Cuộc phỏng vấn được thực hiện bên lề hội thảo quốc tế "Tác động từ việc gia nhập WTO đến kinh tế-xã hội VN" do Bộ Công Thương và Uỷ ban Châu Âu - EC vừa được tổ chức.

* Thưa ông, Chính phủ đang tìm mọi biện pháp kiềm chế lạm phát. Tại hội thảo, nhiều chuyên gia kinh tế cũng nhận định, không thể "đổ lỗi" cho việc VN gia nhập WTO có liên quan mật thiết đến việc nhập khẩu lạm phát, ý kiến của ông về vấn đề này?

- Tôi cho rằng, trong bối cảnh kinh tế hiện nay cần có sự đánh giá trên bình diện tổng thể, không thể bóc tách đâu là tác động của việc gia nhập WTO, tác động của Hiệp định Thương mại song phương với Hoa Kỳ, hay đâu là tác động của việc gia nhập AFTA đến nền kinh tế nước ta. Có những cải cách kinh tế mà VN đã và đang tiến hành đơn phương trước khi gia nhập WTO, rồi sau đó mới phát huy tác dụng.

Tuy nhiên, có thể nói một điều không may là khi VN vừa gia nhập WTO thì giá dầu thế giới tăng lên đến 110USD/thùng, giá gạo tăng rất cao, kèm theo đó là giá các mặt hàng thiết yếu đầu vào của nền kinh tế đều tăng khiến một số người tưởng lầm là vì VN gia nhập WTO nên mới lãnh đủ tác động nhập khẩu (NK) lạm phát này. Theo tôi không phải như vậy.

Nếu như VN không gia nhập WTO thì có lẽ tác động còn tệ hại hơn rất nhiều. Khi đó chúng ta vẫn phải nhập xăng dầu, giá các mặt hàng vẫn lên và việc chống đỡ lạm phát còn gay go hơn.

* Ông từng nhắc không dưới 2 lần là chính sách của chúng ta khó dự báo. Vậy ông bình luận thế nào về những điều hành chính sách trong bối cảnh lạm phát hiện nay?

- Theo tôi thì năm 2007, chúng ta đã phản ứng chậm và kém hiệu quả nên lạm phát tăng lên. Đến năm 2008, quý I thì chúng ta phát hiện, nhưng chính sách không đồng bộ. Có chính sách phản ứng hơi quá tả như hiện tượng "phanh gấp" cùng một lúc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chỉ đạo nâng dự trữ ngoại tệ bắt buộc, tăng lãi suất cho vay, yêu cầu mua tín phiếu bắt buộc của ngân hàng, chính sách không mua USD cho DN xuất khẩu nên đã xảy ra tác động tiêu cực.

Gần đây, Thủ tướng đã có điều chỉnh. Tôi hy vọng là việc điều chỉnh một cách giật cục, điều chỉnh theo kiểu thiếu nhất quán và khó tiên liệu (như năm trước giảm thuế, năm sau tăng thuế đối với trường hợp ôtô NK), không tham khảo bàn bạc với DN, thì cần có sự chấn chỉnh. Trước khi ban hành chính sách nên có sự tham khảo bàn bạc với DN là đối tượng chịu sự điều chỉnh.

Trong tình hình lạm phát hiện nay, không có chính sách nào vừa lòng mọi đối tượng. Điều quan trọng là phải vận dụng có hiệu quả khoa học công nghệ để tiết kiệm tối đa. Nhà nước phải gương mẫu trong thực hiện tiết kiệm. Giảm đầu tư công cũng vậy. Nếu giảm ở những công trình kém hiệu quả thì tăng trưởng thấp hơn, nhưng chất lượng tăng trưởng lại cao hơn.

Theo tôi, cần quy định cụ thể hơn nữa, rõ ràng hơn nữa và phải công bố công khai để nhân dân giám sát, Quốc hội, hội đồng nhân dân giám sát. 

* Ông bình luận thế nào về khả năng phải điều chỉnh tốc độ tăng trưởng, có thể chỉ là 7,5% thay vì 9% như đã đề ra?

- Tôi xin nói là cả thế giới đều tăng trưởng chậm lại. Ngay cả những nước giàu như Hoa Kỳ cũng đang suy thoái và phải tiết kiệm thì chúng ta điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng để phù hợp tình hình là biện pháp đúng. Bởi kinh tế nước ta còn phụ thuộc tới 70% vào XK, mà XK phải có thị trường.

Trong bối cảnh hiện nay, theo tôi không có căn cứ gì để khẳng định chắc chắn là tăng trưởng sẽ phải ở mức 8% hay 8,5%, mà chỉ có thể nói cố gắng ở mức cao nhất, nhưng đạt 7,5% đã là một điều rất phấn khởi rồi.

Cần có sự thông cảm với Chính phủ và phải đồng tâm hiệp lực để vượt qua khó khăn. Khả năng trong quý II, tình hình còn gay go hơn nữa vì tăng trưởng XK sẽ còn giảm. Cần phải theo dõi sát sao tình hình và phải có sự điều chỉnh cho phù hợp.

- Xin cảm ơn ông.
Nguồn: Lao Động