng Trung ương Đảng) phối hợp Trường Đại học Mở TPHCM tổ chức sáng 24-3 đã đóng góp nhiều giải pháp hạ nhiệt tình hình.

Muốn chống lạm phát, phải giảm tăng trưởng

Lạm phát đang tăng cao, 3 tháng đầu năm tăng gần 7,5%, nếu so với 5 năm trước thì lạm phát đã vượt quá 50%. Tuy nhiên, theo nhận định của TS Nguyễn Hữu Từ, Vụ trưởng Vụ Kinh tế - Văn phòng Trung ương Đảng, lạm phát cao là do dồn tích của nhiều năm trước. Ngoài ra còn có nguyên nhân do ảnh hưởng giá hàng thế giới tăng (xăng dầu tăng 60%, sắt thép tăng 36%, đồng USD mất giá...).

Về nội lực, ông cũng thừa nhận, điều hành của Ngân hàng Nhà nước trong việc thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ cứng nhắc, nhất là việc tiến hành đồng thời cả 3 biện pháp tăng dự trữ bắt buộc, điều chỉnh tỷ lệ nợ cho vay đầu tư kinh doanh chứng khoán không quá 20%, tăng lãi suất từ 0,5% đến 1% đã mở đầu cho việc chạy đua lãi suất và tình trạng lộn xộn trong huy động vốn trên thị trường.

Còn theo TS Lê Thái Thường Quân, Trường Đại học Mở TPHCM, do thắt chặt tiền tệ, nâng lãi suất ngân hàng khiến doanh nghiệp không xoay xở được vốn, dẫn đến công nhân có nguy cơ mất việc làm. TS Nguyễn Văn Ngãi, Trường Đại học Nông Lâm TPHCM cho rằng: tăng lãi suất sẽ dẫn đến giảm tổng cầu hàng hóa và dịch vụ, như vậy sẽ giảm giá chung, giảm xuất khẩu ròng và giảm lạm phát (nhưng cũng giảm GDP trong ngắn hạn). Nói tóm lại, nếu tăng lãi suất thì lượng cung tiền ảnh hưởng đến đầu tư sản xuất mà đầu tư giảm thì trữ lượng vốn trong tương lai giảm, dẫn đến GDP giảm. Vì vậy, nếu muốn kiềm chế được lạm phát thì buộc phải chấp nhận giảm tăng trưởng kinh tế.

Nên sử dụng chính sách “đa tỷ giá”

“Nếu VNĐ tăng giá so với USD thì các mặt hàng nhập khẩu thiết yếu như xăng, dầu, máy móc, nguyên liệu cho sản xuất sẽ giảm, dẫn đến chi phí giảm, giá đầu ra sẽ giảm, góp phần làm giảm mặt bằng giá”, GS-TS Trần Ngọc Thơ, Đại học Kinh tế TPHCM lý giải. Như vậy, về mặt lý thuyết, tăng giá đồng nội tệ có thể giảm lạm phát. Thế nhưng, chỉ dựa vào việc đánh giá cao nội tệ thì chưa hẳn đúng ở Việt Nam, vì khi hàng nước ngoài rẻ sẽ có nguy cơ giết chết hàng trong nước. Hơn nữa, với việc Ngân hàng Nhà nước không mua USD khiến các doanh nghiệp xuất khẩu vốn đã bị lỗ bởi chênh lệnh tỷ giá ngoại tệ sẽ không có khả năng tái tạo sản xuất.

TS Nguyễn Văn Ngãi cho rằng, tăng giá VNĐ sẽ hạ giá thành sản phẩm, chống lạm phát. Để làm điều đó, nhà nước phải hỗ trợ sản xuất, bù giá đầu vào, trợ giá xăng dầu và từ đó buộc DN không tăng giá. Thế nhưng, bằng kinh nghiệm thực tế của mình, Tổng Giám đốc Ngân hàng Đông Á Trần Phương Bình chỉ rõ: hạn chế mua ngoại tệ để tăng giá VNĐ, chống lạm phát là điều bất hợp lý. Bởi đất nước đang nhập siêu, tính 3 tháng đầu năm đạt đến 7,5 tỷ USD, gần bằng 50% kim ngạch ngạch xuất khẩu - con số cao nhất từ trước đến nay (cao nhất ở các mặt hàng tiêu dùng như ô tô tăng 450%, trong đó ô tô dưới 12 chỗ ngồi tăng 1.083%, linh kiện ô tô 421%; 2 tháng đầu năm kim nhập khẩu vàng tăng 670%) nhưng lại không thể bán được USD. Điều đó dẫn đến doanh nghiệp không thích mua ngoại tệ mà thích vay ngoại tệ (vì lãi suất vay thấp hơn tiền VNĐ).

Theo ông Trần Phương Bình, không nên có chính sách nâng giá hoặc hạ giá đồng tiền VNĐ, vì điều đó sẽ đi ngược yêu cầu cung - cầu ngoại tệ. Tốt nhất nên sử dụng chính sách “đa tỷ giá”, xác định nhu cầu trong ngày, ngân hàng ra tỷ giá và xét theo biên độ 1%/ngày. Đồng thời, hạn chế cho vay USD, chỉ cho vay ngoại tệ đối với những doanh nghiệp xuất khẩu, doanh nghiệp đầu tư mua sắm thiết bị dài hạn. 
Nguồn: SGGP